Κόλαφος για την Τουρκία από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε.
Λίγες μόνο ημέρες μετά τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία που συνοδεύτηκαν μάλιστα και από σοβαρές καταγγελίες για τον τρόπο διεξαγωγής τους, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ έρχεται να ρίξει κι άλλο… αλάτι στις πληγές της γείτονος. Πιο συγκεκριμένα στα συμπεράσματά του το Συμβούλιο αναφέρει καταληκτικά ότι «η Τουρκία απομακρύνεται από την ΕΕ και συνεπώς οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας έχουν ουσιαστικά σταματήσει και δεν μπορεί να προχωρήσει στο άνοιγμα ή το κλείσιμο άλλων κεφαλαίων, ούτε προβλέπεται περαιτέρω εργασία για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας». Ακολουθώντας, πάντως, την τακτική του σκωτζέζικου ντους το Συμβούλιο επαναβεβαιώνει τη σημασία των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, τονίζοντας ότι η Τουρκία αποτελεί σημαντικό εταίρο και ότι η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στη διατήρηση ενός ανοιχτού και ειλικρινούς διαλόγου για να αντιμετωπιστούν κοινές προκλήσεις σε τομείς όπως το μεταναστευτικό, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ενέργεια, οι μεταφορές, η οικονομία και το εμπόριο.
Ειδικά όσον αφορά το μεταναστευτικό/προσφυγικό το Συμβούλιο χαιρετίζει τις σημαντικές προσπάθειες της Τουρκίας στην υποδοχή 3,5 εκατομμυρίων προσφύγων. Ταυτόχρονα επισημαίνεται με νόημα στο κείμενο του Συμβουλίου ότι «η συνεχής εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό που μειώνει τις παράνομες διελεύσεις και σώζει ζωές στο Αιγαίο. είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών και παραμένει καίριας σημασίας, ενώ προτεραιότητα παραμένει η ενίσχυση της διαχείρισης των κοινών συνόρων με την ΕΕ.»
Υποχρεώσεις
Κάπου εδώ όμως τελειώνουν τα –όποια- καλά νέα για την Τουρκία, καθώς το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι στις 18 Ιουλίου 2016 είχε καταδικάσει το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία του για τα «δυσανάλογης κλίμακας μέτρα» που ελήφθησαν μετά. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει τα διεθνή πρότυπα και τις υποχρεώσεις στις οποίες η Τουρκία έχει δεσμευθεί και την καλεί να αντιστρέψει αυτή την αρνητική τάση.
Οι διατυπώσεις του κειμένου του Συμβουλίου είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί. Ειδικότερα στο κείμενο γίνεται λόγος για ιδιαίτερη ανησυχία «για την απομάκρυνση της Τουρκίας από το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης, για την επιδείνωση της ανεξαρτησίας και της λειτουργίας της δικαστικής εξουσίας, καθώς και για τους συνεχιζόμενους περιορισμούς, κρατήσεις και φυλακίσεις πολιτών, δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών, μελών πολιτικών κομμάτων, βουλευτών, χρηστών κοινωνικών μέσων και πολλών άλλων που ασκούν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους και τις ελευθερίες τους.» Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει τις σοβαρές ανησυχίες του για αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, καθώς και για τη συνεχιζόμενη κράτηση πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων δύο Ελλήνων στρατιωτών και καλεί την Τουρκία να καλύψει τις σοβαρές ελλείψεις και τα εκκρεμή ζητήματα που εντοπίστηκαν στην έκθεση της Επιτροπής, να εντείνει τη συνεργασία της με το Συμβούλιο της Ευρώπης και να εφαρμόσει όλες τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το Σύνταγμα
Το Συμβούλιο σημειώνει ότι οι τελευταίες τροποποιήσεις του τουρκικού Συντάγματος επικρίθηκαν από την Επιτροπή της Βενετίας ως έλλειψη επαρκών ελέγχων και ισορροπιών που θέτουν σε κίνδυνο τον διαχωρισμό των εξουσιών.
Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να δεσμευτεί κατηγορηματικά σε σχέσεις καλής γειτονίας, διεθνείς συμφωνίες και στην ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, προσφεύγοντας, ενδεχομένως, στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης. Υπενθυμίζονται, μάλιστα, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, που καταδικάζει έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.
Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η αναγνώριση όλων των κρατών μελών είναι απαραίτητη. «Η Τουρκία πρέπει να αποφύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας, πρέπει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να σέβεται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα χωρικά τους ύδατα και στον εναέριο χώρο, καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, μεταξύ άλλων, και να εκμεταλλεύονται τους φυσικούς πόρους, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της UNCLOS. Έχει ζωτική σημασία η Τουρκία να δεσμεύεται και να συμβάλλει σε μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών του πτυχών, εντός των πλαισίων των Ηνωμένων Εθνών σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο και να αποφεύγει τις δραστηριότητες που συμβάλλουν στην πόλωση στα κράτη μέλη της ΕΕ.
