Η επόμενη μέρα για τον Ιβάν Σαββίδη

Αναμφισβήτητα αν υπάρχει ένας επιχειρηματίας που πρωταγωνιστεί τις τελευταίες μέρες, έχοντας κερδίσει τα φώτα της δημοσιότητας, δεν είναι άλλος από τον Ιβάν Σαββίδη. Και δεν μιλάμε μόνο για τις εξελίξεις στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Η συμφωνία με τον ιαπωνικό κολοσσό Japan Tobacco Inc, που αφορά την πώληση αντί 1,6 δισ. δολαρίων της ρωσικής καπνοβιομηχανίας Donskoy Tabak, μαζί και της ελληνικής θυγατρικής ΣΕΚΑΠ, αν μη τι άλλο προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον.

Μega deal

Και αυτό γιατί σχεδόν οι πάντες προσπαθούν να διερευνήσουν τις ενδεχόμενες ευρύτερες προεκτάσεις αυτού του mega deal, αλλά και ποια μπορεί να είναι τα επόμενα βήματα του Ρωσοπόντιου επιχειρηματία. Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία με τους Ιάπωνες παρέχει στον Ιβάν Σαββίδη πλέον άφθονη ρευστότητα, κάτι που ανοίγει τον δρόμο για την ενίσχυση της επιχειρηματικής του παρουσίας στην Ελλάδα. Παράλληλα, όπως τόνιζε η «axianews» την προηγούμενη εβδομάδα, το πιο σημαντικό είναι ότι η συναλλαγή αξίας 1,6 δισ. δολαρίων ουσιαστικά δίνει λύση στο πρόβλημα της προέλευσης των κεφαλαίων του κ. Σαββίδη.

Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Το ζήτημα με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Ιβάν Σαββίδη στην Ελλάδα είχαν να κάνουν με τις «γκρίζες ζώνες» σε ό,τι αφορά τις πηγές και την ποιότητα των κεφαλαίων του. Κακά τα ψέματα, μέχρι πρόσφατα υπήρχε μία «δυσκαμψία» από την πλευρά του επιχειρηματία να δικαιολογήσει τα κεφάλαια για τις εξαγορές και τις επενδύσεις που ήθελε να πραγματοποιήσει. Έχουμε άλλωστε τρεις ενδεικτικές περιπτώσεις:

Η πρώτη είχε να κάνει με τη συμμετοχή του κ. Σαββίδη στον διαγωνισμό για τον ΔΟΛ. Υπενθυμίζεται ότι προέκυψε ζήτημα με τις εγγυητικές επιστολές, καθώς αυτές προέρχονταν από την Κύπρο και όχι από κάποιο πιστωτικό ίδρυμα στην Ελλάδα. Τελικά η προσφορά που κατέθεσε ήταν χαμηλή, προφανώς με βάση τα χρήματα που είχε κατατεθειμένα στην Ελλάδα και όχι με βάση τη συνολική ρευστότητα που διέθετε ως επιχειρηματίας. Η δεύτερη περίπτωση αφορά στην εξαγορά του 19,63% της Τηλέτυπος (Mega Channel) από τον εκδοτικό όμιλο του Πήγασου.

Σωρεία αντιδράσεων

Η εν λόγω συμφωνία είχε προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων. Και αυτό γιατί, πέρα από το γνωστό θέμα της προέλευσης των κεφαλαίων του Ιβάν Σαββίδη, είχαν προκύψει και μία σειρά από ερωτήματα, όπως πώς είναι δυνατόν μια επιχείρηση με δανεισμό άνω των 150 εκατ. ευρώ να είναι σε θέση να μεταβιβάζει περιουσιακά της στοιχεία χωρίς την έγκριση των δανειστών της; Αλλά και πώς είναι δυνατόν οι τράπεζες να έχουν δεσμεύσει τους μισθούς των εργαζομένων του καναλιού, αλλά να μην έχουν ενεχυριάσει το σύνολο των μετοχών υπερδανεισμένων μετόχων; Τελικά, πέρυσι τον Αύγουστο η Dimera, συμφερόντων Σαββίδη, μεταβίβασε το ποσοστό στον Τηλέτυπο στην εταιρεία Elenovo Ltd.

Αλλά και η πώληση του 67% των μετοχών του ΟΛΘ κόντεψε να τιναχθεί στον αέρα πριν από μερικούς μήνες. Συγκεκριμένα, υπήρξε σοβαρή εμπλοκή στο παρά πέντε της υπογραφής της σύμβασης αγοραπωλησίας για το 67% της εταιρείας μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ με την κοινοπραξία, που απαρτίζουν η γερμανική εταιρεία DIEP, η γαλλική Terminal Link (CMA) και η Belterra (συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη), και η οποία είχε πλειοδοτήσει στον διαγωνισμό προσφέροντας τίμημα 231,92 εκατ. ευρώ. Και αυτό γιατί υπήρξε πρόβλημα με την εγγυητική επιστολή που είχε εκδώσει η κοινοπραξία από τη ρωσική τράπεζα Promsvyazbanκ, αφού αυτή κατέρρευσε οικονομικά, με αποτέλεσμα η κεντρική τράπεζα να αναγκαστεί να την εθνικοποιήσει, προκειμένου να τη διασώσει χορηγώντας επιπλέον ρευστότητα.

Χωρίς αντίκρισμα

Εκ των πραγμάτων λοιπόν, η εγγυητική επιστολή δεν είχε αντίκρισμα, ενώ προέκυψε και ζήτημα διότι πλέον προερχόταν από μία τράπεζα που μόλις είχε εθνικοποιηθεί ουσιαστικά από το ρωσικό δημόσιο. Το πρόβλημα πάντως τελικά λύθηκε και η πώληση του ΟΛΘ, «μετά κόπων και βασάνων», προχώρησε.

Τα επόμενα βήματα

Τώρα όμως, φαίνεται ότι τα χέρια του Ρωσοπόντιου επιχειρηματία λύνονται. Κατά πρώτον ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι η συμφωνία με την Japan Tobacco Inc έχει «ύποπτες» πτυχές. Η συναλλαγή είναι διαφανής και αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι οι σχετικές διαπραγματεύσεις κράτησαν μεγάλο χρονικό διάστημα – τουλάχιστον 18 μήνες. Ταυτόχρονα, τα 1,6 δισ. δολάρια, που είναι το αντίτιμο για την εξαγορά της Donskoy Tabak, τα πληρώνει μία από τις μεγαλύτερες καπνοβιομηχανίες του κόσμου.

Ξεκαθαρίζει την οικονομική εικόνα

Οπότε η εν λόγω συμφωνία ξεκαθαρίζει την οικονομική εικόνα του Ιβάν Σαββίδη στην Ελλάδα, δημιουργώντας ένα ξεκάθαρο πόθεν έσχες. Δεν μπορεί να πει κανείς τίποτα, ούτε και οι Αμερικανοί, οι οποίοι εδώ και καιρό έχουν στο στόχαστρο τον Ιβάν Σαββίδη. Άλλωστε, τα κεφάλαια προέρχονται από μία εταιρεία κολοσσό στον τομέα της, με έδρα μάλιστα σε μία χώρα, που είναι παραδοσιακή σύμμαχος των ΗΠΑ, την Ιαπωνία. Και κάπως έτσι ο Ιβάν Σαββίδης μπορεί απερίσπαστος να δρομολογήσει τις επόμενες επιχειρηματικές του κινήσεις.

Ολοκληρώθηκε και τυπικά η πώληση του 67% των μετοχών του ΟΛΘ. Επιπλέον, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο επιχειρηματίας ετοιμάζεται να προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις στη Βόρεια Ελλάδα, κυρίως στον τουριστικό κλάδο. Παράλληλα, ήδη συμμετέχει σε δύο σημαντικούς διαγωνισμούς. Η εταιρεία Belterra Investments Ltd, συμφερόντων του Ιβάν Σαββίδη, κατέθεσε μη δεσμευτική προσφορά στη πρώτη φάση του διαγωνισμού της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. για την πεντηκονταετή παραχώρηση σε ιδιώτη του χώρου του πρώην Στρατοπέδου Γκόνου στη Δυτική Θεσσαλονίκη με στόχο την ανάπτυξη εμπορευματικού κέντρου.

Η αξιολόγηση των φακέλων

Στην παρούσα φάση οι φάκελοι αξιολογούνται από στελέχη της ίδιας της ΓΑΙΑΟΣΕ, αλλά αν μελλοντικά, στο στάδιο των δεσμευτικών προσφορών, προκύψει η ανάγκη, τότε η εταιρεία θα προστρέξει στις υπηρεσίες συμβούλων, πρόσθεσε. Η θέση του ακινήτου, η μεγάλη του έκτασή και η σιδηροδρομική σύνδεση το καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικό για την ανάπτυξη εμπορευματικού κέντρου συνδυασμένων μεταφορών υπερτοπικής σημασίας.

Η έκταση διαθέτει συνδέσεις με το λιμάνι και τον εμπορικό σταθμό του ΟΣΕ, οι οποίες όμως θα πρέπει να αναβαθμιστούν, όπως και οι οδικές προσβάσεις, αν στον χώρο λειτουργήσει μεγάλο εμπορευματικό κέντρο, που θα εξυπηρετεί αυξημένους κυκλοφοριακούς φόρτους. Σήμερα μέρος της έκτασης του πρώην στρατοπέδου ενοικιάζεται από την εταιρεία κατασκευής του Διαδριατικού Αγωγού (TAP) για τη λειτουργία κέντρου διανομής αγωγών, αλλά η σχετική σύμβαση μίσθωσης λήγει στο τέλος του 2018, οπότε ο χώρος θα είναι εξ ολοκλήρου διαθέσιμος για την ανάπτυξη του εμπορευματικού κέντρου, όταν «μπει» ο επενδυτής.

Σημαντικός διαγωνισμός

Ο άλλος σημαντικός διαγωνισμός, στον οποίο συμμετέχει ο Ιβάν Σαββίδης, είναι αυτός για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού. Η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας έχει προκαλέσει σοβαρό ενδιαφέρον από κορυφαίες εταιρείες διαχείρισης αυτοκινητοδρόμων όπως είναι, για παράδειγμα, η ισπανική Roadis και η γαλλική EGIS Project, μεγάλες ελληνικές και ξένες κατασκευαστικές εταιρείες αλλά και πανίσχυρα επενδυτικά funds. Μεταξύ λοιπόν των εννέα υποψηφίων που συμμετείχαν στην α’ φάση του διαγωνισμού ανήκει επίσης η κοινοπραξία της γερμανικής Deutsche Invest Equity Partners και του ομίλου Σαββίδη μέσω της Dimera LTD, που εξαγόρασαν τον ΟΛΘ. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι με την άφθονη ρευστότητα που πλέον διαθέτει, μπορεί με αξιώσεις να «χτυπήσει» και τους δύο διαγωνισμούς.

Ο «βίος και η πολιτεία»

Και κάπως έτσι ο Ιβάν Σαββίδης καθίσταται εξέχον μέλος της νέας γενιάς «ολιγαρχών» που στήνεται μεθοδικά στην Ελλάδα την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Αυτό βεβαίως δεν ευχαριστεί τους πάντες. Κυρίως τους Αμερικανούς, οι οποίοι δεν καλοβλέπουν την επιχειρηματική γιγάντωση του Ιβάν Σαββίδη στην Ελλάδα. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι ΗΠΑ υποψιάζονται τον ρόλο και την παρουσία του Σαββίδη στην Ελλάδα. Τον συνέδεαν με την προσπάθεια του Πούτιν για οικονομικό επεκτατισμό στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο. Η καχυποψία ενισχύθηκε μετά τη συμμετοχή του επιχειρηματία στη γαλλογερμανική κοινοπραξία που εξαγόρασε τον ΟΛΘ.

Ευθείες βολές

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ είχε εξαπολύσει ευθείες βολές για το ποιοι είναι τελικά οι επενδυτές του ΟΛΘ. Από το βήμα του συνεδρίου ο Αμερικανός πρέσβης είχε αναφερθεί στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η αποκρατικοποίηση του ΟΛΘ, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι δεν είναι ξεκάθαρη η προέλευση του προτιμητέου επενδυτή και των κεφαλαίων του. Ο κ. Πάιατ είχε υποστηρίξει ότι «οι αμερικανικές εταιρείες φέρνουν τη διαφάνεια και τα υψηλά πρότυπα εταιρικής διακυβέρνησης και αναζητούν το ίδιο από τους Έλληνες εταίρους τους. Και ελπίζω ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει αυτά τα θετικά χαρακτηριστικά. Έχουμε δει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ιδιωτικοποίηση στην Ελλάδα, όπως στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπου είναι ασαφές ποιοι είναι οι πραγματικοί ιδιώτες επενδυτές και από πού προέρχονται τα χρήματά τους».

Ο κ. Πάιατ φυσικά αναφερόταν στην παρουσία Ιβάν Σαββίδη στην κοινοπραξία που κέρδισε τον διαγωνισμό και στην εμπλοκή ρωσικών κεφαλαίων που συνεπάγεται η παρουσία του. Εξάλλου οι Αμερικανοί έχουν ξεσκονίσει το προφίλ του κ. Σαββίδη και γνωρίζουν προφανώς τα πάντα για αυτόν. Γνωρίζουν καλά ότι από την έναρξη της οικονομικής κρίσης απέκτησε την ιδιοκτησία σε τεράστιους οικονομικούς τομείς της Θεσσαλονίκης, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ελλάδας και θαλάσσιας πύλης των Βαλκανίων. Η διαδικασία πώλησης παλαιών κρατικών περιουσιακών στοιχείων έδωσε στον Σαββίδη μια σπάνια ευκαιρία να επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην προγονική πατρίδα του. Μια ομάδα ποδοσφαίρου, ένα μεγάλο πολυτελές ξενοδοχείο, μια καπνοβιομηχανία, μια εταιρεία εμφιάλωσης νερού, ένας στόλος παραλιακών θέρετρων, ένας τηλεοπτικός σταθμός, ένα «τρίο» εφημερίδων, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και οι βιομηχανικές αποθήκες του.

Με ατζέντα Μόσχας

Αυτό που φαίνεται να ενοχλεί ιδιαίτερα τους Αμερικανούς, είναι το γεγονός πως όλες οι εμπορικές συμφωνίες και δημόσιες επιχειρήσεις του Σαββίδη στην Ελλάδα φαίνεται να εξυπηρετούν την ατζέντα της Μόσχας. Η αγορά του λιμανιού της Θεσσαλονίκης μάλιστα φαίνεται να μετατοπίζει τη ναυτική πρόσβαση του Στρατού του ΝΑΤΟ στο εσωτερικό των Βαλκανίων, μια περιοχή στη οποία συγκλίνουν η ρωσική και η αμερικανική σφαίρα επιρροής.

Επίσης, τα εκατομμύρια ευρώ που έδωσε ο Σαββίδης στα μοναστήρια του Αγίου Όρους για την κατασκευή νέων εκκλησιών λειτουργούν ταυτόχρονα ως μια ρωσική επένδυση «μαλακής εξουσίας» σε μια περιοχή χωρίς διεθνή δικαιοδοσία και οικονομική διαφάνεια. Η αλήθεια πάντως είναι, ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι σχέσεις του Ιβάν Σαββίδη με την κεντρική εξουσία της Ρωσίας δεν φαίνεται να είναι και στο καλύτερο σημείο τους.