Φυσικό αέριο: Χαμηλό έτους για την τιμή του σε Ε.Ε. και Ελλάδα

Σε χαμηλό έτους (για την ακρίβεια σε τιμή που είχε βρεθεί από τον περασμένο Φεβρουάριο), έχει υποχωρήσει η τιμή του φυσικού αερίου στην ΕΕ, φυσικά και στην Ελλάδα.

Ο ήπιος χειμώνας συνολικά στην Ευρώπη, έχει οδηγήσει τη ζήτηση για φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια σε πολύ χαμηλά για την εποχή επίπεδα.

Την ίδια στιγμή, παρατηρείται υψηλή διαθεσιμότητα προμηθειών υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, ενώ και η πληρότητα των αποθηκευτικών χώρων παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Αλλά και λόγω των γιορτών υπάρχει μειωμένη ζήτηση ενέργειας από τη βιομηχανία, στέλνοντας ακόμη χαμηλότερα τις τιμές του φυσικού αερίου.

Κάθε νόμισμα όμως έχει δύο όψεις και γιαυτό υπάρχουν δύο λόγοι ανησυχίας:

Ο πρώτος λόγος είναι η μεγάλη χιονοθύελλα που πλήττει τις ΗΠΑ και η οποία ενδεχομένως να απειλήσει με προσωρινή διακοπή τις εξαγωγές LNG από την περιοχή, επηρεάζοντας και την ευρωπαϊκή αγορά.

Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας αφορά στο ενδεχόμενο η Ρωσία να μειώσει ακόμη και το ελάχιστο φυσικό αέριο που στέλνει στην Ευρώπη.

Οι traders παρακολουθούν στενά τη διαφορά τιμής μεταξύ Ευρώπης και Ασίας καθώς τα φορτία spot LNG θα μπορούσαν να καταλήξουν εκεί εάν η Ασία καταστεί πιο κερδοφόρος προορισμός για τους πωλητές.

Η τιμή του φυσικού αερίου βρέθηκε στα 82,977 ευρώ/MWh, το χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Φεβρουάριο.

Οι ημερήσιες απώλειες στην τιμή του καυσίμου ξεπέρασαν το 8,5%, ενώ σε επίπεδο εβδομάδας η τιμή του φυσικού αερίου υποχώρησε σε ποσοστό άνω του 20%.

Που οφείλεται η μεγάλη πτώση τιμών και πόσο θα κρατήσει

Σε ποιους λόγους οφείλεται όμως η μεγάλη πτώση των τιμών;

Είχαμε προβλέψει πως τις συνέπειες της απόφασης της Ε.Ε. για το πλαφόν δεν θα τις δούμε τώρα αλλά αν κάποια στιγμή αυξηθεί η ζήτηση ή μειωθεί η προσφορά και η τιμή του φυσικού αερίου αρχίζει να πλησιάζει προς το επίπεδο ενεργοποίησης του μηχανισμού, το οποίο τελικά ορίστηκε στα 180 Ευρώ/Mwh. Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα αυτή την στιγμή, δεν φαίνεται στον ορίζοντα κανένας λόγος για απότομη αύξηση της ζήτησης, ούτε στην Ευρώπη ούτε στην Ασία, το αντίθετο μάλιστα. Από την άλλη μεριά, και η προσφορά φαίνεται αρκετά δύσκολο να μειωθεί απότομα μας λέει Έλληνας τεχνοκράτης που βρίσκεται πολλά χρόνια στην Κομισιόν στις Βρυξέλλες και παρακολουθεί τα ενεργειακά εκ του σύνεγγυς.

Αλλά και γνωστός καθηγητής του ΕΜΠ παρατηρεί πως «αντίθετα με όσους υποστήριζαν πως μόλις αποφασιστεί κάτι τέτοιο η τιμή θα αντιδράσει αμέσως ανοδικά, φαίνεται πως το φυσικό αέριο αυτή τη στιγμή μάλλον αδιαφορεί για το πλαφόν στην τιμή του. Θυμίζω πως μετά την τελική απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υιοθέτηση μηχανισμού σταθεροποίησης της τιμής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη όταν η τιμή του ξεπεράσει το όριο των 180 Ευρώ/Mwh, η τιμή του υπερπολύτιμου αυτή την στιγμή καυσίμου επέστρεψε στο χαμηλότερο επίπεδο του τελευταίου εξαμήνου υποχωρώντας κάτω και από τα 100 Ευρώ/Mwh, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα είχε πλησιάσει τα 150 Ευρώ/Mwh».

Όπως αναφέρει και το Bloomberg στην ανάλυσή του, το οποίο επικαλείται τις εκτιμήσεις των αναλυτών της εταιρείας εμπορίας φυσικού αερίου Energi Danmark A/S, «οι θερμοκρασίες επιστρέφουν σιγά σιγά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα πληθαίνουν οι ενδείξεις πως ο Ιανουάριος θα χαρακτηριστεί από ήπιες θερμοκρασίες. Ξεκινώντας από τη ζήτηση, μετά το κύμα ψύχους τις προηγούμενες ημέρες στην Μεγάλη Βρετανία και άλλες χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης, οι καιρικές συνθήκες έχουν αρχίσει και εξομαλύνονται».

Οι εκτιμήσεις αυτές, συνδυαζόμενες με το γεγονός πως τις τελευταίες μέρες επικρατούν αρκετά ισχυροί άνεμοι πράγμα που σημαίνει πως αυξάνεται η απόδοση των αιολικών πάρκων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, άρα μειώνεται η ανάγκη χρήσης φυσικού αερίου για παραγωγή ενέργειας, καθησυχάζουν ακόμα περισσότερο την αγορά.

Επίσης, αρνητική επίδραση στην τιμή του φυσικού αερίου παίζει και το γεγονός πως πλησιάζουν οι μέρες των Χριστουγέννων και η ζήτηση από τη βιομηχανία αναμένεται να είναι, όπως πάντα τέτοιες μέρες, σχετικά μειωμένη.

Διευθύνων σύμβουλος μεγάλου εγχώριου ενεργειακού Ομίλου αναφερόμενος στην προσφορά αερίου τονίζει: «η κατάσταση είναι μάλλον καλή. Η ανησυχία που εμφανίστηκε στις αγορές πρόσφατα εξαιτίας της έκρηξης που σημειώθηκε σε έναν αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου εντός της Ρωσίας σε μία περιοχή κοντά στην Μόσχα γρήγορα υποχώρησε. Όπως αποδείχθηκε, η έκρηξη ήταν αποτέλεσμα κάποιας αστοχίας κατά την συντήρηση του αγωγού και δεν είχε σχέση με κάποια ρωσική «απάντηση» στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για το πλαφόν. Η Gazprom φρόντισε να χρησιμοποιήσει εναλλακτικούς αγωγούς και συνέχισε την αποστολή του φυσικού αερίου προς το Uzhgorod της Ουκρανίας απ’ όπου συνεχίζει την πορεία του για τους ευρωπαίους πελάτες της».

Πάντως οι συνεχιζόμενες εισαγωγές φορτίων LNG στα ευρωπαϊκά λιμάνια μειώνουν ακόμα περισσότερο τις όποιες ανησυχίες για γρήγορη μείωση των αποθεμάτων στις δεξαμενές φυσικού αερίου των ευρωπαϊκών κρατών. Το Bloomberg αναφέρει επίσης πως «το ποσοστό πλήρωσης αυτών των δεξαμενών βρίσκεται αυτές τις μέρες κοντά στο 83%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe (GIE) η οποία είναι μία οργάνωση που εδρεύει στο Βέλγιο και εκπροσωπεί 68 εταιρείες του κλάδου του φυσικού αερίου από 27 χώρες της Ευρώπης».

Το ποσοστό αυτό είναι τουλάχιστον 20% πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της GIE. Εκτός από αυτά τα στοιχεία της GIE, οι επενδυτές στις χρηματιστηριακές αγορές εμπορευμάτων σίγουρα έχουν υπόψη τους και τις εκτιμήσεις για το επίπεδο των ευρωπαϊκών αποθεμάτων στο τέλος του χειμώνα. Το επίπεδο πλήρωσης των δεξαμενών στο τέλος του προσεχούς Μαρτίου αναμένεται να είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας και οπωσδήποτε πάνω από αυτό του τέλους του προηγούμενου χειμώνα.

Σε κάθε περίπτωση όπως επισημαίνουν αναλυτές του Bloomberg Intelligence «μια ξαφνική αλλαγή καιρικών συνθηκών σε συνδυασμό με μία πλήρη διακοπή των εναπομεινάντων δύο αγωγών της Gazprom στην Ευρώπη, θα πυροδοτούσαν αστάθεια στις τιμές και εξάντληση των αποθεμάτων στο τέλος του χειμώνα, επεκτείνοντας πιθανότατα την τρέχουσα κρίση σε ακόμα μία».

Οι γεμάτες δεξαμενές και τα αποθέματα αερίου στην Ε.Ε.

Εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις που να παραπέμπουν σε σημαντική αύξηση της ζήτησης, το επίπεδο των αποθεμάτων είναι πολύ υψηλό και ο εφοδιασμός με αέριο συνεχίζεται χωρίς πρόβλημα και από την θάλασσα με πλοία μεταφοράς LNG και από την ξηρά μέσω των αγωγών της Gazprom, είναι απόλυτα φυσιολογική η πτώση της τιμής του φυσικού αερίου.

Είναι γεγονός όμως πως κάθε μέρα που περνάει χωρίς να κρυώνει υπερβολικά ο καιρός θα κάνει λιγότερο πιθανή την απότομη άνοδο της ζήτησης και βέβαια την αύξηση της τιμής του αερίου.

Αν επαληθευθούν οι εκτιμήσεις των ειδικών της Energi Danmark για ήπιες καιρικές συνθήκες και τον Ιανουάριο ίσως η τιμή του αερίου πέσει και σε πιο χαμηλά επίπεδα.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως πρέπει να ατονήσουν οι προσπάθειες για περιορισμό της ζήτησης, αφού οι δεξαμενές πρέπει να γεμίσουν και πάλι. Όσο πιο γεμάτες θα είναι στο τέλος του χειμώνα, τόσο μικρότερες ποσότητες θα απαιτηθούν για την επαναπλήρωσή τους και τόσο μικρότερες θα είναι οι πιθανότητες μίας επανάληψης της σημαντικής αύξησης της τιμής την άνοιξη και το καλοκαίρι της χρονιάς που τελειώνει.

Αν τα πράγματα εξελιχθούν όντως τόσο θετικά όσο φαίνεται να προεξοφλούν σήμερα οι αγορές (κανείς δεν ξέρει βέβαια τι θα προεξοφλήσουν αύριο), είναι πολύ πιθανόν να μην μάθουμε μέσα στο 2023 αν ο μηχανισμός σταθεροποίησης της τιμής του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου την υιοθέτηση του οποίου αποφάσισε την Δευτέρα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποτελεσματικός ή όχι. Σε μία τέτοια περίπτωση, δεν θα μάθουμε αν έχει δίκιο η ομάδα των χωρών που επιδίωξε την ενεργοποίηση του μηχανισμού στη χαμηλότερη δυνατή τιμή ή η ομάδα που προσπάθησε να το αποφύγει υποστηρίζοντας πως η χαμηλή τιμή μπορεί να προκαλέσει σημαντική στρέβλωση στην αγορά φυσικού αερίου μας λέει ενεργειακός αναλυτής που παρακολουθεί εδώ και ένα χρόνο την αγορά αερίου.