Οι πιέσεις που δέχεται ο κλάδος των κατασκευών και των ακινήτων από το 2012 είναι πολυεπίπεδες και μεταφράζονται σε χαμηλές επενδύσεις και σημαντικές μειώσεις στην παραγωγικότητα, στους τζίρους και στο προσωπικό των εταιρειών, σύμφωνα με μελέτη της KPMG με τίτλο “The Future of Real Estate & Construction”.
Όπως λένε οι αναλυτές από το 2018 αρχίζει μία νέα εποχή, και παρόλο τον ερχομό της πανδημίας, ο κλάδος δείχνει τις αντιστάσεις και την ανθεκτικότητά του, κάτι που προσδίδει αισιοδοξία για την πορεία του στο μέλλον.
Το σήμα για αυτό δίνουν τα μεγάλης εμβέλειας επενδυτικά πλάνα στους τομείς των logistics, data centers και των πράσινων κατασκευών. Σύμφωνα με τον κ. Αλέξανδρο Βελδέκη, Partner, Audit στην KPMG Ελλάδας «ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα μετά την επίδραση της πανδημίας, που φαίνεται να εξασθενεί, εισέρχεται σε μια μορφή ανάπτυξης.
Την ίδια στιγμή, αντιμετωπίζει μια σειρά από νέες προκλήσεις με κυριότερη τη διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα, το αυξανόμενο κατασκευαστικό κόστος λόγω αύξησης πρώτων υλών και ενέργειας, την αβεβαιότητα από τις νέες γεωπολιτικές ανισορροπίες και τη δυσκολία εξεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού, στοιχεία που μπορεί να συντελέσουν στην εγκατάλειψη ή την αναβολή των κατασκευαστικών έργων.
Αναμφίβολα, η επιτυχία των εταιρειών του κλάδου αυτού εξαρτάται από το κατά πόσον θα μπορέσουν να αντιδράσουν άμεσα στις τρέχουσες προκλήσεις και να τις αντιμετωπίσουν επιτυχώς».
Αισιοδοξία για τα μεγάλα έργα
Διάχυτη παραμένει η αισιοδοξία για τον κλάδο καθώς, μια σειρά από κολοσσιαία κατασκευαστικά έργα που ξεκινούν το προσεχές διάστημα σηματοδοτούν μια πρωτοφανή μελλοντική ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου που μπορεί να δώσει ώθηση, όχι μόνο στην κοινωνία μέσω νέων λειτουργικών υποδομών και θέσεων εργασίας, αλλά και στην ευρύτερη οικονομία με τη δημιουργία ενός ισχυρού επενδυτικού κλίματος».
Στον τομέα των δημόσιων έργων υπάρχουν τα σιδηροδρομικά έργα που υπόσχονται μεγάλα συμβόλαια (Γραμμή 4 του Μετρό, επεκτάσεις σιδηρόδρομου προς Λαύριο, Ραφήνα και Κορωπί κ.ά), αυτοκινητόδρομοι (ΒΟΑΚ) και αξιοποίηση κτιρίων (φοιτητικές εστίες κ.ά). Χαρακτηριστικό της κατασκευαστικής δραστηριότητας είναι ότι πάνω από 10 διαγωνισμοί έργων ΣΔΙΤ έχουν ξεκινήσει και βρίσκονται είτε σε αρχική, είτε σε πιο προχωρημένη φάση.
Στα μεγάλα Project που ξεχωρίζουν, βέβαια, δεν θα μπορούσε να λείπει και το Ελληνικό στο οποίο αναμένεται να κλείσουν οι πρώτοι διαγωνισμοί και να ξεκινήσει η υλοποίηση των έργων.
Τα συμπεράσματα της μελέτης
- Τιμές κατοικιών: Στην εποχή της πανδημίας, οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται. Παρά την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, η αποταμίευση των νοικοκυριών και το χαμηλό κόστος δανεισμού οδήγησαν τη ζήτηση σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά προ της πανδημίας.
- Πρώτες Ύλες: Η διαταραχή στην αλυσίδα αξίας και εφοδιασμού μαζί με την κορύφωση της ζήτησης στις υπηρεσίες κατασκευών και διαχείρισης ακινήτων αποτελούν, συνδυαστικά, δύο κρίσιμους παράγοντες των πρωτόγνωρων ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες και στα υλικά.
- Προοπτικές στον Ελληνικό κλάδο: Καθώς η ελληνική οικονομία οδεύει προς την κανονικότητα και η κυβέρνηση υλοποίησε μέσω παρεμβάσεών της πλήθος μέτρων που επικεντρώθηκαν στη στέγαση και τις υποδομές, ο κλάδος δείχνει τις αντιστάσεις και την ανθεκτικότητά του συνεχίζοντας την πορεία ανάπτυξής.
- Αναδυόμενα θέματα: Πράσινες Κατασκευές και σύγχρονα Data&LogisticsCenters έχουν δώσει νέα πνοή και δυναμική στον κλάδο και παραμένουν στην μετά COVID-19 εποχή.
- Παράγοντες αλλαγής: Η ψηφιοποίηση, το internet of things, η τρισδιάστατη χαρτογράφηση / χαρτογράφηση και η εν γένει προσφορά υπηρεσιών που επικεντρώνονται στη βιωσιμότητα των κτηρίων, δίνουν το έναυσμα για ταχεία αλλαγή στον κλάδο των κατασκευών και ακινήτων.
- Καινοτομία: Η εμφάνιση ολοκληρωμένων συστημάτων PMIS, BIM και DataAnalytics τοποθετούνται στην κορυφή των τάσεων καινοτομίας καθιστώντας τις επενδύσεις στον κλάδο αποδοτικές και βιώσιμες.
Πρόκληση οι αυξημένες τιμές των πρώτων υλών
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο για τα μεγάλα -αλλά και μικρότερα έργα- αποτελούν τη μεγαλύτερη δαπάνη. Μεταξύ αυτών, τα κύρια μέταλλα που χρησιμοποιούνται (σίδηρος, χαλκός και αλουμίνιο) έχουν εκτοξευθεί στα ύψη το 2021.
Οι τιμές του σιδηρομεταλλεύματος έφτασαν στο χαμηλότερο σημείο της δεκαετίας στο τέλος του 2015 και αυξάνονταν σταδιακά, μέχρι την πανδημία. Μεταξύ 2015-2020 οι τιμές αυξήθηκαν κατά περίπου 95% και στη συνέχεια αυξήθηκαν το 2021, παρουσιάζοντας αύξηση σχεδόν 70% σε ένα χρόνο.
Οι τιμές του χαλκού και του αλουμινίου μειώθηκαν μεταξύ 2018-2019 και αυξήθηκαν κατά 50% και 25% αντίστοιχα κατά την περίοδο της πανδημίας.
Η τιμή του τσιμέντου φέρεται να αυξάνεται παγκοσμίως λόγω (α) αύξησης του ενεργειακού κόστους για την παραγωγή τσιμέντου, καθώς μετακυλίεται στους αγοραστές, (β) αυξημένο κόστος θαλάσσιας μεταφοράς και (γ) λόγω της ανόδου στην τιμή των μετάλλων καθώς το τσιμέντο περιέχει οξείδιο σιδήρου και αλουμίνα σε μικρό ποσοστό.
Παράλληλα, η τιμή της ξυλείας κορυφώθηκε τον Μάιο του 2021 σημειώνοντας άνοδο 325% από τον Δεκέμβριο του 2019.
Οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκάλεσε η πανδημία έχουν οδηγήσει σε αδυναμία προμήθειας ξυλείας για να καλύψουν τη διαφορά με μια αυξανόμενη ζήτηση.
Ωστόσο, από τον Μάιο του 2021 έως τον Οκτώβριο του 2021 η τιμή της ξυλείας μειώθηκε, 93,5% υψηλότερα από τον Δεκέμβριο του 2019, λόγω υπερπροσφοράς.
