Τα (εναλλακτικά) σχέδια της Κυβέρνησης για να πέσουν οι τιμές ρεύματος σε επίπεδα προ κρίσης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταργεί τη ρήτρα αναπροσαρμογής - Μένει όμως η χρηματιστηριακή δομή - Τα εναλλακτικά σχέδια που θα εξαγγείλει το Μαξίμου το Μάιο.
Σχεδόν έτοιμα είναι τα εναλλακτικά σχέδια για τη μείωση των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο φυσικό αέριο.
Σε περίπτωση που η Ε.Ε. δεν προχωρήσει στην επιβολή ενιαίου πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου στην ολλανδική πλατφόρμα TTF, τότε η ελληνική κυβέρνηση θα προχωρήσει σε δικό της πακέτο, ένα από αυτά που έχει στα χέρια του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο στο Μέγαρο Μαξίμου.
Εν τω μεταξύ, η δημοσιοποίηση της ημερήσιας διαδικασίας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο τρόπος που επιβαρύνονται οι καταναλωτές «ακόμη και σε μία ηλιόλουστη Κυριακή», έχουν ενοχλήσει αρκετούς στην κυβέρνηση αλλά και μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου.
Από τη δημοσιοποίηση της διαδικασίας (για την οποία η "Αξία" και το radar.gr έχουν γράψει εγκαίρως από το Μάρτιο) φάνηκε ξεκάθαρα ότι τα κριτήρια με τα οποία σχεδιάστηκε η χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας, οδηγούν τον καταναλωτή στο να πληρώνει πάντοτε την υψηλότερη τιμή του συστήματος και της αγοράς όπως αυτή διαμορφώνεται από τις μονάδες φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν μάλιστα στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, την πρώτη ηλιόλουστη Κυριακή του Απριλίου, οι μονάδες φυσικού αερίου συμμετείχαν στο καλάθι παραγωγής ενέργειας μόλις κατά 8%, αλλά ο καταναλωτής πλήρωσε πάλι πολύ ακριβά το ρεύμα.
Η διαδικασία για τις πηγές παραγωγής, την κατανάλωση, τις ανάγκες της χώρας και τη διαμόρφωση των τιμών, έδειξαν ξεκάθαρα πως το όλο σύστημα σχεδιάστηκε και λειτουργεί σε βάρος του τελικού καταναλωτή.
Η κυβέρνηση το αντιλήφθηκε αυτό στην πράξη και πλέον θα δώσει λύση στο πρόβλημα.
Τα σχέδια και οι λύσεις
Το επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μαξίμου, επιδιώκει πλέον πάση θυσία τη δραστική αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
«Στα σενάρια που έχουν παραδοθεί στον πρωθυπουργό προβλέπεται ακόμη και μείωση των τιμών στα προ κρίσης επίπεδα» μας λέει πρόσωπο από το οικονομικό επιτελείο που γνωρίζει το παρασκήνιο.
Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται και το συνολικό ύψος της κρατικής χρηματοδότησης που θα απαιτηθεί, αν θα είναι δηλαδή πολύ πάνω από τα 4 δισ. ευρώ, που θεωρείται η βάση εκκίνησης.
Ο Πρωθυπουργός είπε πως «τα πρόσθετα μέτρα θα ληφθούν με γνώμονα τις δημοσιονομικές δυνατότητες» με δεδομένο ότι έχουν δαπανηθεί ως τώρα από το Δημόσιο για πανδημία και ενεργειακή κρίση, πάνω από 40 δις ευρώ. Πάντως στις εισηγήσεις, δεν περιλαμβάνεται η αλλαγή της δομής της λειτουργίας της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, δηλαδή δεν θα υπάρξει τροποποίηση του καθορισμού της Οριακής Τιμής Συστήματος, κάτι που επίσης προκαλεί προβληματισμό. Εξαιρετικά σημαντική είναι η απόφαση πως «όποια απόφαση ληφθεί θα συνοδεύεται και από την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής».
Το πρώτο και κυρίαρχο σχέδιο που επικρατεί είναι συνδυασμός πλαφόν και επιδοτήσεων.
Το δεύτερο σχέδιο που έχει πέσει στο τραπέζι είναι η επιβολή πλαφόν αμοιβής ανά Μεγαβατώρα διαφορετικό ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής (φυσικό αέριο, λιγνιτικά, ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά).
Το τρίτο υποψήφιο σχέδιο είναι ο καθορισμός ανώτατου ύψους αμοιβής ανά Μεγαβατώρα για όλους τους ηλεκτροπαραγωγούς. Δηλαδή η χρηματιστηριακή αγορά να λειτουργεί κανονικά με βάση την ΟΤΣ όπως και το διασυνοριακό εμπόριο. Στη διαδικασία της εκκαθάρισης θα τεθεί πλαφόν πληρωμής, ενώ οποιαδήποτε επιπλέον κόστη θα καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό
Το τέταρτο αλλά όχι έσχατο σχέδιο προβλέπει μεγάλες αυξήσεις στις επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος. Το σχέδιο αυτό όμως μπορεί να προκαλέσει αστοχίες στην πράξη, αδικώντας χιλιάδες καταναλωτές που δικαιούνται επιδότηση, γι αυτό και βρίσκεται σε φάση «ξεσκονίσματος».
Σε περίπου 15-20 ημέρες θα γίνει η τελική επιλογή του πακέτου μέτρων, με βάση και την πορεία των τιμών ενέργειας, ενώ η εφαρμογή θα ισχύσει από τον Ιούνιο.
Αγνωστο αν θα έχει αναδρομική ισχύ ή εάν οι νοικοκυραίοι θα πληρώνουν "χρυσάφι" το ρεύμα μέχρι τότε.
Όπως προαναφέρθηκε όλα θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις της Ε.Ε. τον επόμενο μήνα.
Η αναφορά στην «ηλιόλουστη Κυριακή» και τις τιμές ενέργειας που προκάλεσε ενδοκυβερνητικές τριβές
Τι ήταν όμως αυτό που έγραψε χαρακτηριστικά το ΑΜΠΕ και προκάλεσε αναστάτωση:
«Μηδενική τιμή για την ηλεκτρική ενέργεια διαμορφώνεται σήμερα, 10 Απριλίου, στο ελληνικό σύστημα στο διάστημα από 14.00-16.00, εξαιτίας της μεγάλης (πάνω από 80%) συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην κάλυψη των αναγκών κατά το συγκεκριμένο διάστημα αλλά και της χαμηλής, λόγω αργίας, ζήτησης.
Ο συνδυασμός της υψηλής παραγωγής από τον ήλιο και τον άνεμο που υπερβαίνει το μεσημέρι τα 5.000 μεγαβάτ και της περιορισμένης ζήτησης (η αιχμή μόλις ξεπερνά τα 6.000 μεγαβάτ) βγάζει εκτός συστήματος τις ακριβές θερμικές μονάδες, δηλαδή τις μονάδες λιγνίτη και φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα η τιμή να διαμορφώνεται ακόμη και στο μηδέν. Για την ακρίβεια, στα 0,09 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 3 το μεσημέρι.
Η συμμετοχή των εισαγωγών με 500 περίπου μεγαβάτ δεν αλλάζει την εικόνα καθώς πρόκειται για υποχρεωτικές (λόγω διμερών συμφωνιών) αγορές ενέργειας που δηλώνονται στην αγορά με μηδενική τιμή προκειμένου να εξασφαλιστεί η απορρόφησή τους, ενώ η μικρή συμμετοχή λιγνίτη και φυσικού αερίου περιορίζεται στο τεχνικό ελάχιστο των αντίστοιχων μονάδων.
Η εικόνα αντιστρέφεται το απόγευμα, όταν μειώνεται η συμμετοχή των ΑΠΕ και αυξάνεται το φυσικό αέριο για να καλύψει το κενό, με αποτέλεσμα η τιμή να φτάνει στις 9 το βράδυ έως και σε 283,12 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Ωστόσο η μέση τιμή την Κυριακή ήταν σημαντικά μειωμένη σε σχέση με την περασμένη εβδομάδα καθώς διαμορφώνεται στα 168,22 ευρώ ανά μεγαβατώρα, χαμηλότερη κατά 27% σε σχέση με το Σάββατο με το μείγμα παραγωγής να διαμορφώνεται ως εξής:61,4% ανανεώσιμες πηγές, 19,7% εισαγωγές, 8% φυσικό αέριο, 3,8% λιγνίτης, ενώ με 4,2% συμμετέχει το σύστημα της Κρήτης».
Πέρα από τις (καθυστερημένες πάντως) αντιδράσεις της αντιπολίτευσης που έδειξε πως δεν διαθέτει ούτε αντανακλαστικά, ούτε ικανότητα ανάλυσης αλλά ούτε και πειστικές εναλλακτικές λύσεις να προτείνει, το ρεπορτάζ προκάλεσε και ενδοκυβερνητικές τριβές αφού μέχρι και κορυφαίοι υπουργοί παραπονέθηκαν πως δεν μπορούν να εξηγήσουν στις εκλογικές τους περιφέρειες πως γίνεται με τόσο χαμηλή συμμετοχή των θερμικών μονάδων, ο τελικός καταναλωτής να πληρώνει έτσι και αλλιώς "το μάρμαρο των υψηλών τιμών".
«Αρα ο πυρήνας του σχεδιασμού στην ενεργειακή αγορά, πάντοτε αποβαίνει σε βάρος του καταναλωτή και την πληρώνουμε όλοι» φέρεται να είπε κορυφαίος υπουργός, από τους ισχυρούς "βραχίονες" του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Αυτή η εξέλιξη οδήγησε και τον Πρωθυπουργό να πάρει την απόφαση πλήρους αναθεώρησης της ενεργειακής αγοράς, έστω και μόνο με πρωτοβουλία της Αθήνας, εφόσον η αργοκίνητη ΕΕ δεν προχωρήσει σε δραστικές αλλαγές.
