Ιδού το νέο μοντέλο ενεργειακής αγοράς που εισηγείται η Κομισιόν

Η νέα διάρθρωση του Μηχανισμού της Ενεργειακής Αγοράς, παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες στους μόνιμους αντιπροσώπους των 27 χωρών-μελών.

Πυρήνας του μηχανισμού θα είναι ο εναλλακτικός δείκτης (benchmark) της Νέας Ενεργειακής Αγοράς που πάντως δεν θα αφορά υπάρχοντα συμβόλαια.

Ο νέος αυτός ευρωπαϊκός δείκτης αναφοράς (benchmark) για το LNG θα υποκαταστήσει την «μέχρι σήμερα αναξιόπιστη» τιμολόγηση μέσω του ολλανδικού κόμβου TTF.

Επίσης η Κομισιόν παρουσίασε έκτακτους κανόνες για την επιτάχυνση της αδειοδότησης των ΑΠΕ ως απάντηση στην ενεργειακή κρίση.

Με βάση την πρόταση, τα έργα ΑΠΕ χαρακτηρίζονται ως «κορυφαίου δημοσίου συμφέροντος», γεγονός που θα επιταχύνει τις διαδικασίες εγκατάστασής τους.

Τι θα κάνουν όμως οι χώρες που υποστηρίζουν το πλαφόν, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα;

Η λεγόμενη «συμμαχία του πλαφόν», δηλαδή η ομάδα των 15 χωρών- μελών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που έχει ταχθεί υπέρ της ανάγκης επιβολής ενός ανώτατου ορίου επιβολής τιμής στο φυσικό αέριο, θα επιμείνει στην θέση της.

Η θέση τους θα είναι πως η συνταγή των συμβιβαστικών αποφάσεων, που αποτελεί μόνιμα το καταφύγιο της Ε.Ε. σε ανάλογες περιπτώσεις διαφορετικών προσεγγίσεων, δεν συνιστά πλέον λύση.

Ο ευρωπαϊκός δείκτης αναφοράς (benchmark) θα συγκροτείται ουσιαστικά από το μέσον όρο των τιμών, όπως αυτός θα διαμορφώνεται από τα στοιχεία κάθε μιας εκ των 27 χωρών. Η συλλογιστική του στηρίζεται στη συλλογή στοιχείων από κάθε μια από τις 27 ρυθμιστικές αρχές των χωρών-μελών, βάσει των οποίων και θα προκύπτει ένας μέσος όρος τιμής, αντιπροσωπευτικής της παγκόσμιας αγοράς LNG, του κυρίαρχου δηλαδή σήμερα καυσίμου.

Εδώ στην Κομισιόν οι πιο πολλοί πιστεύουν πως έτσι θα αρθούν οι βασικές διαφωνίες ως προς την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και να υπάρξει συμφωνία πάνω σε μια κοινή λύση, τίποτα δεν προδιαθέτει πως κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Εγώ πιστεύω το εντελώς αντίθετο! Βαδίζουμε λάθος και το χάσμα Βορρά – Νότου βαθαίνει και οι προσδοκίες για κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση του ζητήματος αυτόν τον χειμώνα, είναι εξαιρετικά χαμηλές» μας λέει έμπειρος Έλληνας που υπηρετεί πολλά χρόνια στην Κομισιόν και στις Βρυξέλλες. Το νέο εργαλείο θα είναι έτοιμο το αμέσως επόμενο διάστημα, ώστε να μπορεί να τεθεί σε λειτουργία τους πρώτους μήνες του 2023, με βάση και την πρόταση που είχε καταθέσει η Κομισιόν τον Οκτώβριο. Η Επιτροπή θα ήθελε η δημιουργία αυτής της τιμής – ορόσημου για το LNG να είναι έτοιμη μέχρι τις 23 Μαρτίου προσθέτει ο Έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών.

Στην κρίσιμη συνεδρίαση της Coreper, δηλαδή της επιτροπής στη Κομισιόν, όπου κάθε κράτος εκπροσωπείται από έναν μόνιμο αντιπρόσωπο, ο Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών της ΕΕ, πρόκειται να ανακοινώσει το συγκεκριμένο προσχέδιο με τις βασικές αρχές του νέου benchmark.

Η ενημέρωση για το δείκτη είναι μέρος ενός συνολικότερου προσχεδίου για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, το οποίο παρουσιάζεται σήμερα στην Coreper, ενόψει του επικείμενου Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της 24ης Νοεμβρίου.

Οι διαφορές Βορρά. – Νότου

Εν τω μεταξύ συνεχίζει να μην διαφαίνεται στον ορίζοντα σύγκλιση που να γεφυρώνει την θέση των χωρών του Βορρά, οι οποίες στοιχισμένες γύρω από τη Γερμανία (αυτοί προβληματίζονται για την επάρκεια και όχι τόσο για τις τιμές), με αυτή των χωρών του Νότου, οι οποίες φοβούνται νέα εκτόξευση τιμών.

Τα διαφορετικά «στρατόπεδα» παραμένουν στις θέσεις τους, βοηθούμενα και από το γεγονός ότι οι γεμάτες αποθήκες της Ευρώπης, ο ήπιος καιρός και η πτώση των τιμών στα ενεργειακά χρηματιστήρια, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα εφησυχασμού σε πολλές ευρωπαϊκές ηγεσίες.

Η Κομισιόν συνδιαλέγεται με τα κράτη μέλη και σε αυτή τη βάση, όπως ανέφερε την Τετάρτη και η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, θα παρουσιαστεί η νομοθετική πρόταση του ACER για τον Μηχανισμό Διόρθωσης της αγοράς. Αλλά, όπως μετέδωσε προ ημερών και το Bloomberg, σε συνάντηση αξιωματούχων της Κομισιόν με τα κράτη-μέλη που έγινε τη Δευτέρα, οι πρώτοι επανέλαβαν για μια ακόμη φορά την άποψη ότι το πλαφόν στις τιμές του αερίου δεν είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο κατά της κρίσης.

Κράτη όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία επιμένουν να αρνούνται κατηγορηματικά την επιβολή ενός πλαφόν.

«Ίσως κάποιοι από το λόμπι του πλαφόν να απειλήσουν ότι χωρίς συγκεκριμένη πρόταση για ανώτατο όριο τιμών, θα μπλοκάρουν όλο τη συμφωνία για το πακέτο έκτακτης ανάγκης, στο οποίο περιλαμβάνονται μέτρα όπως η από κοινού αγορά φυσικού αερίου και ο περιορισμός της μεταβλητότητας στα ενεργειακά παράγωγα» μας λέει ο Έλληνας της Κομισιόν.

Κομισιόν: Τα δίνει όλα για περισσότερες ΑΠΕ

Η Κομισιόν παρουσίασε και τους έκτακτους κανόνες για την επιτάχυνση της αδειοδότησης των ΑΠΕ ως απάντηση στην ενεργειακή κρίση.

Με βάση την πρόταση, τα έργα ΑΠΕ θα θεωρούνται εθνική προτεραιότητα, γεγονός που θα επιταχύνει τις διαδικασίες εγκατάστασής τους.

Παράλληλα, η πρόταση ξεκαθαρίζει την κλίμακα των κανόνων προστασίας της φύσης και των οικοσυστημάτων.

Ένα παράδειγμα των νέων κανόνων είναι ότι τα φωτοβολταϊκά έως 50 κιλοβάτ θα εξαιρούνται από την απαίτηση περιβαλλοντικής μελέτης.

Αντίστοιχα, γίνεται λόγος για την ανάγκη επιτάχυνσης των μικρών φωτοβολταϊκών και της αυτοκατανάλωσης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τίθεται προθεσμία ενός μήνα για τις άδειες φωτοβολταϊκών που συνοδεύονται από μπαταρία για υφιστάμενα ή μελλοντικά κτήρια.

Παράλληλα, οι αποφάσεις για την επανενεργοδότηση παλαιότερων ανεμογεννητριών θα πρέπει να ολοκληρώνονται εντός έξι μηνών.

Επίσης, αναφέρεται ότι εισάγεται απλοποιημένη διαδικασία για τη σύνδεση των έργων αυτών με το δίκτυο όταν η επανενεργοδότηση δεν ξεπερνά ένα 15% αύξησης στη συνολική ισχύ.

Ταυτόχρονα, στις αντλίες θερμότητας εισάγεται μέγιστο τριών μηνών στις αδειοδοτήσεις για κτήρια και βιομηχανίες.

Ο νέος κανονισμός θα εφαρμοστεί για ένα έτος μέχρι την υιοθέτηση της νέας κοινοτικής οδηγίας για τις ΑΠΕ.

Σύμφωνα με χθεσινές δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι έκτακτοι κανόνες θα μπορέσουν να οδηγήσουν στην αντικατάσταση 14 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσα στο επόμενο έτος.

Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί στο μισό έλλειμμα (30 δισ. κ.μ.) που αναμένεται να αντιμετωπίσει η ήπειρος το καλοκαίρι του 2023.