Μπορεί ο «Σούπερ Μάριο» να σώσει την Ευρωζώνη;
Στην άφιξη του πρώην κεντρικού τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι στην κεντρική πολιτική σκηνή στρέφουν το βλέμμα τους οι Ευρωπαίοι, με τις προσδοκίες μάλιστα να είναι αυξημένες, τόσο εντός Ιταλίας όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σε μια περίοδο τεκτονικών αλλαγών για την ΕΕ, η οποία θα σημαδευτεί και από την αποχώρηση της Άγκελα Μέρκελ το φθινόπωρο, το έλλειμμα ηγεσίας ενισχύει το αίσθημα σεβασμού έναντι του τεχνοκράτη Ντράγκι, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως ο άνθρωπος που έσωσε το ευρώ.
Ο Ντράγκι και η… ελληνική διάσωση
Αν κάτι γνώριζαν πάντα οι Ευρωπαίοι ηγέτες για τον Ντράγκι, είναι η παροιμιώδης ψυχραιμία του, σημειώνει το Bloomberg αναφέροντας ως παράδειγμα τη συνάντηση των επικεφαλής της ΕΕ υπό τον τότε πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για να αποφασίσουν τις λεπτομέρειες του τρίτου πακέτου διάσωσης για την Ελλάδα τον Ιούνιο του 2015.
Την ώρα που ο Γιούνκερ μελετούσε τις προτεινόμενες αλλαγές στη φορολόγηση με μια μικρή ομάδα, περιλαμβανομένου του Αλέξη Τσίπρα, στην άλλη άκρη του δωματίου στον 13ο όροφο του μεγάρου Μπερλεϊμόν της Κομισιόν ο Ντράγκι κι ο Βαρουφάκης συζητούσαν ως ακαδημαϊκοί για διλήμματα μακροοικονομικής πολιτικής από τη δεκαετία του 1930, σύμφωνα με δύο άτομα που ήταν παρόντα στη συνάντηση.
Τρεις μέρες αργότερα ο Ντράγκι πάγωνε την έκτακτη ρευστότητα προς την Ελλάδα κι ο Αλέξης Τσίπρας υπέγραψε τελικά μια εκδοχή της συμφωνίας που συμφωνήθηκε εκείνη τη νύχτα. Το επεισόδιο έρχεται να θυμίσει τις αρετές του 73χρονου Ντράγκι, την ηρεμία του, την αποφασιστικότητα στη λήψη σκληρών μέτρων και την απόλυτη διατήρηση του ελέγχου της κατάστασης, σύμφωνα με το Bloomberg.
Όσο κρατούσε στα χέρια του τα ηνία της ΕΚΤ ο Ντράγκι ήταν από τα ελάχιστα μη-μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που έκανε τους Ευρωπαίους ηγέτες να τον ακούν προσεκτικά όταν έμπαινε στο χώρο των συνόδων κορυφής, θυμάται ένας πρώην πρωθυπουργός. Συχνά άνοιγε τη συζήτηση με τις τοποθετήσεις του, που διαμόρφωναν την πορεία της συζήτησης στη συνέχεια. Ενθάρρυνε τους ηγέτες να δράσουν γρήγορα περιγράφοντας με ευσύνοπτο, κοφτό, ρεαλιστικό τρόπο ακόμη και τα χειρότερα σενάρια, λέει ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος, ενώ διπλωμάτες θυμούνται ότι ο Ντράγκι παρέμενε ψύχραιμος και συγκροτημένος ακόμη και στις πιο έντονες στιγμές.
Η μετά - Μέρκελ εποχή
Ο Ντράγκι ανέλαβε την πρωθυπουργία στην Ιταλία σε μια περίοδο που η Άνγκελα Μέρκελ ετοιμάζεται να εγκαταλείψει μετά από μερικούς μήνες την καγκελαρία, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν αντιμετωπίζει μια δύσκολη εκλογική αναμέτρηση το 2022 κι η ΕΕ στο σύνολό της κλυδωνίζεται από την πανδημία του κορωνοϊού. Ανώτεροι αξιωματούχοι ελπίζουν και πιστεύουν ότι ο Ντράγκι έχει τα φόντα να προωθήσει αλλαγές όχι μόνον στην Ιταλία αλλά και στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, ένας βετεράνος των συνόδων κορυφής ανησυχεί μήπως οι προσδοκίες αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη την πιθανότητα η περίπλοκη κατάσταση στη γειτονική χώρα να υπονομεύσει τη θέση και την εξουσία του πρωθυπουργού.
Η επιρροή στην Ευρωζώνη
Όπως τονίζουν οι αναλυτές της Capital Economics, ως πρόεδρος της ΕΚΤ, ο Ντράγκι υποστήριζε συνεχώς την ολοκλήρωση της νομισματικής ένωσης και σύμφωνα με πληροφορίες έχει πει στους ηγέτες των ιταλικών κομμάτων ότι ένας κοινός προϋπολογισμός της ζώνης του ευρώ αποτελεί προτεραιότητα.
Η πρόοδος σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθορίζεται περισσότερο από την πολιτική παρά από τα οικονομικά. Η άφιξη του Ντράγκι επτά μήνες πριν από την αποχώρηση της Άγγελα Μέρκελ μπορεί να θέσει την Ιταλία σε ισχυρότερη θέση, καθώς ο διάδοχός της Μέρκελ πιθανότατα θα έχει λιγότερη επιρροή στην Ευρώπη, τουλάχιστον στην αρχή. Και θα έχει υποστήριξη από τον Πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος προωθεί τον προϋπολογισμό της ευρωζώνης από το 2019.
Ωστόσο, η Capital Economics δεν περιμένει από την ΕΕ να προχωρήσει άμεσα στη δημιουργία μόνιμου προϋπολογισμού για τη ζώνη του ευρώ.
Θα ήταν εκπληκτικό εάν η πειθώ του Ντράγκι ήταν αρκετά ισχυρή για να ενθαρρύνει τις βασικές χώρες (εκτός της Γαλλίας) να υποστηρίξουν ακόμη μεγαλύτερη κατανομή φορολογικών κινδύνων στο εγγύς μέλλον.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι είναι πιθανότερο ο Ντράγκι να έχει μεγάλη επιρροή στη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχει ανασταλεί για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και θα πρέπει να αναθεωρηθεί πριν από την επαναφορά του το 2022 ή το 2023. Ο τρόπος αναθεώρησης αυτών των κανόνων θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στο δημόσιο χρέος. Η κυβέρνηση του Ντράγκι μπορεί να κερδίσει κάποια υποστήριξη για δημιουργικές προτάσεις σχετικά με τη διάδοχη κατάσταση των ορίων χρέους και ελλείμματος 60% και 3% αντίστοιχα.
Τραπεζική ένωση
Ο Ντράγκι θα μπορούσε επίσης να έχει περισσότερη τύχη όσον αφορά την περαιτέρω πρόοδο στην τραπεζική ένωση, δεδομένης της ενίσχυσης των τραπεζών στην περιφέρεια τα τελευταία χρόνια. Ο ενιαίος εποπτικός μηχανισμός και ο μηχανισμός ενιαίας εξυγίανσης έχουν δημιουργηθεί, αλλά ο τρίτος «πυλώνας» της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης - κοινή εγγύηση καταθέσεων - απουσιάζει. Οι Γερμανοί πολιτικοί έχουν υποστηρίξει ότι οι τράπεζες στην περιφέρεια πρέπει να ενισχύσουν τους ισολογισμούς τους πριν καταστεί δυνατή η κοινή εγγύηση καταθέσεων. Δεδομένου ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν μειωθεί πολύ από τα υψηλά στην Ιταλία και την Ισπανία, και οι δείκτες κεφαλαίου των τραπεζών έχουν αυξηθεί, η πρόοδος στην εγγύηση καταθέσεων μπορεί τώρα να είναι δυνατή.
Η μεγάλη εικόνα, ωστόσο, είναι ότι η επιρροή του κ. Nτράγκι στην ολοκλήρωση της ευρωζώνης θα είναι μάλλον μέτρια, σημειώνουν οι αναλυτές.
