Τράπεζες: Προτείνουν οριζόντια, 18μηνη επιδότηση των ευάλωτων νοικοκυριών

10/12/2022, 09:30

Η επιδότηση που θα καλύπτει το 50% της αύξησης της δόσης που προκάλεσε η άνοδος των επιτοκίων, προτείνεται να ισχύσει αναδρομικά!

Ενήμερα στεγαστικά δάνεια που ανήκουν σε τράπεζες – συστημικές και μη – αλλά και σε funds προτείνουν να επιδοτήσουν οι τράπεζες στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών. Η επιδότηση θα γίνει μέσω ενός κοινού ταμείου με την μορφή κουμπαρά, που θα δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους και στον οποίο θα συνεισφέρουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με στόχο την κάλυψη όσων νοικοκυριών πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, που προβλέπει ο νόμος προκειμένου κάποιος να χαρακτηριστεί ευάλωτος.

Η επιδότηση που θα καλύπτει το 50% της αύξησης της δόσης που προκάλεσε η άνοδος των επιτοκίων, προτείνεται να ισχύσει αναδρομικά, δηλαδή από τον περασμένο Ιούλιο, οπότε και ξεκίνησε η άνοδος των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Σύμφωνα με την πρόταση που υποβλήθηκε στον SSM η επιδότηση θα ισχύσει από τις αρχές Ιανουαρίου και για όλο το 2023, δηλαδή για 12 μήνες, καλύπτοντας όμως τις αυξήσεις και του β’ εξαμήνου του 2022.

Αυτό σημαίνει ότι εάν η δόση ενός ενυπόθηκου δανείου ήταν τον περασμένο Ιούνιο 400 ευρώ και έχει αυξηθεί μέχρι σήμερα στα 500 ευρώ, η επιδότηση θα είναι 50 ευρώ. Εφόσον με βάση την πορεία του euribor η αύξηση τους προσεχείς μήνες φτάσει τα 560 ευρώ, η συνολική επιδότηση θα είναι 80 ευρώ. Στην κατηγορία των συνεπών δανειοληπτών που θα επιδοτηθούν ανήκουν όσοι δεν έχουν καθυστερήσει την δόση του δανείου για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών.

Ο μηχανισμός για την έναρξη καταβολής της επιδότησης θα «πατήσει» στην πλατφόρμα του προγράμματος Γέφυρα, που λειτουργεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Οι δανειολήπτες που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ώστε να χαρακτηριστούν ευάλωτοι, θα μπαίνουν στην πλατφόρμα που θα ανοίξει για αυτό τον σκοπό και θα κάνουν αίτηση για να λάβουν την επιδότηση. Το ποσό της επιδότησης θα πιστώνεται σε ειδικό λογαριασμό.

Η δόση όμως που θα πληρώνουν στην Τράπεζα θα είναι αυτή που προκύπτει με βάση την δανειακή τους σύμβαση και δεν θα είναι μειωμένη. Άρα θα πρόκειται για επιδότηση με την μορφή επιστροφής του ποσού στον λογαριασμό του δανειολήπτη. Το ποσό της επιδότησης θα συγκεντρωθεί από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες σε ένα κοινό ταμείο με την μορφή ενός κουμπαρά, μέσω του οποίου θα πιστώνονται από την ΕΓΔΙΧ τα ποσά στους δικαιούχους.

Ο λόγος για τον οποίο οι τράπεζες προτείνουν αυτό τον τρόπο της επιδότησης είναι γιατί κάτι τέτοιο δεν προϋποθέτει την αλλαγή της δανειακής σύμβασης με τον δανειολήπτη.

Το μοντέλο αυτό κρίθηκε σε συνεργασία με την ΤτΕ ότι μπορεί να υπερκεράσει τις επιφυλάξεις του επόπτη για το κατά πόσο τα δάνεια αυτά θα πρέπει να αλλάξουν κατηγορία και να χαρακτηριστούν από ενήμερα ως πιθανά για αθέτηση (unlikely to pay). Ανάλογα με το εάν η πρόταση γίνει αποδεκτή από τον SSM, θα αξιολογηθεί και το τελικό κόστος του μέτρου, που δεν συνίσταται μόνο στο ύψος της επιδότησης, αλλά και στο ύψος των προβλέψεων που θα κληθούν να πάρουν οι τράπεζες με βάση την κατηγοριοποίηση αυτών των δανείων.

Σε ό,τι αφορά το κονδύλι για την επιδότηση, αυτό σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουν κάνει οι τράπεζες θα διαμορφωθεί κοντά στα 20 εκατ. ευρώ, ενώ η περίμετρος των δανείων που θα ενταχθούν εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα ο αριθμός των δανειοληπτών εκτιμάται ότι δεν υπερβαίνει την αρχική πρόβλεψη που έκανε λόγο για έως 30.000 δανειολήπτες, με την προοπτική να αυξηθεί κοντά στις 32.000 εφόσον στο σχήμα της επιδότησης ενταχθούν και οφειλέτες, τα δάνεια των οποίων έχουν τιτλοποιηθεί.

Οι τράπεζες παρά το γεγονός ότι έχουν απεντάξει αυτά τα δάνεια από τους ισολογισμούς τους, θεωρούν ότι η επιδότηση θα πρέπει να καλύψει και την συγκεκριμένη κατηγορία έτσι ώστε να μην υπάρχουν ωφελούμενοι δύο ταχυτήτων. Προϋπόθεση είναι να ευάλωτοι και συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Το θέμα είναι κρίσιμο από εποπτικής άποψης καθώς συνδέεται με την κεφαλαιακή ελάφρυνση (Significant Risk Transfer) που απέσπασαν οι τράπεζες όταν η ελληνική πολιτεία διαπραγματεύτηκε τον μηχανισμό του Ηρακλή και το λεγόμενο μηδενικό risk weight assets, δηλαδή την πλήρη αποαναγνώριση από τον ισολογισμό της τράπεζας των δανείων που τιτλοποιούσε.