Κομισιόν: Κόψτε τις επιδοτήσεις στο ρεύμα – Στην Ελλάδα οι μεγαλύτερες επιδοτήσεις

Σε έκθεσή της η Κομισιόν ζητά και επίσημα από τα κράτη-μέλη να κοπούν οι επιδοτήσεις στο ρεύμα.

Μάλιστα οι Βρυξέλλες αναφέρουν ότι η τιμή του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει πλέον από τα 350 ευρώ στα 30 ευρώ και η τιμή χονδρικής του ρεύματος στα 80 ευρώ/MWh.

Λένε οι …Κομισάριοι πως είναι απίθανο να υπάρξουν συνθήκες που να επαναφέρουν τόσο υψηλές τιμές ενώ προσθέτει ότι υπάρχουν σημαντικές υποδομές φυσικού αερίου στην Ε.Ε.

Έτσι αποφασίστηκε ότι δεν συντρέχει λόγος να συνεχιστούν έκτακτα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας τον επόμενο χειμώνα.

Στην έκθεσή της η Κομισιόν εισηγείται να μην επεκταθούν χρονικά οι παρεμβάσεις στήριξης των καταναλωτών, το πλαφόν στη χονδρεμπορική ρεύματος, καθώς και η μείωση της κατανάλωσης ρεύματος κατά τις ώρες αιχμής.

Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι ο στόχος μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρισμού κατά 10% που εφαρμόστηκε πέρυσι δεν θα εφαρμοστεί φέτος.

Η αναφορά των Βρυξελλών δεν έχει καμία επίδραση στην ισχύ των προσωρινών μέτρων που εφαρμόζονται στη χώρα μας και τα οποία θα παραμείνουν κανονικά ενεργοποιημένα έως τις 30 Σεπτεμβρίου, έπειτα από την παράταση που δόθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Είναι ενδεικτικό εξάλλου το γεγονός ότι, όπως αναφέρεται και στην έκθεση, υπάρχουν ευρωπαϊκά κράτη που εφαρμόζουν ανάλογες παρεμβάσεις οι οποίες θα παραμείνουν ενεργοποιημένες για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τη χώρα μας, ακόμη και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Η έκθεση της Κομισιόν δημοσιοποιεί την αρνητική στάση των Βρυξελλών στο ενδεχόμενο κάποια χώρα να αιτηθεί εκ νέου την περαιτέρω χρονική επέκταση των μέτρων, πέρα από τις προθεσμίες που έχουν αυτή τη στιγμή συμφωνηθεί.

Και, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, το «όχι» για νέα παράταση τελεί υπό την αίρεση ότι θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες η αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης.

Το πακέτο μέτρων προστασίας που ισχύει σήμερα

Στις 6 Οκτωβρίου 2022, το Συμβούλιο αποφάσισε την εισαγωγή έκτακτων, στοχευμένων και χρονικά περιορισμένων κοινών μέτρων για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και τη συλλογή και αναδιανομή των εξαιρετικά υψηλών εσόδων του ενεργειακού τομέα στους τελικούς πελάτες.

Τα μέτρα που παρεμβαίνουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

• Μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας: Ο κανονισμός του Συμβουλίου θέτει δύο στόχους, έναν ενδεικτικό (μείωση της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10 %) και έναν υποχρεωτικό (μείωση της ζήτησης, κατά τις ώρες υψηλής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, τουλάχιστον κατά 5 %). Ο υποχρεωτικός στόχος εφαρμόστηκε από την 1η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.
• Θέσπιση προσωρινού ανώτατου ορίου εσόδων για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας: Ο κανονισμός του Συμβουλίου επιβάλλει τη θέσπιση προσωρινού πλαφόν εσόδων 180 ευρώ/MWh κατ’ ανώτατο όριο για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούν τεχνολογίες με χαμηλότερο οριακό κόστος (το ανώτατο όριο εσόδων). Παρέχει επίσης ευελιξία στα κράτη μέλη να αποφασίζουν πώς θα εφαρμόσουν αυτό το μέτρο σε εθνικό επίπεδο. Τα έσοδα πάνω από το ανώτατο όριο εσόδων θα χρησιμοποιηθούν για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές. Το μέτρο ισχύει από την 1η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 30 Ιουνίου 2023.
• Υποστήριξη για τους τελικούς πελάτες: Ο κανονισμός του Συμβουλίου επεκτείνει την εργαλειοθήκη που είναι διαθέσιμη στα κράτη μέλη για την προστασία των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέποντας τιμές κάτω του κόστους για τα νοικοκυριά και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ( ΜΜΕ) υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Το μέτρο αυτό εφαρμόστηκε από τις 8 Οκτωβρίου 2022 και ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Στο πλαίσιο αυτό τα κράτη μέλη εφάρμοσαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την εξοικονόμηση ενέργειας και την κατανάλωση καθώς και γενικά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, όπως δράση για τη θέρμανση των δημόσιων κτιρίων και τον δημόσιο φωτισμό.

Πέντε κράτη μέλη, η Αυστρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Ελλάδα και η Πολωνία ανέφεραν ότι έχουν θεσπίσει επιδοτήσεις στις λιανικές τιμές ενέργειας που ισχύουν μόνο για συγκεκριμένα επίπεδα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Άλλα 19 κράτη μέλη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα έχουν θέσει σε εφαρμογή συγκεκριμένα μέτρα με στόχο την επίτευξη μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής, όπως δημοσίευση ωρών αιχμής, επικοινωνιακές εκστρατείες και μεμονωμένα μηνύματα προς τους καταναλωτές που ενθαρρύνουν τις εθελοντικές μειώσεις ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην Ελλάδα οι μεγαλύτερες μειώσεις ρεύματος λόγω και επιδοτήσεων

Σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα του HEPI Μαίου οι τιμές ρεύματος υποχώρησαν κατά 11% σε σχέση με τον Απρίλιο όταν συνολικά σε 33 πόλεις της Γηραιάς Ηπείρου παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα. Μάλιστα οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι πρόκειται για το τέλος της συνεχούς μείωσης των τιμών που καταγράφεται από τον περασμένο Οκτώβριο.

Τα στοιχεία είναι από την έρευνα για τον δείκτη τιμών ενέργειας οικιακής χρήσης (HEPI) που διεξάγουν οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της Αυστρίας (Energie Control) και της Ουγγαρίας (MEKH) σε συνεργασία με την εταιρία ενεργειακών συμβούλων VaasaEET

Η μέση τιμή των οικιακών τιμολογίων (σταθερά και κυμαινόμενα) στην Αθήνα ήταν τον Μάιο στα 26,40 λεπτά του ευρώ ανά Κιλοβατώρα.

Η ελληνική πρωτεύουσα κατατάσσεται στην 14η θέση σε σύνολο 33 όσον αφορά το ύψος των τιμών, ενώ η μέση τιμή στην ΕΕ είναι στα 26,52 λεπτά του ευρώ ανά Κιλοβατώρα και στο σύνολο του δείγματος στα 25,10 λεπτά του ευρώ ανά Κιλοβατώρα.

Η ακριβότερη πόλη είναι το Δουβλίνο με 47,12 λεπτά του ευρώ ανά Κιλοβατώρα, ακολουθούν το Λονδίνο με 46,23 λεπτά του ευρώ ανά Κιλοβατώρα και η Ρώμη με 42,81 λεπτά του ευρώ ανά Κιλοβατώρα.

Οι επόμενες μετά την Αθήνα μεγαλύτερες μειώσεις στα οικιακά τιμολόγια ρεύματος καταγράφηκαν σε Κοπεγχάγη και τη Στοκχόλμη (-3%) και ακολούθησαν το Άμστερνταμ, το Βερολίνο και η Πράγα (-2%).

Σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις οι μεγαλύτερες (16%) σημειώθηκαν τον Μάιο στη Ρίγα της Λετονίας. Στο Βελιγράδι τα τιμολόγια ανατιμήθηκαν κατά 7% και στο Ελσίνκι 4%.

Ένας από τους λόγους των αυξομειώσεων, που καταγράφεται στον HEPI του περασμένου μήνα, είναι και η εφαρμογή των μέτρων στήριξης των νοικοκυριών. Σε κάποιες χώρες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και σε κάποιες άλλες λήγουν.

Στην Ελλάδα για παράδειγμα, οι μεγάλες μειώσεις αποδίδονται στη συνεχιζόμενη πολιτική επιδότησης των οικιακών λογαριασμών, ενώ στη Φιλανδία οι αυξήσεις προέρχονται από την επαναφορά του ΦΠΑ του ρεύματος στο 24%. Στη Λετονία, οι ανατιμήσεις πυροδοτήθηκαν, μετά το τέλος της στήριξης των οικιακών τιμολογίων ρεύματος.

Η μείωση των τιμών αεριού και οι καταναλωτές

Όλο τον τελευταίο μήνα, η μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας μειώνεται και πάει κάτω από τα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας από το Μάιο και μέχρι τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου, το εύρος των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς κυμαίνεται από 63,74 ευρώ/MWh έως και 93,27 ευρώ/ΜWh.

Οι μειώσεις θα αποτυπωθούν στα τιμολόγια τον Ιούλιο, αλλά, αν συνεχιστεί η πτωτική πορεία του φυσικού αερίου TTF, θα αποτυπώνονται και στους λογαριασμούς των επόμενων μηνών.

Η τιμή των προθεσμιακών συμβολαίων του ορυκτού καυσίμου στο ολλανδικό hub διαμορφώνεται στα επίπεδα των 25 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, ενώ στις 2 Ιουνίου είχε πέσει και σε εκείνα των 23 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Είναι τιμές που καταγράφονταν πριν το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, για την ακρίβεια τον Οκτώβριο του 2021.

Την περίοδο της αποκορύφωσης της κρίσης στις 26 Αυγούστου 2022 η τιμή του TTF είχε ξεπεράσει τα 303 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Το TΤF εκτιμάται ότι θα κινείται πλέον στα επίπεδα των 20 με 30 ευρώ ανά Μεγαβατώρα καθώς η Ευρώπη έχει γεμάτες ακόμη και κατά 70% τις υπόγειες αποθήκες αερίου, ενώ σε εξέλιξη είναι και οι κινήσεις των εταιρειών της Ευρώπης να εξασφαλίσουν προμήθειες αερίου για τον επόμενο χειμώνα.

Τι γίνεται στα καθ’ ημάς

Στην Ελληνική αγορά ενέργειας ο Ιούνιος, λόγω της ιδιομορφίας της τιμολόγησης του φυσικού αερίου που ακολουθείται από τους προμηθευτές φυσικού αερίου, είναι ο μήνας κατά τον οποίο θα περνάνε οι μειώσεις του TTF του Μαΐου.

Η συγκεκριμένη περίοδος ήταν εκείνη της ραγδαίας αποκλιμάκωσης των τιμών.

Η καλοκαιρινή περίοδος είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για την περισσότερη λειτουργία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (φωτοβολταϊκά και αιολικά συστήματα) που δίνουν χαμηλότερες τιμές στο ρεύμα με αποτέλεσμα να χαμηλώνει και η λεγόμενη Οριακή Τιμή Συστήματος.

Ήδη από τον Μάιο οι ΑΠΕ συμμετέχουν κατά 50% στο ενεργειακό μίγμα με αποτέλεσμα στη διάρκεια ημερών να καταγράφονται ακόμη και μηδενικές τιμές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Σε αυτά τα επίπεδα τιμών, κάτω από τα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα ή έστω στα 110 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, οι τιμές λιανικής ρεύματος μάλλον δεν θα χρειαστούν επιδοτήσεις.

Η επόμενη κυβέρνηση θα προχωρήσει και στην άρση των έκτακτων μέτρων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ένα χρόνο ακριβώς από τότε που θεσπίστηκαν.

Πρόκειται για το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά το οποίο είχε επιβληθεί προκειμένου να αντλούνται έσοδα από τους ηλεκτροπαραγωγούς και στη συνέχεια να επιδοτούνται οι λογαριασμοί ρεύματος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων εντείνεται επιστρατεύοντας προωθητικές ενέργειες και προσφορές.

Με τη συγκεκριμένη εμπορική πολιτική συνδράμουν στην περαιτέρω οικονομική ανακούφιση των τιμών.