DBRS: Σημαντική η μείωση των "κόκκινων" δανείων στην Ελλάδα
Εξαιρετικά σημαντική είναι η συμβολή τού εν εξελίξει προγράμματος τιτλοποιήσεων για τη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών και την απαλλαγή τους από τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, σύμφωνα με τον καναδικό οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS.
Μάλιστα, παρά την πανδημική κρίση και τα lockdowns, που έφεραν και μέτρα προστασίας των δανειοληπτών εκ μέρους της κυβέρνησης, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα πραγματοποίησαν με επιτυχία πωλήσεις τιτλοποιήσεων πολλών δισεκατομμυρίων.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, η DBRS εξετάζει σε report της την εξέλιξη των τιτλοποιήσεων στη χώρα μας το δ’ τρίμηνο του 2019 και το β’ τρίμηνο του 2021.
Βασικοί παράγοντες
Όπως αναφέρει, βασικοί δείκτες, όπως της ανεργίας, που παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα αλλά με καθοδική τάση (18%) χάρη στο πρόγραμμα SURE της ΕΕ, αλλά και το ΑΕΠ, το οποίο σημείωσε θεαματική αύξηση, συνέβαλαν στον περιορισμό δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Βέβαια, εκτός από παράγοντες όπως η ανεργία και η αύξηση του ΑΕΠ, η ανάκαμψη εξαρτάται από τη συμπεριφορά της αγοράς ακινήτων.
Όπως σημειώνεται, οι αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων θα μπορούσαν να βελτιώσουν την απόδοση ενός εξασφαλισμένου δανείου, να επιτρέψουν πιθανή αναχρηματοδότηση ή να οδηγήσουν σε κερδοφόρα πώληση δανείου.
Μετά το πρώτο τρίμηνο του 2008, οι τιμές των ακινήτων παρουσίασαν ραγδαία μείωση στην Ελλάδα.
Από το 2019 όμως σημειώνεται ανάκαμψη, καθώς οι τιμές πλέον βρίσκονται στο 69,0% σε σχέση με τις τιμές προ της κρίσης χρέους.
Κορωνοϊός
Βάσει όσων έχει δείξει η Ιστορία, είθισται άμα τη εξαλείψει των επιπτώσεων μιας πανδημίας να λαμβάνει χώρα ισχυρή ανάκαμψη.
Εξαιρουμένων πιθανών παραλλάξεων του κορωνοϊού, η επιταχυνόμενη ανάπτυξη των εμβολιασμών στην Ευρώπη και η άρση των περιορισμών οδήγησαν σε βελτίωση του οικονομικού κλίματος τους τελευταίους μήνες.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στις θετικές προσδοκίες για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της ΕΕ και του ΟΟΣΑ για το 2021 και το 2022.
Μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα
Η ποιότητα του ενεργητικού των χαρτοφυλακίων δανείων των ευρωπαϊκών τραπεζών παρουσίαζε βελτίωση πριν από την επιβολή των πρώτων περιορισμών λόγω κορωνοϊού, προς το τέλος του πρώτου τριμήνου 2020.
Περαιτέρω μεγάλες μειώσεις των NPLs επιτεύχθηκαν στην Ελλάδα μετά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 λόγω τιτλοποιήσεων χάρη και στο πρόγραμμα εγγυοδοσίας της ελληνικής κυβέρνησης «Ηρακλής».
Ειδικότερα, όπως αναφέρει, ο καναδικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης τα «κόκκινα δάνεια» των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 46 δισεκατομμύρια ευρώ, από 75,3 δισεκατομμύρια ευρώ, που ήταν τον Ιούνιο του 2019 και κατά περίπου 78 δισ. ευρώ από το υψηλότερο σημείο που είχαν φτάσει, τον Μάρτιο του 2016 (ήταν 107,2 δισ. ευρώ) – τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ελληνικών τραπεζών, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, ανήλθαν, τον Ιούνιο του 2021, στα 29,4 δισ. ευρώ (20,3% του συνόλου των δανείων).
Σημειώνεται πως τα περισσότερα από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ελλάδα έχουν εξασφαλίσεις σε ακίνητα (τα δάνεια με εξασφαλίσεις ακίνητης περιουσίας έχουν συνήθως υψηλότερα ποσοστά εξυπηρέτησης σε σύγκριση με ακάλυπτες εξασφαλίσεις).
Συμπέρασμα
Η συνολική ανταπόκριση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά την αποτροπή αύξησης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, ήταν μέχρι στιγμής αποτελεσματική.
Η ανεργία και τα ακίνητα είχαν καλύτερη απόδοση από το αναμενόμενο.
Από την εισαγωγή του ιταλικού προγράμματος GACS το 2016 έως το τέλος του 2020, περίπου 101,6 δισεκατομμύρια ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων τιτλοποιήθηκαν στην Ευρώπη (95,8 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ιταλία, 4,0 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ιρλανδία, ευρώ 1,3 δισεκατομμύρια για την Πορτογαλία και 0,5 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ισπανία).
Το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στις 16 Δεκεμβρίου 2020 στοχεύει στην ανάπτυξη δευτερογενών αγορών για επισφαλή περιουσιακά στοιχεία, ώστε να επιτραπεί στις τράπεζες να μετακινούν τα NPEs εκτός τραπεζικών ισολογισμών.
Την ίδια στιγμή, επιτρέπει την εισαγωγή και τη δημιουργία εθνικών AMC (τύπου bad banks).
Μεταξύ του δ’ τριμήνου του 2019 και του α’ τριμήνου του 2021, η Ιταλία και η Ελλάδα, δύο χώρες στις οποίες «έτρεξαν» κρατικά προγράμματα εγγυοδοσίας, πέτυχαν τη μεγαλύτερη ονομαστική μείωση μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Το μεγαλύτερο μέρος της επιτευχθείσας και προγραμματισμένης μείωσης στην Ελλάδα οφείλεται σε τιτλοποιήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής».
Οι επιπτώσεις από την κατάργηση των μέτρων ελάφρυνσης των NPEs στους ισολογισμούς των τραπεζών δεν έχουν ακόμη φανεί.
Καθώς λήγουν τα μορατόρια, η DBRS Μorningstar αναμένει αύξηση των NPEs αλλά η επιδείνωση θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους οικονομικής ανάκαμψης της χώρας.
