Πολιτική πραγματικότητα (αλήθειες και ψέματα)

Η εβδομάδα που πέρασε είχε πολλά θέματα κοινωνικού περιεχομένου όπως φόνους, ληστεία με μια «βιονική» γιαγιά που αντιμετώπισε θαρραλέα τους επίδοξους ληστές (τυχερή ήταν), ομαδικό βιασμό, βασανιστήρια και αιχμαλωσία γυναίκας στη Λαμία από έναν δράστη ο οποίος είχε διαπράξει το ίδιο έγκλημα και σε άλλες γυναίκες και, δυστυχώς, είχε πολιτικά θέματα που άπτονται όμως των συναισθημάτων του πολίτη αφού επηρεάζουν καθοριστικά την ψυχολογία του. Ειδικότερα, αναφέρομαι στις δηλώσεις του πρωθυπουργού και τις επερχόμενες περικοπές στις συντάξεις όπου, σύμφωνα με αυτές, οι ηλικιωμένοι συνταξιούχοι δεν θα προλάβουν τις μειώσεις είτε επειδή θα έχουν αποβιώσει είτε επειδή θα έχουν αρρωστήσει. Επιπλέον, παρακολουθήσαμε και τις τοποθετήσεις και τα οικονομικά μέτρα ελαφρύνσεων που θα λάβει η αντιπολίτευση όταν αναλάβει την εξουσία με συνέπεια να σκέφτεται κάποιος ότι στους πολιτικούς δεν υπάρχουν ούτε ηθικοί φραγμοί ούτε όρια, αφού όλοι γνωρίζουμε πως κάθε οικονομικό μέτρο βρίσκεται σε εποπτεία και έλεγχο από τους πιστωτές μας.

Σε αυτό το σημείο ο Έλληνας στέκεται σκεπτικός και αναρωτιέται ποιοι μας έφεραν στην πτώχευση. Η απάντηση είναι σαφής: οι πολιτικοί. Ποιοι θέλουν να μας «ελαφρύνουν» από τη δύσκολη θέση που βρισκόμαστε αλλά χωρίς την έγκριση των πιστωτών; Οι πολιτικοί. Συνεπώς, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Τίθεται το ερώτημα: Τι νιώθει ο πολίτης εν μέσω αυτής της κατάστασης; Κυνικότητα, απελπισία και ανημπόρια. Συναισθήματα που χτίζουν και συντηρούν την κατάθλιψη. Εξάλλου έχουμε και πρόσφατες έρευνες που αποδεικνύουν ότι η κατάθλιψη αυξήθηκε κατά 40% εξαιτίας της οικονομικής κρίσης (η σχετική έρευνα έγινε στην Ελλάδα το 2011 από την Ψυχιατρική Κλινική του 414 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών).

Είναι απαραίτητο σε αυτό το σημείο να παραθέσω πληροφορία και συμπεράσματα του πανελλήνιου συνεδρίου της Ένωσης Επαγγελματιών Ψυχιάτρων Ελλάδας, κατά τη διάρκεια του οποίου συζητήθηκε η οικονομική πολιτική και η κοινωνική κρίση της χώρας μας με μια προσέγγιση ψυχολογική - ψυχιατρική όπου το ενδιαφέρον εστιάστηκε στις συμπεριφορές και στις ευθύνες των πολιτικών. Ετέθησαν ερωτήματα για το πολιτικό σύστημα, για το αν οι πολιτικοί μας είναι δίγλωσσοι και αλαζόνες, αν κρύβουν την πραγματικότητα και κατασκευάζουν μια δική τους, αν η χώρα διέρχεται μια γενικευμένη κρίση ήθους και αξιών, όχι μόνο οικονομική αλλά και πολιτική, αν αντίπαλοί μας δεν είναι μόνο οι «κακοί» δανειστές αλλά κυρίως εκείνες οι πρακτικές που συνειδητά καθοδήγησαν μια ολόκληρη κοινωνία στο σημερινό αδιέξοδο. Η τοποθέτηση του Κ. Αλεξανδρόπουλου, ψυχιάτρου και τ. διευθυντή Ψυχιατρικού Τομέα του «Ευαγγελισμού», ήταν σαφής και ξεκάθαρη υποστηρίζοντας τα παραπάνω. Μια άλλη τοποθέτηση ήταν ότι από ψυχική άποψη το πολιτικό προσωπικό είναι σοβαρά ανεπαρκές και κυρίως χαρακτηρίζεται από ναρκισσιστική συμπεριφορά, χρησιμοποιεί «ξύλινη» γλώσσα και αρνείται την πραγματικότητα κατασκευάζοντας δική του.

Οι σύνεδροι προχώρησαν και στην «εξέταση» των πολιτών και η διάγνωσή τους ήταν ότι φέρουν σοβαρές ευθύνες για την κατάσταση. Ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Γ. Παπαδάτος επέρριψε ευθύνες στους πολίτες γιατί ανέχονται τα ψέματα του πολιτικού εκτιμώντας ότι πρόκειται για κρίση ενός συγκεκριμένου μοντέλου της κοινωνίας, του πελατειακού κράτους και όσων δεν μπορούν να εισπράξουν αυτά που είχαν.

Όλες αυτές οι σκέψεις και τα συναισθήματα που ένιωσαν οι πολίτες μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην απογοήτευση καθώς τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών δεν πείθουν. Επιπρόσθετα, υπάρχει μία δυσάρεστη γεύση κυνικότητας που δημιουργεί δυσαρέσκεια και αδιέξοδο από τη διαπίστωση ότι η οικονομική κρίση παραμένει ώστε να συντηρείται η καταθλιπτική διάθεση που όπως είδαμε από την προαναφερθείσα έρευνα έχει αυξηθεί.

Στο συναισθηματικό πεδίο θα προσθέσουμε και το εξής χαρακτηριστικό: Οι επόμενες γενιές θα επωμιστούν ένα χρέος για το οποίο δεν φέρουν καμμία ευθύνη και η αιωρούμενη απειλή της ανεργίας θα τους δημιουργεί ανησυχία και άγχος για το μέλλον τους. Είναι τραγικό να σκεφτούμε τους νέους χωρίς ελπίδα και επαγγελματικές προοπτικές γιατί εάν συμβεί αυτό τότε οι συνέπειες θα είναι καταστρεπτικές. Επιπλέον, εάν αναλογιστούμε ότι πολλοί Έλληνες έχουν αναζητήσει εργασία στο εξωτερικό με αποτέλεσμα να μειώνονται οι εισφορές των εργαζομένων και να εξασθενεί η δυνατότητα του κράτους στην απόδοση συντάξεων. Πρόσφατη καταμέτρηση του αριθμού των Ελλήνων στη χώρα μας έδειξε ότι είμαστε 7,3 εκατ. Έλληνες. Εάν συνεχιστεί αυτή η διαρροή τότε είναι δύσκολο να προβλέψουμε το αποτέλεσμα. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα ο καθένας από εμάς νιώθει την πίεση αυτών των καταστάσεων σαν βομβαρδισμό συγκινησιακών ερεθισμάτων που δημιουργούν ανασφάλεια, φόβο για το μέλλον, απελπισία και αυτομομφή – η συνταγή της κατάθλιψης.

Η ψυχολογική προσέγγιση μας έδωσε αυτή τη ζοφερή εικόνα για την ψυχική υγεία του ανθρώπου. Είναι απαραίτητο να αναζητήσουμε διεξόδους και λύσεις που θα μας οδηγήσουν στην αισιοδοξία, στην αναπτέρωση του ηθικού, της ελπίδας και στη δραστηριοποίηση προς τη δημιουργικότητα. Διέξοδος και λύση είναι να διατηρούμε και να συντηρούμε μια καλή επαφή με την πραγματικότητα της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου και του πολιτικού και του έργου που παράγει, ώστε να ανταποδίδει ανάλογα η κοινωνία με την ψήφο της και να καταδικάζει, αλλά και να αλλάζει τη νοοτροπία που αφορά την πελατειακή σχέση ώστε να απαγκιστρωθούμε από την κληρονομιά των αρματολών και κλεφτών. Θέλω να προσθέσω ότι υπάρχουν ακόμα πολιτικοί έντιμοι, ικανοί, δυναμικοί, ευαίσθητοι, ηθικοί και δοκιμασμένοι στις αντιξοότητες των τελευταίων ετών που έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την εικόνα του πολιτικού προς τον πολίτη και να δημιουργήσουν μια βελτιωμένη πολιτική πραγματικότητα που θα συμβάλλει και στην εξέλιξη της κοινωνίας. Υπάρχουν σε όλα τα κόμματα αρκεί να εντείνουμε την προσοχή μας σαν πολίτες για να τους εντοπίσουμε και να τους επιβραβεύσουμε. Τους συναντάμε καθημερινά σε συγκεντρώσεις, δραστηριότητες και εκδηλώσεις. Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι εύκολο γιατί η συνήθεια τόσων πολλών ετών δεν αλλάζει (συνήθεια δευτέρα φύση). Ο «πόλεμος» που ξεκινάει είναι πρώτα με τον εαυτό μας και μετά με το πολιτικό σύστημα που δεν είναι έντιμο, σοβαρό και υπεύθυνο.

Άρα αυτό στο οποίο καταλήγουμε σαν σκέψη είναι ότι «τα φάγαμε όλοι μαζί» και αφού όλοι έχουμε την ευθύνη μας, να αντιδράσουμε με την ψήφο μας έτσι ώστε οι πολιτικοί να εισπράξουν το μήνυμα και να πετύχουμε μία καλύτερη ποιότητα ζωής, σε οικονομικό και συναισθηματικό επίπεδο.