Οι επόμενες 60 κρίσιμες μέρες για αγορές - τράπεζες

Με το 2018 να μας αποχαιρετά, η χώρα εισέρχεται σε μια (μακρά;) προεκλογική περιδίνηση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Υπάρχει ανησυχία, γιατί ο πολιτικός κόσμος έχει επικεντρωθεί σε εξαγγελίες, σε παροχές, ενώ από τη στιγμή που έρχονται εκλογές χαλαρώνει και ο κρατικός μηχανισμός.

Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μια έξαρση της σκανδαλολογίας. Στο στόχαστρο μπαίνουν δημόσια πρόσωπα, από επιχειρηματίες έως και τραπεζίτες. Ξαφνικά, κάνει την εμφάνισή της και μια νέα τρομοκρατία, με «τυφλές» επιθέσεις, σε κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας. Όλα αυτά εντείνουν το αίσθημα της ανασφάλειας, που με τη σειρά της εκτοξεύει την αβεβαιότητα: πολιτική, κοινωνική και οικονομική.

Οι διεθνείς εξελίξεις που προβληματίζουν την Ελλάδα

Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται μάλλον ανησυχητική, καθώς το διεθνές περιβάλλον είναι κάτι παραπάνω από ασταθές. Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι κρίσιμα, με τη Γαλλία και την Ιταλία να αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα ελλείμματά τους, οι ιταλικές τράπεζες να βρίσκονται στο «κόκκινο» και ένα Brexit που κανείς δεν γνωρίζει τι επιπτώσεις μπορεί να έχει. Από την άλλη, η αμερικανική οικονομία παρουσιάζει ιδιαίτερη ανησυχία. Φαίνεται και από την πορεία του χρηματιστηρίου της. Ο Δεκέμβριος είναι ο χειρότερος από τον αντίστοιχο Δεκέμβριο του 1929, της μεγάλης ύφεσης. Και αυτό γιατί τα επιτόκια αυξήθηκαν και θα αυξηθούν ακόμα δύο φορές μέσα στο 2019. Με τον Τραμπ να επιτίθεται στις επιλογές της Fed. Το ερχόμενο έτος, μάλιστα, θα έχουμε και πολλές αλλαγές: στο τιμόνι της Κομισιόν, ευρωεκλογές, ενώ λήγει και η θητεία του Ντράγκι στην ΕΚΤ. Όλα αυτά φέρνουν αστάθεια στην πολιτική, στα χρηματιστήρια, στις επιχειρήσεις, αλλά και στο οικονομικό-επενδυτικό κλίμα.

Στις 27/2 η καταληκτική ημερομηνία για τον μεταμνημονιακό έλεγχο

Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα, η Ελλάδα θα πρέπει να αποδείξει ότι προχωρά προς τα μπροστά. Και αυτό θα κληθεί να αποδείξει στις 21 Ιανουαρίου, όταν θα έρθουν στην Αθήνα τα κλιμάκια των «θεσμών», για τον δεύτερο μεταμνημονιακό έλεγχο, ή τον πρώτο του 2019. Στο στόχαστρό τους αναμένεται να μπουν τα 16 προαπαιτούμενα, αλλά και οι υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί και παρουσιάζουν καθυστερήσεις. Γιατί στο πόρισμα που θα βγάλουν οι «θεσμοί» στις 27 Φεβρουαρίου θα πρέπει να αποτυπωθεί ότι η Ελλάδα προχωρά τις μεταρρυθμίσεις, «τρέχει» τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και μειώνει δραστικά τα «φέσια» που έχει προς τον ιδιωτικό τομέα. Οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν πάντοτε προαπαιτούμενο των δανειστών, ως ένδειξη ότι η χώρα γίνεται πιο φιλική σε επενδύσεις. Μειώνοντας τα ληξιπρόθεσμα χρέη του δημοσίου «ξεσκαρτάρει» ο προϋπολογισμός ή, με άλλα λόγια, να μπορεί να φανεί αν τα πλεονάσματα είναι πραγματικά ή έρχονται μετά από τη (συνεχή) άτυπη στάση πληρωμών του Δημοσίου. Γιαυτό η κυβέρνηση έχει μπροστά της έναν αγώνα δρόμου 60 ημερών, μέχρι να δοθεί αυτή η έκθεση των δανειστών, την οποία, φυσικά, θα λάβουν υπ’ όψιν τους οι επενδυτές.

Το σχέδιο για έκδοση ομολόγων 7 δισ. με επιτόκιο 4%

Σε περίπτωση που το πόρισμα των «θεσμών» είναι θετικό, θα ανοίξει ο δρόμος για μια σειρά από εξελίξεις:

1) Θα «ξεκλειδώσει» η εκταμίευση των 600 εκατ. ευρώ, από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που έχουν αποκομίσει οι κεντρικές τράπεζες.

2) Οι οίκοι αξιολόγησης θα ξεκινήσουν τις αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, που σημαίνει ότι θα αρχίσουν να μας βλέπουν με διαφορετικό μάτι οι επενδυτές και οι αγορές. Και όλα αυτά στην προσπάθεια να βγούμε σε μόνιμη βάση στις διεθνείς αγορές.

3) Θα μπορέσει να υλοποιήσει το πρόγραμμά του ο ΟΔΔΗΧ για την έξοδο της χώρας στις αγορές. Δηλαδή, να βγει με τρεις εκδόσεις ομολόγων διάρκειας 5, 7 και 10 ετών. Συνολικά, ο στόχος είναι να «σηκώσουμε» 7 δισ. ευρώ από τις αγορές, με μέσο επιτόκιο στο 4%. Ανάλογα με τον χρόνο και τη διάρκεια του κάθε ομολόγου, το επιτόκιο θα πρέπει να κινείται από το 3,5% έως το 4,2%.

Το σχέδιο των 7 + 5 δισ. ευρώ

Με τα 7 δισ. ευρώ από τις αγορές που θα δώσουν στην Ελλάδα χαμηλότερα επιτόκια απ’ αυτά που έχει δώσει το ΔΝΤ και η ΕΚΤ, και άλλα 5 δισ. που μπορεί το κράτος να πάρει από το λεγόμενο «μαξιλάρι», το υπουργείο Οικονομικών θα μπορεί να καλύψει πλήρως τις δανειακές υποχρεώσεις του 2019. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το να καθησυχαστούν οι αγορές, να πέσουν τα spreads (που δείχνουν το ρίσκο της χώρας) και να μπορέσουν στη συνέχεια να αναζητήσουν κεφάλαια από τις αγορές τόσο οι μεγάλες εταιρείες όσο και οι τράπεζες.

Το σχέδιο για τα κόκκινα δάνεια και το ομόλογο των 7 δισ. στη δευτερογενή αγορά

Μέσα στον Ιανουάριο θα μάθουμε και τη στάση του SSM για τις τράπεζες και τον τρόπο που θα μειωθούν τα κόκκινα δάνεια. Φαίνεται πως επικρατέστερο είναι το σχέδιο Τσακαλώτου, που «πατά» πάνω στο ιταλικό σχέδιο. Δηλαδή, θα τιτλοποιηθούν κόκκινα δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ, και στη συνέχεια θα βγει ένα ομόλογο 6-7 δσ. ευρώ στη δευτερογενή αγορά, έχοντας την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το επιτόκιο θα ξεπερνά το 3,5%, για να είναι και ελκυστικό. Αυτό το σχέδιο, φυσικά, δεν πρόκειται να εφαρμοστεί ακριβώς όπως στην Ιταλία, αφού η χώρα μας έχει διαφορετικό μέγεθος, τόσο στις τράπεζες όσο και στα κόκκινα δάνεια.

Η συνδρομή της JP Morgan για τράπεζες και κόκκινα δάνεια

Το σχέδιο Τσακαλώτου έχει τη συνδρομή της JP Morgan και την ενεργό εμπλοκή του Στέλιου Παπαδόπουλου, του πρώην επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, το όνομα του οποίου είχε προτείνει ο SSM για την Alpha Bank, ωστόσο ο κ. Παπαδόπουλος δεν είχε δεχθεί. Πρόκειται, όπως λέγεται, για ένα σχέδιο που θα ωφελήσει τις τράπεζες, αλλά θα οδηγήσει και στην ουσιαστική μείωση των κόκκινων δανείων.

Κυβέρνηση και αντιπολίτευση, μετρηθείτε με την πραγματικότητα

Όλα τα παραπάνω είναι τα σοβαρά θέματα που πρέπει να παρατηρούν όλοι στο ελληνικό κοινοβούλιο, όλα τα κόμματα και όλοι οι πολιτικάντηδες. Τη στιγμή που η κυβέρνηση τάζει 15.000 προσλήψεις στο Δημόσιο, δίνει επιδόματα και παροχές, κάνει εξυπηρετήσεις μέσα από τροπολογίες της τελευταίας στιγμής. Τη στιγμή που και η αντιπολίτευση υπόσχεται μειώσεις φόρων, χωρίς να εξηγεί πού θα βρει τα χρήματα για να καλύψει το δημοσιονομικό κενό που θα δημιουργηθεί τα πρώτα χρόνια, αφού οι στόχοι και τα νούμερα είναι πολύ συγκεκριμένα τουλάχιστον έως το 2022. Θα πρέπει, λοιπόν, να αφήσουν στην άκρη τα «θα» και τις υποσχέσεις, και να κοιτάξουν στα μάτια την πραγματικότητα. Πράγμα δύσκολο όταν έχεις μπροστά σου εκλογές, αλλά θα πρέπει να βάλουν τα πάντα πάνω από τη χώρα.