Το TAIΠΕΔ καταφεύγει στις Βρυξέλλες μετά την αποτυχία του διαγωνισμού στην ΥΑΦΑ Καβάλας

Στις Βρυξέλλες καταφεύγει το ΤΑΙΠΕΔ προκειμένου να επανεκκινήσει τη διαδικασία αξιοποίησης της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου Νότιας Καβάλας, μετά την αποτυχία του πρόσφατου διαγωνισμού.

Πριν από λίγες ημέρες το ΤΑΙΠΕΔ ζήτησε επίσημα από την Κομισιόν να εντάξει την ΥΑΦΑ Νότιας Καβάλας στην έκτη λίστα των επιδοτούμενων βασικών έργων υποδομής (PCI) τώρα όμως με την προοπτική αποθήκευσης όχι μόνο αερίου αλλά και υδρογόνου.

H ΥΑΦΑ Καβάλας, όπως είχε αποκαλύψει προ μηνών ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, μπορεί να γίνει βιομηχανικό-ενεργειακό επίκεντρο σε μια συγκυρία που η Ευρώπη επιδιώκει τον επαναπατρισμό της βιομηχανικής της παραγωγής από την Άπω Ανατολή.

Η αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα (CO2) μπορεί να καταστεί «μαγνήτης» για πολλές βιομηχανίες οι οποίες θεωρούνται ρυπογόνες και ενεργειοβόρες υπό την έννοια ότι απαιτούν μεγάλα αποθέματα καύσης άνθρακα για τη λειτουργία τους.

Τέτοιες βιομηχανίες είναι οι μεταλλουργίες, τα εργοστάσια λιπασμάτων, χημικών οικοδομικών υλικών.

Προβλέπεται συνδυασμός με τη βιομηχανία υδρογόνου

«Θέλουμε να προσελκύσουμε επενδυτικό ενδιαφέρον και ιδίως των διεθνών και εγχώριων ομίλων που ετοιμάζουν αναπτυξιακά έργα στην παραγωγή και μεταφορά υδρογόνου.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αν τελικά η υποδομή της Καβάλας πάρει το πράσινο φως για την ένταξη της στα έργα PCI τότε θα είναι εφικτό να προκηρυχθεί ξανά διαγωνισμός την επόμενη χρονιά» μας λέει στέλεχος του ΤΑΙΠΕΔ.

Ο τελευταίος διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ στον οποίο τελικά οι υποψήφιοι επενδυτές δεν υπέβαλαν προσφορές κράτησε σχεδόν τρία χρόνια.

Τον Ιούνιο του 2020 το ΤΑΙΠΕΔ είχε βγάλει στον αέρα την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

Σε αυτήν την τριετία μεσολάβησαν σειρά παρατάσεων αλλά και καθυστερήσεων στην έκδοση κρίσιμων ρυθμιστικών αποφάσεων από τη ΡΑΕ, οι οποίες θα καθόριζαν τον τρόπο τιμολόγησης και λειτουργίας της ΥΑΦΑ.

Όταν τελικώς εκδόθηκαν από το Ρυθμιστή δεν άφησαν ικανοποιημένους τους διεκδικητές της με αποτέλεσμα να υπαναχωρήσουν από το ενδιαφέρον διεκδίκησης της παραχώρησης.

«Τώρα το Ταμείο θέλει να προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον με την προοπτική της πράσινης ενέργειας μετάβασης καθώς επιδιώκεται η ΥΑΦΑ να μπορεί να αποθηκεύει και υδρογόνο» λέει το στέλεχος του Ταμείου.

Το σχέδιο για αποθήκη διοξειδίου στην ΥΑΦΑ Καβάλας

Η δημιουργία συμπληρωματικής αποθήκης διοξειδίου του άνθρακα στην Καβάλα θα κοστίσει περί το ένα δις ευρώ και πρέπει να ενταχθεί σε Κοινοτικά Προγράμματα για να έχει τύχη.

«Στόχος είναι να καταστεί συμπληρωματικά με το αέριο και αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα (CO2)» λένε στο ΤΑΙΠΕΔ.

Σήμερα το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 φτάνει τα 100 ευρώ ο τόνος και η τιμή τους μάλλον θα αυξηθεί στο μέλλον.

Οι βιομηχανίες τώρα έχουν επιλογή είτε να πληρώσουν ακριβό τίμημα, είτε να αποθηκεύσουν σε ειδική «αποθήκη» και να μην καταβάλουν το τίμημα.

Αποθήκες CO2 στη χώρα μας δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν, ούτε στη Μεσόγειο Θάλασσα ούτε και στην Ευρώπη.

Επομένως, οι βιομηχανίες είτε θα πληρώνουν τη μεταφορά τους σε άλλα σημεία του πλανήτη, είτε θα καταβάλουν το αντίτιμο των 100 ευρώ τον τόνο.

H αποθήκη αυτή, όπως είπε πρόσφατα μιλώντας στην Καβάλα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, αποκτά ενδιαφέρον, σε μια συγκυρία που η Ευρώπη επιδιώκει τον επαναπατρισμό της βιομηχανικής της παραγωγής από την Άπω Ανατολή.

Η αποθήκη CO2 μπορεί να καταστεί «μαγνήτης» για πολλές βιομηχανίες οι οποίες θεωρούνται «βαριές», υπό την έννοια ότι απαιτούν μεγάλα αποθέματα καύσης άνθρακα για τη λειτουργία τους. Τέτοιες βιομηχανίες είναι οι μεταλλουργίες, τα εργοστάσια λιπασμάτων, χημικών και οικοδομικών υλικών.

Η αποθήκη στον Πρίνο μπορεί να αποφέρει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ειδικά στις επιχειρήσεις εκείνες που θα βρίσκονται στη Βόρειο Ελλάδα και κυρίως σε Μακεδονία-Θράκη.

Έτσι η μεταφορά του CO2 δεν θα γίνεται καν με μεταφορικά μέσα, αλλά μέσω αγωγών στο κοίτασμα.

Στην αποθήκη αυτήν θα μπορούν ν’ αποθηκεύουν διοξείδιο του άνθρακα και οι βιομηχανίες που βρίσκονται σε απομακρυσμένο επίπεδο, εντός και εκτός επικρατείας. Αυτές θα μεταφέρουν το CO2 με πλοία, που αρκεί να τους κοστίζει λιγότερο από το να τους μεταφέρουν σε άλλα σημεία του πλανήτη.

Η διαδικασία αυτή δεν ενέχει υψηλό κίνδυνο, εκτός από τους συνήθεις κινδύνους που έχει ένα αξιοποιήσιμο κοίτασμα φυσικού αερίου.

Η όλη επένδυση θα ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό 1 δις.

Έχουν ήδη ανατεθεί οι μελέτες από την εταιρεία Energean στην αμερικανική εταιρεία Halliburton. H τελευταία θα εξετάσει την αξιοπιστία του κοιτάσματος και κυρίως τη σχέση «κόστους προς όφελος» για την υλοποίηση της επένδυσης.

Το όφελος εξαρτάται κυρίως από τους χρήστες και το πόσες βιομηχανίες θα θελήσουν να ενταχθούν στο σχήμα, είτε ως μέτοχοι είτε ως πελάτες. Ισχύει δηλαδή η επιχειρηματική πρακτική κόστους-οφέλους στην αξιοποίηση ενός κοιτάσματος πετρελαίου ή αερίου. Αν η επένδυση κριθεί βιώσιμη, τότε θα ενταχθεί σίγουρα στα μεγάλα έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CEF) μας λέει στέλεχος του ΣΕΒ που ενδιαφέρεται για το θέμα και συνεχίζει: το κοίτασμα είναι σχετικά ικανοποιητικό για να καλύψει σημαντικό τμήμα των εκπομπών αερίων της ελληνικής αγοράς για 10 χρόνια, αλλά με τις αποφάσεις σε κυβερνητικό ή και σε επίπεδο ΕΕ, η αξία πλήρωσης της αποθήκης μάλλον θα αυξηθεί, παρά θα μειωθεί.

Πως και γιατί οδηγήθηκε σε αποτυχία ο διαγωνισμός;

Πριν λίγο καιρό ανακοινώθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ η αποτυχία του διαγωνισμού για τον ΥΑΦΑ Καβάλας.

Το ΤΑΙΠΕΔ, δεν έκανε αναφορά στο αίτημα παράτασης που υπέβαλε η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αλλά και δεν ανακοίνωσε επίσημα ότι «κηρύσσεται άγονος ο διαγωνισμός», μάλλον προβλέποντας πως θα συνεχιστούν οι προσπάθειες.

Οι δύο ανταγωνιστές (ο άλλος είναι η ENERGEAN) επέλεξαν να μην καταθέσουν δεσμευτικές οικονομικές προσφορές στη δεύτερη και κρίσιμη φάση του διαγωνισμού κάτι που είχαν προαναγγείλει σε Κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ εξαιτίας του Κανονισμού Τιμολόγησης της ΡΑΕ.

Πάντως το ΥΠΕΝ είχε δώσει προηγουμένως παράταση, με το αίτημα που υπέβαλε τελικά στο ΤΑΙΠΕΔ το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Για την ιστορία αναφέρουμε πως λίγες μέρες πριν από την καταληκτική ημερομηνία των προσφορών στις 31 Μαρτίου υπήρχε ξεκάθαρη απροθυμία των επενδυτών να συμμετάσχουν.

Η κυβέρνηση παρέπεμπε στο ΤΑΙΠΕΔ, αλλά υπερθεμάτιζε για την παράταση, «γιατί περιορίζει, την περιπλοκότητα των επόμενων κινήσεων» όπως μας έλεγαν από το ΤΑΙΠΕΔ.

Στις 27 Μαρτίου υποβλήθηκε αίτημα για παράταση από την κοινοπραξία, που είχε τη συναίνεση της κυβέρνησης, επειδή «θέλαμε να δώσουμε ένα τράτο στον διαγωνισμό, ώστε να μπορέσουμε να συζητήσουμε με την επόμενη κυβέρνηση δυνατότητες βελτίωσης του» όπως μας έλεγαν από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αλλά και από το ΔΕΣΦΑ.

Στις 31 Μαρτίου το ΤΑΙΠΕΔ ανακοινώνει την ολοκλήρωση του διαγωνισμού και προαναγγέλλει ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο προκήρυξης νέου, με την προοπτική στην αποθήκη να αποθηκεύεται υδρογόνο.

Καύσιμο το οποίο, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, πιθανόν να αντιπροσωπεύει το 11% του ενεργειακού μείγματος της Ευρώπης μέχρι το 2050 και μόλις το 5% της παγκόσμιας ζήτησης ως τότε.

Το ΤΑΙΠΕΔ πάντως έκλεισε το διαγωνισμό και δεν μίλησε για το αίτημα παράτασης.

Ουδείς έδωσε οποιαδήποτε εξήγηση και τεχνοκράτης της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ δήλωσε «έκπληκτος για τη μη παράταση του διαγωνισμού, αφού είχαμε κυβερνητική διαβεβαίωση ότι θα γίνει δεκτό το αίτημά μας» κάτι στο οποίο συγκατένευσε και στέλεχος του ΔΕΣΦΑ.

Από όλη αυτή την ιστορία βγαίνει εκτεθειμένη η ΡΑΕ σχετικά με τον Κανονισμό Τιμολόγησης, που θεωρήθηκε η αιτία της αποτυχίας, αλλά επίσημη θέση δεν έχει λάβει.

Άγνωστο τώρα πότε θα γίνει προκήρυξη νέου διαγωνισμού (μετά τις εκλογές και από την επόμενη κυβέρνηση φυσικά) αλλά πρέπει να σχεδιαστεί με νέους όρους, ελκυστικούς για τους επενδυτές.

Το ερώτημα είναι: θα προλάβει η νέα προκήρυξη να ενταχθεί από την Κομισιόν στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος μέχρι τον Οκτώβριο ή θα χαθούν χωρίς λόγο αρκετά εκατομμύρια;