Εις μνήμην Δημήτρη Στεφάνου
«Έχασε τη μάχη για τη ζωή σε πολύ μικρή ηλικία ο
γενικός γραμματέας Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης,
Δημήτρης Στεφάνου». Αυτή ήταν η είδηση στα σάιτ και τα ΜΜΕ εκείνη την ημέρα,
τέλη Ιουλίου, πριν τρία χρόνια. Δεν το διάβασα, αλλά το έμαθα όταν με πήρε
τηλέφωνο μια φίλη με την οποία είχαμε δουλέψει μαζί στο υπουργείο Διοικητικής
Μεταρρύθμισης την εποχή που υπουργός ήταν ο Αντώνης Μανιτάκης. Παρά το ότι
γνώριζα, όπως και όλοι οι στενοί συνεργάτες του, ότι πάλευε με τον καρκίνο,
ήταν από τις φορές που ήμουν σίγουρος ότι η αρρώστια δεν θα κερδίσει. Αλλά
πάντα κερδίζει. Οι περισσότεροι από όσους λένε τα καλύτερα λόγια για τον
Δημήτρη Στεφάνου τα εννοούν, άσχετα από τις πολιτικές πεποιθήσεις τους. Και η
συγκίνηση όλων μας ήταν ειλικρινής, όχι απλώς γιατί έφυγε ένας τόσο νέος χαρισματικός
άνθρωπος που γνωρίζαμε, αλλά πιο πολύ για την απώλεια ενός
μοναδικού δημόσιου λειτουργού με τέτοιο ήθος και δημιουργικότητα.
Υπηρετώντας το συλλογικό συμφέρον
Δεν έχει νόημα να θυμίσει κανείς τα τετριμμένα, ότι
εργαζόταν σκληρά για να υπηρετήσει το συλλογικό συμφέρον, με μια ανεξάντλητη
διάθεση και δύναμη προσφοράς. Ούτε να επισημάνει ότι απείχε από το παιχνίδι της
προβολής και της επικοινωνίας, χωρίς να επιδιώξει ποτέ «αναγνωρισιμότητα». Αυτό
που ίσως έχει σημασία να σημειωθεί είναι ότι στο πρόσωπό του αποτυπώθηκε η
συνέχεια του κράτους, που δεν είναι καθόλου αυτονόητη στη χώρα μας, και με την
παρουσία του στο ίδιο υπουργείο, παρά την αλλαγή κυβέρνησης, ξεπεράστηκαν οι
περιορισμοί που επιβάλλει το κομματικό πλαίσιο σε βάρος μιας εθνικής
προτεραιότητας. Με αυτή την έννοια το παράδειγμά του είναι μια πολύ σημαντική
παρακαταθήκη – πέρα από όλα τα άλλα, για να έχουμε και κάτι να λέμε,
περιγράφοντας τις θετικές πτυχές στη λειτουργία της δημόσιας ζωής.
Αυτό ακριβώς το γνωρίζει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης,
για τον λόγο αυτό προχώρησε στην απόφαση να ονομάσει την αίθουσα των
συνεδριάσεων του υπουργικού συμβουλίου «Δημήτρης Στεφάνου». Και γιατί ο
Κυριάκος είναι κανονικός άνθρωπος, και γιατί έζησε τον Δημήτρη από κοντά, και
γιατί δεν θα μπορούσε παρά να τον εκτιμήσει, όπως όλοι μας. Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός,
όταν το 2013 πρωτοανέλαβε ο ίδιος την ηγεσία του υπουργείου Διοικητικής
Μεταρρύθμισης θεώρησε αυτονόητο να ζητήσει από τον Δημήτρη Στεφάνου να
παραμείνει στη θέση του γενικού γραμματέα. «Στους 13 μήνες που συνεργαστήκαμε
δεν γνώρισα μόνον έναν σπουδαίο άνθρωπο, αλλά έκανα και έναν καλό φίλο»,
ανέφερε χαρακτηριστικά. Και επισήμανε ότι ο Δημήτρης Στεφάνου ανήκε στους
«κρατικούς λειτουργούς που τον χαρακτήριζε απόλυτα η αίσθηση του καθήκοντος».
Ευγένεια και ήθος
Αν επιχειρούσα να συνοψίσω την εμπειρία μου από τη
συνεργασία μας θα το έκανα λέγοντας «κάθε φορά που μιλούσαμε ή ήμασταν σε
κάποια συνάντηση έφευγα νιώθοντας εξυπνότερος». Αυτό χωρίς να παραβλέψω την
ευγένειά του, το απίθανο χιούμορ του το οποίο επιστράτευε ακόμα και στις πιο
δύσκολες συνθήκες, όπως ας πούμε μετά από συναντήσεις με την τρόικα η οποία μας
απειλούσε και μας φέρονταν σαν να ήμασταν πολίτες τρίτης κατηγορίας. Ο Δημήτρης
ήταν ίσως ο μόνος που όταν ολοκληρώθηκε η θητεία μου στο κομμάτι της
επικοινωνίας του υπουργείου, χωρίς ποτέ να του το ζητήσω, ενδιαφέρθηκε για το
επόμενο επαγγελματικό βήμα μου. Μου πρότεινε εναλλακτικές και ήταν απόλυτα
ειλικρινής στις προθέσεις του, άσχετα με το αν εγώ ήθελα κάτι διαφορετικό στη
ζωή μου.
Δούλευε μέχρι τέλους. Σχεδίαζε πράγματα μέχρι την
τελευταία μέρα. Ονειρευόταν μέχρι την τελευταία ώρα. Τρία χρόνια πάλευε με
δύναμη τον καρκίνο. Μπαινόβγαινε στα νοσοκομεία και την επόμενη στιγμή ήταν στο
γραφείο του να οργανώνει, να κάνει συναντήσεις, να προσπαθεί να βρει λύσεις. Τον
σέβονταν όλες οι τάσεις, τον εκτιμούσαν παλαιά και νέα στελέχη. Δούλευε
ατελείωτες ώρες. Ήταν κινητή εγκυκλοπαίδεια. Και έδινε ευκαιρίες σε όλους, δεν
ήταν απρόσιτος. Ήταν μπροστάρης στις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Εργάστηκε
νυχθημερόν για τον Καλλικράτη, για τη Διαύγεια, για την Ιθαγένεια, για την
απογραφή των δημοσίων υπαλλήλων. Ήταν στις επάλξεις από τις 7, αλλά όταν
άκουγες το μέιλ σου να χτυπάει στις 4 τα ξημερώματα ήξερες ότι είναι ο
Στεφάνου, ο οποίος δεν ήθελε να σε ενοχλήσει αλλά «για να το δεις το πρωί που
θα ξυπνήσεις». Πέρα όμως από όλα αυτά θα τον θυμάμαι πάντα σαν έναν δάσκαλο που
σου έδειχνε πώς να πάρεις το καλύτερο από τους άλλους.
Κλείνοντας, κρατάω αυτό που έγραψε ο φίλος, νομικός και καθηγητής Γιώργος Καραβοκύρης, τα οποία και σας παραθέτω αυτούσια. «Ο Δημήτρης Στεφάνου έδωσε νόημα και αξία στην πιο δύσκολη και ταραγμένη εποχή, στην υπηρεσία του κράτους και των δημόσιων πολιτικών και μεταρρυθμίσεων. Με αριστοκρατική ευγένεια, αλλά και ζωντανή επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα και τη λαϊκότητα. Όσοι είχαμε την τύχη να βρεθούμε κοντά του δεν μπορούμε να τον ξεχάσουμε, τον ανακαλούμε στη μνήμη και την παρέα μας για τη γενναιοδωρία του, την ευρυμάθεια, την επιμονή του να γίνει σωστά η δουλειά, το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό του, μέχρι το τέλος. Μεγάλη η συγκίνησή μας από την απόφαση του πρωθυπουργού και υψηλός, όπως ο Δημήτρης, ο πολιτικός της συμβολισμός».
Γράφει ο Κώστας Μορφίρης
