Τεράστια οφέλη για τράπεζες και Δημόσιο από το μηδενικό RWA στις τιτλοποιήσεις του "Ηρακλή"
Κεφάλαια της τάξεως του 1,5 – 2 δισ. ευρώ που θα υποχρεώνονταν να βάλουν στην άκρη με το "καλημέρα" του "Ηρακλή" για να προχωρήσουν τις τιτλοποιήσεις και να μειώσουν δραστικά το απόθεμα των κόκκινων δανείων τους, εξοικονομούν οι τράπεζες με τη χορήγηση του μηδενικού RWA για τους senior τίτλους των τιτλοποιήσεων. Παράλληλα, το δημόσιο χρέος απαλλάσσεται από την απειλή κολοσσιαίας επιβάρυνσης, ισόποσης με το ύψος των κρατικών εγγυήσεων, ύψους 12 δισ. ευρώ, που θα συνοδεύουν τους senior τίτλους των τραπεζών.
Το διπλό αυτό κέρδος είναι αποτέλεσμα της πολύμηνης διαπραγμάτευσης ελληνικού Υπουργείου Οικονομικών – Βρυξελλών και έρχεται να λύσει ένα πρόβλημα νομικής διατύπωσης και ερμηνείας των ευρωπαϊκών κανονισμών περί κεφαλαιακής επάρκειας (CRR) που απασχολούσε όλες τις χώρες, και δη του ευρωπαϊκού νότου, για τις τιτλοποιήσεις. Για την ελληνική πλευρά έρχεται δε, αν και δεν συνδέεται με τον κορονοϊό, σε μια στιγμή κρίσιμη για το τραπεζικό σύστημα και την Οικονομία λόγω των εκτάκτων συνθηκών και απαιτήσεων που δημιουργεί παγκοσμίως η μάχη κατά της πανδημίας.
Η σκληρή διαπραγμάτευση του ΥΠ.ΟΙΚ. με τις Βρυξέλλες
Οι χειρισμοί από ελληνικής πλευράς, ώστε οι ελληνικές τράπεζες να λάβουν μηδενική στάθμιση κινδύνου για τα τιτλοποιημένα NPLs που θα διακρατήσουν στο ενεργητικό τους, έγιναν με σαφείς εντολές του Πρωθυπουργού προς το Υπουργείο Οικονομικών. Tις διαπραγματεύσεις ανέλαβε προσωπικά ο Υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γ. Ζαββός, υπό τον συντονισμό του Υπουργού Οικονομικών, Χ. Σταϊκούρα. Οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις και οι χειρισμοί ήταν εξαιρετικά λεπτοί και σε απευθείας σύνδεση με την Κομισιόν, καθώς το θέμα κρινόταν στις Βρυξέλλες και όχι στη Φρανκφούρτη (η διευθέτηση του θέματος δεν περνούσε μέσα από τον SSM, δεδομένου ότι οι εποπτικές αρχές είχαν μόνο τη διακριτική ευχέρεια αποδοχής της γνωμοδοτικής απόφασης της Κομισιόν).
Η διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης για το μηδενικό RWA ήταν η σκληρότερη μετά από αυτήν με τη DGCοmp για την έγκριση του "Ηρακλή". Η επιτυχής έκβασή της οδήγησε στην αποδοχή της απόφασης της Κομισιόν από τον SSM και στη χορήγηση του μηδενικού RWA στη Eurobank, για τους senior τίτλους της πρώτης τιτλοποίησης (Cairo) που θα κατευθυνθεί στον "Ηρακλή". Την απόφαση γνωστοποίησε χθες στις συστημικές τράπεζες, ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας, στο πλαίσιο των συνεχών συσκέψεων για τις έκτακτες συνθήκες αντιμετώπισης του κορονοϊού.
Τεράστια οφέλη για τράπεζες και Δημόσιο
Τα οφέλη της απόφασης αυτής είναι τεράστια για τράπεζες και Ελληνικό Δημόσιο. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στην καλύτερη περίπτωση, η Alpha Bank γλυτώνει κεφάλαια 650 – 700 εκατ. ευρώ για την τιτλοποίηση Galaxy που ετοιμάζει. Το κεφαλαιακό κόστος που θα είχαν οι τράπεζες για να μπορέσουν να προχωρήσουν τις τιτλοποιήσεις μέσω "Ηρακλή" υπολογίζεται ότι θα προσέγγιζε τα 2 δις. ευρώ. Πλέον, οι τράπεζες δεν υποχρεούνται να βάλουν στην άκρη αυτά τα πρόσθετα κεφάλαια, καθώς οι τίτλοι υψηλής διαβάθμισης, τους οποίους θα διακρατήσουν στο ενεργητικό τους από τις τιτλοποιήσεις, θα θεωρούνται μηδενικού ρίσκου και δεν θα απαιτούν σχηματισμό πρόσθετων κεφαλαίων.
Όλη η σκληρή διαπραγμάτευση του Υπουργείου Οικονομικών πέρασε μέσα από τη μεσαία γραφειοκρατία και τους νομικούς κύκλους της Κομισιόν, οι οποίοι όρθωναν "τοίχο" στο σχετικό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, παρά την άριστη συνεργασία αυτής με τον SSM και το κοινό ζητούμενο για τις τιτλοποιήσεις των τραπεζών. Ο λόγος της άρνησης των νομικών υπηρεσιών της Κομισιόν στηριζόταν στην έλλειψη επενδυτικής βαθμίδας της Ελλάδας και στη διατύπωση του κανονισμού CRR περί κεφαλαιακής επάρκειας. Ο κανονισμός αυτός που θεσπίστηκε το 1987 και προέβλεπε ότι οι τίτλοι κυρίαρχου κράτους έχουν μηδενικό ρίσκο, δέχτηκε στη συνέχεια προσθήκες για πρόσθετους κανονισμούς κεφαλαιακής επάρκειας στους κανόνες για τις τιτλοποιήσεις. Εν προκειμένω, σε περίπτωση έλλειψης επενδυτικής βαθμίδας, απαιτούνταν η καταβολή πρόσθετων εγγυήσεων με τη μορφή cash collateral, προκειμένου να καλυφθεί ο κίνδυνος (δηλ. οι εγγυήσεις μετρητών θα ενεργοποιούνταν) σε περίπτωση κατάπτωσης των κρατικών εγγυήσεων.
Στην πράξη αυτό θα σήμαινε, ότι μετρητά 12 δισ. ευρώ (που θα επιβάρυναν το κρατικό χρέος) θα έπρεπε να δεσμευτούν για να καλύψουν τις εγγυήσεις των 12 δισ. ευρώ που θα παρείχε το Ελληνικό Δημόσιο στις τράπεζες.
Ακόμη και στην περίπτωση που οι πρόσθετες εγγυήσεις καταβάλλονταν μέσω ομολόγων τα οποία θα έδιναν οι τράπεζες στην ΕΚΤ, το κόστος θα ήταν τεράστιο, δεδομένου ότι με το haircut που επιβάλλει η ΕΚΤ στην αποδοχή κρατικών ομολόγων, οι τράπεζες θα έπρεπε να καταθέσουν ομόλογα για το 120% του 100% των εγγυήσεων που θα αφορούσαν.
Το τελικό νόημα από τη νομική διατύπωση του κανονισμού CRR ήταν, δηλαδή, ότι οι εγγυήσεις κυρίαρχου κράτους της Ε.Ε. δεν αναγνωρίζονταν και έπρεπε να δοθούν περαιτέρω, ισόποσες εγγυήσεις επ΄ αυτών! Προφανώς, το θέμα δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα που το ανακίνησε ενόψει των τιτλοποιήσεων του "Ηρακλή", αλλά όλη την Ευρώπη.
Με την απόφαση της Κομισιόν και την έγκριση του SSM, ανοίγει πλέον, χωρίς νομικά εμπόδια, το πεδίο των μαζικών τιτλοποιήσεων κόκκινων δανείων και δίνεται από τις ευρωπαϊκές αρχές στον "Ηρακλή" μία ακόμη ψήφος εμπιστοσύνης για να μπορέσει να προχωρήσει, αντί να "παραλύσει" εν μέσω των συνθηκών κρίσης λόγω κορονοϊού.
