Ανδρέας Πάτσης: «Ο Έλληνας επιχειρηματίας μπορεί να φέρει την ανάπτυξη»
Συνέντευξη στον Κώστα Μορφίρη
- Ποια είναι η εικόνα που έχετε διαμορφώσει, μέσω των πελατών σας, για την κατάσταση που βιώνουν οι εκπρόσωποι της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας την τελευταία τριετία στη χώρα μας;
- Τα χρόνια αυτά παρατηρήσαμε την ελεύθερη πτώση μιας ήδη πληγωμένης επιχειρηματικότητας, η οποία κάποια στιγμή στις αρχές του 2014 είχε αρχίσει να βρίσκει βηματισμό, καθώς διαμορφώθηκαν καλύτερες συνθήκες διαχείρισης της μεγάλης κρίσης. Ωστόσο με την αλλαγή των πολιτικών συνθηκών, οι οποίες δημιούργησαν συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας, ανετράπησαν τα όποια στοιχεία σταθεροποίησης και προόδου. Ξαφνικά λοιπόν βρεθήκαμε σε μια χαοτική κατάσταση. Το αν η Ελλάδα θα παραμείνει στην Ευρώπη, τα capital controls, το κλείσιμο των τραπεζών, το επαπειλούμενο Grexit, οι υποψίες για bailin δημιούργησαν στην αγορά συνθήκες πολέμου που βούλιαξαν κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε πρωτόγνωρα βαθιά νερά. Αποτέλεσμα αυτής της αταξίας του 2015 ήταν να συσσωρευτούν στους επιχειρηματίες χρέη και σοβαρές ζημιές προς πάσα κατεύθυνση. Οι ασθενέστερες επιχειρήσεις οδηγήθηκαν μοιραία στην πτώχευση και έκλεισαν και οι υγιέστερες προσπάθησαν και κρατήθηκαν στην επιφάνεια, εφαρμόζοντας όμως δραστικά μέτρα περιορισμού του κόστους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις θυελλώδεις οικονομικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν.
- Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός παρουσιάστηκε ως μια διέξοδος για τις επιχειρήσεις. Τελικά αποτελεί βιώσιμη λύση;
- Οποιοδήποτε μέτρο θα βοηθούσε τις επιχειρήσεις να ξεπεράσουν τον σκόπελο και να μην κλείσουν οριστικά ρυθμίζοντας και επιμηκύνοντας τον χρόνο πληρωμής των υποχρεώσεών τους ήταν αναγκαίο. Συνεπώς η φιλοσοφία του μέτρου ήταν σωστή. Στην πράξη όμως φαίνεται να απέτυχε. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα,η οποία λειτουργεί με πολύ αργούς ρυθμούς, από τις χιλιάδες αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από επιχειρήσεις, ελάχιστες κατόρθωσαν να ολοκληρώσουν την αίτηση και ακόμα λιγότερες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Διαπιστώθηκε πως ήταν μια άκρως γραφειοκρατική, χρονοβόρα και αναποτελεσματική διαδικασία, που τελικά δεν στήριξε τις ελληνικές επιχειρήσεις να σταθούν όρθιες.
- Το νομικό πλαίσιο και ο τρόπος λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα;
- Καθημερινά καλούμαι να αντιμετωπίσω την πολυπλοκότητα ενός νομικού πλαισίου, το οποίο μεταβάλλεται διαρκώς. Μπορεί κανείς να ξεκινά μια επένδυση έχοντας στο μυαλό του ένα σταθερό περιβάλλον και όταν φτάσει στη φάση της υλοποίησης να διαπιστώσει ότι είναι τελείως διαφορετικό και δεν είναι πλέον συμφέρουσα η επένδυση. Επίσης, ο τρόπος που λειτουργεί η δημόσια διοίκηση αποτελεί ανασχετικό παράγοντα για την ανάπτυξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Η γραφειοκρατία, ο τεράστιος όγκος υπηρεσιακών εγγράφων που απαιτούνται για κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα, η παντελής έλλειψη συγκεκριμένων προθεσμιών που να δεσμεύουν τους κρατικούς λειτουργούς να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες. Σε αυτές τις παθογένειες, πρέπει να προσθέσουμεκαι τη σημαντική καθυστέρηση στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων, ιδίως, σε περιπτώσεις εποχιακών ή τουριστικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, η οποία θέτει σε κίνδυνο την υλοποίησή τους. Για να δημιουργηθεί λοιπόν ένα ασφαλές περιβάλλον για επενδύσεις πρέπει να ενισχυθεί η σταθερότητα του θεσμικού πλαισίου, να περιοριστεί ή ακόμα και να καταργηθεί η τροποποίηση των νόμων με υπουργικές αποφάσεις και ερμηνευτικές εγκυκλίους, να βελτιωθεί ο χρόνος απονομής δικαιοσύνης και φυσικά να αντιμετωπιστεί δραστικά η γραφειοκρατία.
- Μια δημοφιλής ρητορική για την ανάπτυξη είναι η προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Πιστεύετε πως αυτή πρέπει να είναι η κατεύθυνση ή η στήριξη του Έλληνα επιχειρηματία;
- Πριν ξεκινήσουμε να μιλάμε για ξένες επενδύσεις, ας δούμε πώς μπορεί να υποστηριχθεί ο Έλληνας επιχειρηματίας, πρώτα απ’ όλα για να επιβιώσει και στη συνέχεια για να επενδύσει. Η πρακτική αυτή περνάει μέσα από τον προσανατολισμό της πολιτείας. Ποιος είναι όμως αυτός; Είναι η ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, η οποία αποτελεί και τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας ή όχι; Μέχρι σήμερα είναι σαφές ότι τέτοια βούληση δεν υπάρχει, καθώς παρατηρούμε ότι η πολιτεία δεν βρίσκεται σε συνέργεια, επ’ αμοιβαίο όφελος με τον επιχειρηματία, καθώς σε καθημερινή βάση τον αντιμετωπίζει περισσότερο ως αντίπαλο παρά ως σύμμαχο. Πρέπει λοιπόν να αλλάξει ο προσανατολισμός και η κουλτούρα της κρατικής μηχανής, να αλλάξει η νοοτροπία με την οποία το δημόσιο αντιμετωπίζει τον επιχειρηματία, με μια κατεύθυνση πιο «φιλική» και αυτό να υποστηριχθεί μέσα από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ελληνική επιχειρηματικότητα. Ένα σχέδιο το οποίο, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να εξασφαλίζει φθηνή χρηματοδότηση από τις τράπεζες, να μειώνει τη φορολογία και τον ΦΠΑ, να περιορίζει τη γραφειοκρατία και να εξασφαλίζει σταθερότητα και μια δημοσιονομική πολιτική που να μην υπονομεύει την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων. Ό,τι δηλαδή «απολαμβάνουν» οι Ευρωπαίοι επιχειρηματίες και είναι ανταγωνιστικοί στη διεθνή αγορά. Πιστεύω στον Έλληνα επιχειρηματία, ο οποίος μπορεί να φέρει την ανάπτυξη.
- Από την εμπειρία σας, καθώς εκπροσωπείτε και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εκτός Ελλάδος, πόσο εύκολο είναι να επεκτείνει ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας τη δράση του στο εξωτερικό;
- Και σε αυτό το πεδίο της ελληνικής επιχειρηματικότητας παρατηρείται ένα κενό. Δεν υπάρχει ένα δομημένο σύστημα υποστήριξης, ένας οδικός χάρτης, ο οποίος να κατευθύνει τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, ειδικά αυτόν που ασχολείται με τις εξαγωγές και να τον ωθεί προς την εξωστρέφεια και την επέκταση σε άλλες χώρες.Έχοντας σαν ζητούμενο την επιτάχυνση της ανάπτυξης, με διευρυμένο σε σχέση με σήμερα τον ρόλο των εξαγωγών πρέπει να εκπονηθεί ένας στρατηγικό σχέδιο με επίκεντρο την εξωστρέφεια. Οι Έλληνες εξαγωγείς έχουν αποδείξει στη διάρκεια της κρίσης ότι αποτελούν βασικό πυλώνα ανάπτυξης και προόδου, παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που έχουν αντιμετωπίσει, ενώ έρευνες διεθνών οργανισμών καταδεικνύουν ότι με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις οι ελληνικές εξαγωγές μπορούν να αυξηθούν σημαντικά.
