Καθηλωμένη η Ε.Ε. για το μεταναστευτικό

Χωρίς ουσιαστική πρόοδο μέχρι το βράδυ της Τετάρτης συνεχίστηκαν οι συνομιλίες των ηγετών των χωρών-μελών της Ε.Ε. στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας, για το μεταναστευτικό. Σύμφωνα με πληροφορίες από την αυστριακή πόλη στο μόνο στο οποίο συναίνεσαν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν η οικοδόμηση μιας στενότερης συνεργασίας με την Αίγυπτο για το ζήτημα.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τόνισε, μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο, ότι οι ηγέτες δεν έκαναν επαρκείς υποχωρήσεις κατά την πρώτη ημέρα της άτυπης Συνόδου Κορυφής. Η Ιταλία, η Αυστρία και κράτη της κεντρικής Ευρώπης επέμειναν στο ότι ο μοναδικός τρόπος να σταματήσει η παράτυπη μετανάστευση είναι να ενισχυθούν οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, ενώ ειδικά οι ηγέτες χωρών της ανατολικής Ευρώπης αντιτάχθηκαν ξανά στην ανακατανομή των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών-μελών.

Άλλοι ηγέτες τόνισαν ότι πρέπει να ξεπεραστεί το αδιέξοδο, διότι εξέφρασαν τον φόβο ότι θα ενισχυθούν λαϊκιστικά κόμματα στις ευρωεκλογές του 2019 εάν δεν συμβεί αυτό.

Παράλληλα, ορισμένοι ηγέτες εξέφρασαν επιφυλάξεις για την ενίσχυση των εξουσιών και της δικαιοδοσίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής. «Σε ό,τι αφορά την εσωτερική διάσταση της μετανάστευσης, η συζήτηση επιβεβαίωσε ότι συνεχίζουν να υπάρχουν διαφωνίες», δήλωσε καθ’ ύλην αρμόδια ευρωπαϊκή πηγή.

Συνεργασία με τρίτες χώρες

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έστειλε το μήνυμα ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να τερματίσει το «παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών» στο μεταναστευτικό αλλά και να επικεντρωθεί στη στενότερη συνεργασία με τρίτες χώρες ενισχύοντας παράλληλα τη φύλαξη των συνόρων της με στόχο τη μείωση των αφίξεων.

«Οι εντάσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη έχουν έλθει ξανά στην επιφάνεια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τουσκ από την αυστριακή πόλη που υποδέχθηκε τους 28 Ευρωπαίους ηγέτες οι οποίοι επιχειρούν να βρουν μια λύση στο πρόβλημα του μεταναστευτικού, ένα ζήτημα που έχει καταστρέψει στο πέρασμα των χρόνων την ενότητα μεταξύ των χωρών.

«Αντί να εκμεταλλευόμαστε πολιτικά την κατάσταση πρέπει να επικεντρωθούμε σε ό,τι έχει αποτέλεσμα. Δεν μπορούμε να μένουμε διχασμένοι ανάμεσα σε αυτούς που θέλουν να επιλύσουν το πρόβλημα και αυτούς που θέλουν να το χρησιμοποιήσουν για πολιτικό όφελος», πρόσθεσε ο Τουσκ.

Ως προς τη συζήτηση για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, το περιεχόμενο της οποίας αναμένεται να αποκαλυφθεί αργότερα σήμερα, αυτή έγινε μετά το καλοκαιρινό διπλωματικό μπρα ντε φερ στη Μεσόγειο με αφορμή τα πλοία που διέσωζαν μετανάστες, στα οποία πλέον η Ιταλία αρνείται να ανοίξει τα λιμάνια της εάν δεν υπάρξουν δεσμεύσεις για την ανακατανομή των αιτούντων άσυλο σε όλη την Ευρώπη.

«Ειλικρινά, δεν περιμένω τίποτα σημαντικό (...) Αλλά ακόμα κι αν η Ευρώπη επιδείξει για νιοστή φορά ότι είναι απόλυτα ανύπαρκτη και αδιάφορη, θα αναλάβουμε δράση από τη δική μας πλευρά συνάπτοντας διμερείς συμφωνίες», διεμήνυσε από την πλευρά του ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Ματέο Σαλβίνι.

Με την Αίγυπτο

Παρά τις διαφωνίες τους οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων τάχθηκαν υπέρ των συνομιλιών της ΕΕ με την Αίγυπτο, καθώς και των σχεδίων περί οργάνωσης μιας συνόδου για τη μετανάστευση και την οικονομική συνεργασία με αραβικές χώρες που ενδέχεται να γίνει τον Φεβρουάριο στην Αίγυπτο.

Ο Τουσκ είπε ότι θα συζητήσει σχετικά με τον αιγύπτιο πρόεδρο Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι στη Νέα Υόρκη την Κυριακή, όπως ανέφερε ευρωπαϊκή πηγή. Μια δεύτερη πηγή διαβεβαίωσε ότι το Κάιρο είναι διατεθειμένο να επιδιώξει «στενότερη συνεργασία» με την ΕΕ. Ο Σίσι συναντήθηκε με τον αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, η χώρα του οποίου ασκεί την προεδρία της ΕΕ, το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής, στα τέλη του Ιουνίου, συμφωνήθηκε να εξερευνηθεί η ιδέα των «πλατφορμών αποβίβασης» μεταναστών και προσφύγων που διασώζονται στη θάλασσα σε κράτη της βόρειας Αφρικής, αλλά μέχρι σήμερα, καμιά αφρικανική χώρα δεν έχει συμφωνήσει να εγκατασταθούν τέτοια κέντρα στην επικράτειά της.

Οι συνομιλίες με την Αίγυπτο βρίσκονται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο, τόνισαν ευρωπαϊκές πηγές, συμπληρώνοντας ότι οι συνομιλίες συμπεριλαμβάνουν την πτυχή της οικονομικής συνεργασίας. Η Αίγυπτος έχει πρακτικά σταματήσει την παράτυπη μετανάστευση από τις ακτές της.

Μετά το 2016, κανένα πλεούμενο με μετανάστες δεν έχει φθάσει στις ακτές χωρών-μελών της ΕΕ από τη χώρα αυτή.

Η Μογκερίνι

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι υπογράμμισε ότι η Ευρώπη πρέπει να δείξει πως θέλει συνεργασία με την Αφρική κι όχι απλά να αποσείσει τις ευθύνες της όσον αφορά τις μεταναστευτικές ροές, μεταφέροντας το βάρος στα κράτη της νότιας Μεσογείου.

«Εάν υιοθετήσουμε την προσέγγιση “εμείς δεν τους παίρνουμε, να τους πάρετε εσείς”, αυτό δεν θα πάει μακριά», εξήγησε η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Χρειαζόμαστε περισσότερη αλληλεγγύη στην Ευρώπη», έκρινε από τη δική του πλευρά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, προτρέποντας τις χώρες που δεν δέχονται να υποδεχθούν πρόσφυγες -«όπως θα όφειλαν»- να «συνεισφέρουν με άλλα μέσα».

Οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να διχάζονται όσον αφορά το ζήτημα της ανακατανομής των αιτούντων άσυλο, που ζητούν οι χώρες της Μεσογείου και απορρίπτουν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Συμφωνούν αντιθέτως πλέον στους στόχους της επιτάχυνσης των επαναπροωθήσεων μεταναστών που δεν έχουν δικαίωμα να τους χορηγηθεί άσυλο, της άσκησης πίεσης στις χώρες διέλευσης και προέλευσης και της ενίσχυσης των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Για το τελευταίο σημείο, ο Aυστριακός καγκελάριος επέκρινε τις επιφυλάξεις από μέρους της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας για το σχέδιο να ενισχυθεί σημαντικά η ευρωπαϊκή ακτοφυλακή και συνοριοφυλακή.

«Είμαστε ευτυχείς που η συζήτηση επικεντρώνεται πλέον στο πώς θα προστατεύονται τα σύνορα. Όμως εμείς είμαστε σε θέση να φυλάσσουμε τα δικά μας σύνορα», δήλωσε με εμφανή ικανοποίηση ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος εξάλλου αρέσκεται να κατακεραυνώνει τις «φιλομεταναστευτικές δυνάμεις» στις Βρυξέλλες.

Το Brexit

Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο πέταξαν η μια στο άλλο και αντιστρόφως το μπαλάκι όσον αφορά τις προσπάθειες να υπάρξει συναίνεση στις διαπραγματεύσεις για το Brexit και να απομακρυνθεί το φάσμα του διαζυγίου χωρίς συμφωνία.

Θεωρητικά, το δείπνο εργασίας της Τετάρτης στην αυστριακή πόλη ήταν αφιερωμένο στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, το μήλο μιας ατελείωτης ευρωπαϊκής έριδας. Αλλά έδωσε επίσης την ευκαιρία στην πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι να παρουσιάσει το όραμά της για να αποφευχθεί ο κίνδυνος «χαοτικής αποχώρησης» του ΗΒ από την ΕΕ τον Μάρτιο του 2019.

«Εάν θέλουμε να καταλήξουμε σε επιτυχές αποτέλεσμα, τότε, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο εξέλιξε τη θέση του, η ΕΕ πρέπει επίσης να εξελίξει τη δική της», δήλωσε στους δημοσιογράφους προσερχόμενη η συντηρητική πρωθυπουργός.

«Δεν συμφωνούμε σε όλες τις λεπτομέρειες», αλλά «επαφίεται πλέον σε όλους εμάς να κλείσουμε συμφωνία», είπε αργότερα, κατά τη διάρκεια του δείπνου, η Μέι, η οποία επανέλαβε εκ νέου εμφατικά ότι δεν πρόκειται να διεξαχθεί νέο δημοψήφισμα στο ΗΒ για το διαζύγιο με την ΕΕ.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κάλεσε προηγουμένως το Λονδίνο να κάνει μεγαλύτερη προσπάθεια. Στο «ιρλανδικό ζήτημα και ως προς το πλαίσιο της μελλοντικής οικονομικής συνεργασίας, οι προτάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να τύχουν περαιτέρω επεξεργασίας», έκρινε.

Οι συμβιβασμοί των δύο πλευρών

Το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες έχουν καταλήξει σε συμβιβασμούς για τα περισσότερα από τα ζητήματα που χαρακτηρίζονταν ακανθώδη ενόψει της αποχώρησης, ιδίως για την οικονομική διευθέτηση, όμως οι διαφωνίες παραμένουν σε κάποια σημεία, πάνω απ' όλα όσον αφορά τα σύνορα με την Ιρλανδία.

Οι δύο πλευρές συναινούν ότι πρέπει να αποφευχθούν τα «σκληρά» σύνορα ανάμεσα στη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, αλλά το Λονδίνο εναντιώνεται στους όρους του «μηχανισμού ασφαλείας» (του «backstop», κατά την ορολογία των Βρυξελλών) που θέλει η ΕΕ για να υπάρξει εγγυημένο αποτέλεσμα.

Η λύση που συνέστησαν οι 27, η παραμονή της Βόρειας Ιρλανδίας στην τελωνειακή ένωση εάν δεν βρεθεί άλλη ικανοποιητική λύση, κρίθηκε «απαράδεκτη» από το Λονδίνο, καθώς θα οδηγούσε όπως τόνισε η βρετανική κυβέρνηση στη δημιουργία συνόρων ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και το υπόλοιπο ΗΒ.

Εάν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, αυτό «θα είναι δύσκολο για την Ευρώπη, αλλά θα είναι φρικτό για το Ηνωμένο Βασίλειο», προειδοποίησε ο αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς.

Οι 27 -χωρίς τη Μέι- θα συζητήσουν αργότερα σήμερα στο Σάλτσμπουργκ τα επόμενα βήματα των συνομιλιών.

Ο Τουσκ έχει ήδη αναγγείλει ότι δεν αποκλείεται να συγκαλέσει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής «στα μέσα Νοεμβρίου», πέραν εκείνης της 18ης Οκτωβρίου, που αρχικά θεωρείτο ότι θα σηματοδοτούσε την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ