Δεν κάνουν πίσω οι «θεσμοί»
Τα μέτρα για το 2019 και το 2020 έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή. Οι δανειστές (το ΔΝΤ) το ζήτησαν και η κυβέρνηση το πέρασε. Το τελευταίο διάστημα, όμως, στο εσωτερικό της κυβέρνησης υπάρχει μια τάση που θέλει οι μειώσεις στις συντάξεις να μη γίνουν τελικά. Ή τουλάχιστον να μην έχουν μεγάλη επίπτωση στους πολλούς.
Για το αφορολόγητο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το μέτρο έχει ψηφιστεί για να εφαρμοστεί το 2020, ωστόσο το ΔΝΤ πιέζει να έρθει έναν χρόνο νωρίτερα. Οι δανειστές, στις επαφές που είχαν με την κυβέρνηση την εβδομάδα που πέρασε, φάνηκε ότι δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν πίσω. Φέρεται να ξεκαθάρισαν στους αρμόδιους υπουργούς πως ο επανυπολογισμος των συντάξεων και η μείωση στο αφορολόγητο θα γίνουν κανονικά και στην… ώρα που έχουν συμφωνηθεί . Για τον λόγο αυτό ανώτατος Έλληνας αξιωματούχος είπε ότι και τα δύο θα γίνουν κανονικά όπως έχουν ψηφιστεί, δηλαδή οι συντάξεις θα μειωθούν το 2019 και το αφορολόγητο το 2020.
Περιμένουν τα στοιχεία
Στην κυβέρνηση περιμένουν τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας. Το «εκρηκτικό» πρωτογενές πλεόνασμα του τετραμήνου που ανακοινώθηκε προ ημερών μπορεί να αποτελέσει ένα «χαρτί» στα χέρια της διαπραγματευτικής ομάδας. Αυτό τουλάχιστον θέλει το οικονομικό επιτελείο. «Όπλο» είναι τα πλεονάσματα του 2016 και του 2017 που όχι μόνο ξεπέρασαν τον στόχο, αλλά χτύπησαν… ρεκόρ, ενώ στο φετινό τετράμηνο έγινε υπέρβαση κατά… 2 δισ. ευρώ.
Τώρα περιμένουν τα στοιχεία για το ΑΕΠ που θα ανακοινώσει στις 4 Ιουνίου η ΕΛΣΤΑΤ. Τότε θα κρίνει αρχικά αν απαιτείται να εφαρμοστεί το 2019 αντί του 2020 η μείωση του αφορολόγητου. Στην κυβέρνηση πάντως, μετά και τις διαπραγματεύσεις με τους «θεσμούς» την εβδομάδα που μας πέρασε, ξεκαθάρισαν ότι το αφορολόγητο (που θα φέρει στα κρατικά ταμεία 1% του ΑΕΠ, δηλαδή 1,8 δις. ευρώ) θα μειωθεί το 2020 και όχι νωρίτερα όπως θέλει το ΔΝΤ.
Όσον αφορά στον επαναυπολογισμό των συντάξεων, είναι μέσα στη «λίστα» με τα 88 προαπαιτούμενα που θα πρέπει να έχουν «κλειδώσει» έως το Eurogroup της 21ης Ιουνίου που θεωρείται κομβικό για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας. Από το «ψαλίδι» στις συντάξεις θα εξοικονομηθούν πόροι που θα μειώσουν το σχετικό κονδύλι του προϋπολογισμού κατά 1,8 δισ. ευρώ το 2019. Αυτό θα φανεί στις συντάξεις του ερχόμενου Δεκεμβρίου στους λογαριασμούς των συνταξιούχων.
Η τύχη των αντίμετρων
Τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας θα κρίνουν σε έναν μεγάλο βαθμό και τα αντίμετρα που θέλει να φέρει η κυβέρνηση. Πρόκειται για στοχευμένες φοροελαφρύνσεις και κοινωνικές δαπάνες, όπως έχει περιγράψει το οικονομικό επιτελείο. Μια προσπάθεια να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις στις τσέπες των φορολογούμενων από τις μειώσεις στο αφορολόγητο και στις συντάξεις. Και εδώ το «όπλο» για να πείσουν τους δανειστές (από το καλοκαίρι επόπτες) είναι τα πλεονάσματα. Ωστόσο, η διαπραγμάτευση ενδέχεται να κινηθεί σε ένα άλλο πλαίσιο: αυτά τα πλεονάσματα είναι αποτέλεσμα υπερφορολόγησης ή φορολογικής «αφαίμαξης». Δεν ήρθαν δηλαδή από έσοδα μιας παραγωγικής οικονομίας που οδήγησε και σε αύξηση του ΑΕΠ. Αντιθέτως, είναι στην πλειοψηφία τους από φόρους. Αυτό το «ποιοτικό στοιχείο» προβληματίζει.
Έρχεται και το μεσοπρόθεσμο
Η κυβέρνηση είναι έτοιμη να καταθέσει και τη νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ως μέρος ενός πολυνομοσχεδίου για την υλοποίηση των προαπαιτουμένων της 4ης αξιολόγησης στις αρχές Ιουνίου. Το μεσοπρόθεσμο θα προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης στην περιοχή του 2-2,1% για φέτος, ενώ μετά το 2018 θα υπάρχει μόνιμη μικρή δημοσιονομική υπεραπόδοση, η οποία επιχειρείται σε αυτή τη φάση να ποσοτικοποιηθεί.
Το ΔΝΤ προχώρησε σε αναθεώρηση της εκτίμησής του για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα από το 2,9% στο 3,5% του ΑΕΠ. Στην κυβέρνηση φαίνεται πως είναι βέβαιοι πως θα πιαστούν κανονικά οι στόχοι για το 2018. Αυτή η αλλαγή στάσης του ΔΝΤ φαίνεται πως έχει να κάνει με το χρέος. Αυτή την περίοδο αξιολογεί το αν θα παραμείνει στο ελληνικό προγραμμα, αν και ο χρόνος μετρά αντίστροφα.
Αφού αποδέχεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για φέτος και όχι μικρότερο, σημαίνει ότι παίζει το «χαρτί» της μικρότερης απομείωσης του χρέους που θέλει το Βερολίνο, με αντάλλαγμα μια παρουσία στη μεταμνημονιακή εποχή ως σύμβουλος, ή ακόμα και στο νέο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.
