Ανατροπή από την Κομισιόν: Χωρίς το πλαφόν στο φυσικό αέριο το τελικό πακέτο προτάσεων!

Δεν έχουν τέλος οι… πιρουέτες της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για να ικανοποιήσει όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές και τα αντιθετικά συμφέροντα που αρχίζουν από το Βερολίνο, διέρχονται από τις Βρυξέλλες και καταλήγουν στη Μόσχα!

Φαίνεται πως τελικά χωρίς το πλαφόν στις εισαγωγές αερίου θα διαμορφωθεί το τελικό πακέτο – πρόταση της Κομισιόν προς τα κράτη – μέλη, καθώς, μετά από πολλαπλές παλινδρομήσεις, δεν θεωρεί ότι θα είναι ένα αποτελεσματικό μέτρο μείωσης της τιμής.

Αντίθετα η Κομισιόν θα εισηγηθεί προσωρινό μηχανισμό αποσύνδεσης της τιμής του αερίου από αυτή του ηλεκτρισμού, όπως προκύπτει από έγγραφο της DG Energy. Η σημαντική εισήγηση πλέον είναι η δημιουργία νέου ευρωπαϊκού benchmark για το φυσικό αέριο, το οποίο θα συνδέει τον TTF με το αμερικανικό Henry hub, καθώς και με άλλους δείκτες, όπως αυτοί στην Ιαπωνία και στην Κορέα, προσανατολίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η πρόταση θα συμπεριληφθεί στον νέο κανονισμό που θα εισηγηθεί η Κομισιόν για την ενεργειακή κρίση, και ο οποίος θα προβλέπει αλλαγή στον μηχανισμό τιμολόγησης του αερίου TTF.

Όλο το πακέτο προτάσεων της Κομισιόν

Α) Τιμές – Πλαφόν

Η μείωση των τιμών εισαγωγής αερίου μέσω αγωγών θα γίνει πλέον με διαπραγματεύσεις με τους εταίρους της Ε.Ε. και όχι με το πλαφόν.

«Ένα πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αερίου δεν θα μείωνε απαραιτήτως την τιμή, καθώς θα εφαρμοζόταν μόνο στις εισαγωγικές συναλλαγές, αφήνοντας τους εισαγωγείς με αγωγούς ελεύθερους να πωλούν το αέριο που απέκτησαν εντός της ευρωπαϊκής αγοράς.

Το μέτρο δηλαδή θα διατηρούσε την πιθανότητα ότι οι τιμές εντός της Ε.Ε. θα αντανακλούσαν τη σπανιότητα και το αέριο θα διακινούνταν δίχως τιμολογιακή παρέμβαση» εξηγούν στις Βρυξέλλες ανώτατοι αξιωματούχοι.

Β) Διαμόρφωση τιμολογίων LNG

Θα γίνεται:

• Μέσω διαπραγματεύσεων με χρήση της ευρωπαϊκής πλατφόρμας.
• Μέσω ενός νέου benchmark για το LNG που θα είναι διαθέσιμο στο α’ εξάμηνο του 2023.

Γ) Προστασία του καταναλωτή

Για το σκοπό αυτό δημιουργείται προσωρινό πλαίσιο κρατικής ενίσχυσης για τη βιομηχανία. Επίσης στη θέρμανση, επιβάλλονται ρυθμιζόμενες τιμές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στον ηλεκτρισμό θα ισχύσουν τα μέτρα που πρότεινε η Κομισιόν εδώ και δύο μήνες.

Θα διαμορφωθεί προσωρινό πλαίσιο για περιορισμό της επίδρασης του φυσικού αερίου στη διαμόρφωση της χονδρικής τιμής ηλεκτρισμού, όπως ζητούν 15 κράτη – μέλη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.

Το παρασκήνιο για το (μη) πλαφόν

Την είδηση για την απάλειψη του πλαφόν από το πακέτο προτάσεων, μετέφερε στους Ευρωπαίους διπλωμάτες σε σχετική ενημέρωση η Γενική Γραμματέας της Επιτροπής για την Ενέργεια, Ditte Juul – Jørgensen την Τετάρτη που όπως είπε χαρακτηριστικά «η Επιτροπή θα παρουσίαζε εναλλακτικά ένα non–paper με προτάσεις για κοινές αγορές».

Όπως σχολίασαν στο Politico διπλωμάτες, το Βερολίνο έχει προειδοποιήσει ιδιαίτερα τη Φον ντερ Λάιεν να μην προτείνει ένα τέτοιο ανώτατο όριο, καθώς υπάρχουν ανησυχίες ότι όταν μια πρόταση βρεθεί τραπέζι, θα είναι πιο δύσκολο να την «πολεμήσουν» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Το Βερολίνο υποστηρίζει ότι εάν επιβληθεί το ανώτατο όριο, το φυσικό αέριο θα πρέπει να αναδιανεμηθεί πολιτικά μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., αντί να κατανεμηθεί από τις δυνάμεις της αγοράς.

Εμπειρογνώμονες της Επιτροπής, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, και πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το ίδιο αποτέλεσμα που θα είχε το πλαφόν θα μπορούσε επίσης να επιτευχθεί μέσω κοινών αγορών, καθώς οι χώρες της Ε.Ε. δεν θα υπερέβαιναν πλέον η μία την άλλη, ανεβάζοντας έτσι τις τιμές.

Πάντως την άμεση λήψη αποφάσεων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβάλλει η εξέλιξη σχετικά με τις διαρροές στους υποθαλλάσιους αγωγούς Nord Stream που αποδίδονται σε δολιοφθορά, με τη Ρωσία και τη Δύση να αλληλοκατηγορούνται. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συγκαλείται στις 30 του μηνός, έπειτα από αίτημα της Ρωσίας, για να συζητήσει τις διαρροές στη Βαλτική Θάλασσα.

Αναμένοντας το συμβούλιο Υπουργών

Την ίδια μέρα στη σκιά των συγκεκριμένων εξελίξεων θα πραγματοποιηθεί το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. στο οποίο έχουν επενδυθεί προσδοκίες για αποτελέσματα, χωρίς ωστόσο κάτι τέτοιο να θεωρείται δεδομένο.

Η πιο βασική εισήγηση πλέον είναι η δημιουργία νέου ευρωπαϊκού benchmark για το φυσικό αέριο, το οποίο θα συνδέει τον TTF με το αμερικανικό Henry hub, καθώς και με άλλους δείκτες, όπως αυτοί στην Ιαπωνία και στην Κορέα, προσανατολίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η πρόταση θα συμπεριληφθεί στον νέο κανονισμό που θα εισηγηθεί η Κομισιόν για την ενεργειακή κρίση, και ο οποίος θα προβλέπει αλλαγή στον μηχανισμό τιμολόγησης του αερίου TTF. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας συμπληρωματικός δείκτης συναλλαγών για το ευρωπαϊκό μπλοκ, ο οποίος να αντανακλά με μεγαλύτερη ακρίβεια και αντιπροσωπευτικότητα την αγορά των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με όσα λένε ευρωπαϊκές πηγές, προκειμένου να είναι πιο αντιπροσωπευτική και αξιόπιστη αυτή η νέα τιμή αναφοράς, θα πρέπει να καλύπτει τις διακινούμενες ποσότητες LNG και να συνδέεται πιθανότατα τόσο με το αμερικανικό Henry Hub, όσο και με τις τιμές σποτ σε Ιαπωνία και Κορέα.

«Είναι πιο αποτελεσματικό για την Ε.Ε. να δημιουργήσει ένα νέο benchmark με δομημένη ρευστότητα σε πραγματικές συνθήκες ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης, παρά να συνεχίσει να αποτελεί την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς ένας δείκτης, όπως ο TTF που δεν αντανακλά πλέον την ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης» μας λέει Έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών.

Επίσης θα αποφασιστεί υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στις ώρες αιχμής κατά τουλάχιστον 3% αντί του αρχικού 5%. Μάλιστα, η πρόταση της Κομισιόν, αφορά στη μείωση με βάση τον μέσο όρο κατανάλωσης της τελευταίας 5ετίας. Σε αυτήν όμως περιλαμβάνονται, αφενός μεν τα δύο χρόνια της πανδημίας, αφετέρου δε η περίοδος της οικονομικής κρίσης, όταν εργοστάσια, εν πολλοίς, υπολειτουργούσαν.

Για το προτεινόμενο μέτρο υπάρχει έντονη αντίδραση της εγχώριας βαριάς βιομηχανίας, η οποία επικαλείται την απώλεια της ανταγωνιστικότητάς της στις ξένες αγορές. Τελικά το «ακανθώδες» θέμα που ήταν το πλαφόν στο φυσικό αέριο και τα τρία αντιμαχόμενα μπλοκ των κρατών – μελών που διαμορφώθηκαν και είχαν… τραβήξει μαχαίρια, δεν περιλαμβάνεται στην εισήγηση.

Το πλαφόν στήριζε και η ελληνική πλευρά, σχετική πρόταση έχει καταθέσει ο υπουργός ενέργειας Κ. Σκρέκας, ενώ εδώ και αρκετούς μήνες ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έχει μιλήσει για την ανάγκη μεταρρύθμισης της αγοράς φυσικού αερίου και τη θέσπιση πλαφόν συνολικά στις εισαγωγές φυσικού αερίου στην Ε.Ε..