Γιατί απέτυχε το Ποτάμι;

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Απέτυχε το Ποτάμι; Υπάρχει κάποιος που να έχει αμφιβολία για αυτό; Όταν από κόμμα που έφτασε –σχεδόν– στο 6,5%, σήμερα δεν αναγνωρίζεται ως κοινοβουλευτική ομάδα, ο επικεφαλής του θεωρείται ένας απλός βουλευτής από τους δύο του κινήματος (ο άλλος είναι ο Γιώργος Μαυρωτάς), το κόμμα παραδίδει αυτή τη στιγμή που μιλάμε τα γραφεία του στη Βουλή και οι μετακλητοί υπάλληλοι του απολύονται, ναι, απέτυχε. Αυτή είναι η ουσία, γιατί στη θεωρία το Ποτάμι υπερασπίστηκε πολλά «σωστά» και δεν μπορεί κάποιος να μην παραδεχτεί ότι υπήρξε χρήσιμο σε αυτή την κάκιστη πολιτική πραγματικότητα. Γιατί όμως το Ποτάμι είχε αυτή την απογοητευτική πορεία;

Γράφει ο Κώστας Μορφίρης

1. Το Ποτάμι μπήκε στην πολιτική «αθώο» έχοντας μια διαφορετική οπτική των πραγμάτων. Αυτό υπό κανονικές συνθήκες είναι θετικό αλλά στην πολιτική είναι καταστροφικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η λάσπη που έφαγε καθώς το κατηγορούσαν ως κόμμα συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων. Εκεί ο Σταύρος Θεοδωράκης και τα στελέχη του σφύριζαν αδιάφορα λέγοντας «έλα μωρέ τώρα, ποιος τις ακούει τις μαλακίες αυτές». Όταν κατάλαβαν ότι η μάζα τρώει σανό και αποφάσισαν να αντιδράσουν στα τρολ και όσους τους διέβαλαν ήταν αργά καθώς η ρετσινιά είχε κολλήσει και η ετεροχρονισμένη ανακάλυψη των social media χωρίς ειδικό στα ηνία του δεν ήταν αρκετή να αναστρέψει τα πράγματα. Με την ίδια (πολιτική) αφέλεια αντιμετωπίστηκε –για μεγάλο χρονικό διάστημα– και ο Αλέξης Τσίπρας, δίνοντας προς τα έξω την εντύπωση ότι ο Θεοδωράκης περιμένει απλά ένα νεύμα του και το Ποτάμι θα πήγαινε τρέχοντας να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δύο μόνο παραδείγματα από τα δεκάδες που υπάρχουν.
2. Ο Σταύρος Θεοδωράκης ως δημοσιογράφος ήταν εξαιρετικός. Έχοντας αυτό το προφίλ κατάφερε σε πρώτη φάση να μαζέψει γύρω του δεκάδες κορυφαίες προσωπικότητες από όλους τους χώρους και να συνθέσει ένα ευρωψηφοδέλτιο που όμοιό του δεν ξαναείδε η χώρα. Στη συνέχεια όμως, καθώς αποκαλύπτετο στους ανθρώπους αυτούς ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του, αυτοί άρχισαν να αποχωρούν ο ένας μετά τον άλλο. Ο Θεοδωράκης δεν άκουγε κανέναν, έκανε πάντα αυτό που ήθελε και δεν γούσταρε να έχει γύρω του «δυσάρεστους» ανθρώπους, όπου δυσάρεστος αυτός που δεν του έλεγε αυτά που ήθελε να ακούσει. Κάπως έτσι αργά αλλά σταθερά το Ποτάμι άρχισε να στερεύει από ιδέες και ο Σταύρος απέμεινε με μοναδικό σύμβουλο τον Δημήτρη Τσιόδρα. Όταν λέω τον μοναδικό, εννοώ τον μοναδικό με κοφτερή πολιτική σκέψη και τον μοναδικό που λάμβανε υπόψη του, όσο φυσικά του επέτρεπε ο εγωισμός του. Αυτό χωρίς να αγνοεί κανείς και την παρουσία της Λίνας Παπαδάκη, η οποία χρόνια τώρα παλεύει με τα θηρία φροντίζοντας να συμμαζεύει τα ασυμμάζευτα και να λέει πάντα την άποψή της χωρίς φόβο αλλά με πάθος. Και οι δύο θα μπορούσαν να έχουν πηδήξει από το καράβι μετά την υπόθεση με το ΚΙΝ.ΑΛΛ., αλλά για κάποιο ανεξήγητο λόγο δεν το έκαναν.
3. Ο Σταύρος Θεοδωράκης από την πρώτη μέρα έλεγε και καμάρωνε ότι το Ποτάμι είναι «ερασιτεχνικό» κόμμα και ότι βασίζεται στους «εθελοντές». Ωραίο και ρομαντικό. Όχι τόσο αποτελεσματικό στη στελέχωση του κόμματος καθώς πάντα υπήρχε η προτίμηση στους φίλους και τους φίλους των φίλων. Τον ενδιέφερε πρωτίστως το να νιώθει κάποιος «τιμή» να δουλεύει για αυτόν, να είναι έτοιμος να τον εκθειάσει ανά πάσα στιγμή και όχι τόσο το να είναι επαγγελματίας ή αποτελεσματικός. Η ίδια λογική επικρατούσε και στην εκλογή των οργάνων και στο Πολιτικό Συμβούλιο. Παντού ως διά μαγείας περνούσαν, από την πίσω πόρτα, οι επιλογές του Θεοδωράκη χωρίς να χρειάζεται ο ίδιος να φανεί ως ο απόλυτος άρχοντας. Ενώ ήταν…
4. Οι επιλογές των υποψηφίων, πολλοί εκ των οποίων έγιναν βουλευτές, ήταν πραγματικά στη σφαίρα του «ότι, να ’ ναι». Πρώην ΠΑΣΟΚοι (από αυτούς που ο Σταύρος έλεγε ότι κατέστρεψαν τη χώρα), αποτυχημένοι Νεοδημοκράτες, γυρολόγοι, ηθοποιοί της πλάκας, γνωστοί και φίλοι που έψαχναν τη δόξα, άνθρωποι που ενώ γυρόφερναν στο πολιτικό σκηνικό ήταν στην απέξω, γραφικοί σαν τον βουλευτή που σήμερα αυτοαποκαλείται «ανεξάρτητος», άτομα που ενώ λοιδορούσαν το Ποτάμι βρέθηκαν στο επικρατείας και μέσα σε αυτούς μερικοί «τίμιοι», νέοι, σαν τον Μαυρωτά. Η πλειοψηφία αυτών σαν τα ποντίκια πήδηξαν από το καράβι, όχι φυσικά για ιδεολογικούς λόγους, αλλά προς αναζήτηση νέας στέγης και καρέκλας όταν είδαν τα δύσκολα. Ποιος τους επέλεξε; Και ποιος αγνόησε άλλους αξιότερους αλλά όχι τόσο λαοπρόβλητους;
5. Ένας από τους βασικότερους λόγους που απέτυχε το Ποτάμι είναι γιατί ο αρχηγός του ενδιαφερόταν πάντα για το επικοινωνιακό σκέλος και όχι τόσο για το πολιτικό κομμάτι. Ήταν ένας πολιτικός αρχηγός που ασχολείτο πάνω από όλα με την εικόνα του. Που έδινε συνεντεύξεις στους πάντες, που θα μιλούσε μέχρι και στο «Ράδιο Τραχανοπλαγιά» αν του το ζητούσαν. Ασχολιόταν με τα δελτία τύπου, τις εφημερίδες, το ποια κανάλια τον έπαιξαν και το σάιτ του κόμματος νυχθημερόν. Εύκολα γινόταν χαμός αν η φωτογραφία του δεν ήταν καλή ή αν δεν ήταν οι τίτλοι πιασάρικοι. Προσέξτε, πιασάρικοι όχι ουσιαστικοί. Πόσες φορές εξαιρετικοί λόγοι, με ουσία πήγαν περίπατο γιατί ο αρχηγός ήθελε να πει κάτι που θα «χτυπούσε» σε επικεφαλίδα; Κακό θα αναρωτηθεί κανείς; Ναι, κακό, γιατί ένας πολιτικός αρχηγός ΠΡΕΠΕΙ να ασχολείται με σοβαρότερα θέματα. Πρέπει να παράγει πολιτική. Όχι μόνο επικοινωνιακές φανφάρες και μεγάλα λόγια. Χρόνια μετά περιμένουμε να ακούσουμε τις, «από τη Δευτέρα μετά τις εκλογές», προγραμματικές εξαγγελίες του Ποταμιού που δεν ήρθαν ποτέ. Και δεν θα τις μάθουμε πλέον και ποτέ καθώς ο χρόνος τελείωσε. Ο Σταύρος «κέρδισε» λίγο δόξα παραπάνω και δεν θα τον κλάψει κανένας. Το κακό όμως είναι ότι δεν θα κλάψει και τόσο κόσμο που πήρε στον λαιμό του, που τον πίστεψαν, τον στήριξαν και έμειναν ξεκρέμαστοι.
6. Ο αρχηγός του Ποταμιού ενώ δεν άκουγε τους ανθρώπους που επέλεγε να έχει δίπλα του, άκουγε όμως αρκετούς τυχάρπαστους. Από δημοσκόπους και διαφημιστές που του έλεγαν να λέει ότι το Ποτάμι ζητάει από τον λαό το 10% μέχρι εκείνους που του έλεγαν να πετάξει το σακίδιο για τη γραβάτα ή ακόμη και εκείνους που του είπαν να είναι ο φανατικότερος υποστηρικτής του «ΝΑΙ» και πάει λέγοντας. 99% των φορών τις επιλογές τις πλήρωσε.