Κοινό μέτωπο Ελλάδας – Ισπανίας – Πορτογαλίας για τα υπερέσοδα στην ενέργεια

Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία θα πάνε στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας με ενιαίο μέτωπο για την επιστροφή υπερεσόδων από την χονδρική ρεύματος.

Είναι η δεύτερη φορά που χώρες του Νότου της ΕΕ θα σχηματίσουν συμμαχία για την ενέργεια.

Το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας θα γίνει την Τρίτη 19 Ιουνίου και έχει ως βασικό ζητούμενο την δομή της αγοράς ηλεκτρισμού μετά την κρίση.

Εννοείται πως όλες οι συζητήσεις και οι πιθανές αποφάσεις γίνονται για το μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων από την χονδρική.

Θα ακολουθήσει πλέον η Κομισιόν τον προηγούμενο δρόμο που ουσιαστικά ήταν η βασική πρόταση του ελληνικού μοντέλου ή θα οδηγηθεί σε άλλες λύσεις;

Ήδη η Ισπανίδα υπουργός Ενέργειας κα Τερέσα Ριμπέρα, έχοντας συννενοηθεί με Ελλάδα-Πορτογαλία θα εισηγηθεί τη νέα δομή της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Σε αυτή συνοπτικά θα προβλέπεται η σχεδόν αυτόματη ενεργοποίηση μηχανισμού ανάκτησης υπερεσόδων όταν υπάρχει έκρηξη τιμών χονδρικής στο ρεύμα.

Η Ελλάδα, θα εκπροσωπηθεί στο συμβούλιο της Τρίτης από τον υπηρεσιακό υπουργό Παντελή Κάπρο και υποστηρίζει τον μηχανισμό που είχε εφαρμοστεί και πέρυσι σε μια σειρά χωρών, αντιγράφοντας με παραλλαγές τον αντίστοιχο ελληνικό.

Ο επόμενος χειμώνας είναι φυσικά κρίσιμος.

Να σας υπενθυμίσω ότι πέρυσι η ΕΕ ξεπέρασε την κρίση για τρείς λόγους: α) λόγω του ήπιου χειμώνα, β) τα κράτη πήραν γρήγορα έκτακτα μέτρα στήριξης, όπως επιδοτήσεις, φοροελαφρύνσεις και άντληση εσόδων από την επιβολή πλαφόν στα κέρδη των παραγωγών, και
γ) πολύ μεγάλο ρόλο έπαιξαν οι αθρόες εισαγωγές αμερικανικού LNG. Φέτος όμως τα έκτακτα μέτρα στήριξης δεν θα υπάρχουν ενώ για το χειμώνα δεν γνωρίζουμε ακόμη τίποτε, οπότε πρέπει να επαγρυπνούμε λέει Έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών.

Η έκθεση της Κομισιόν

Στην έκθεση για τα μέτρα στην ενεργειακή αγορά, η Κομισιόν δεν έχει συμπεριλάβει ούτε ένα εναλλακτικό σενάριο σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά αυτό τον χειμώνα.

Σε αυτή την έκθεση υπάρχει μόνο η επιρροή του Βορρά, ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από τα μέτρα ενεργειακής στήριξης ήταν μεγαλύτερες από τα οφέλη, παραγνωρίζοντας ότι χωρίς αυτά, ο ευρωπαϊκός Νότος, (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία), θα είχαν σχεδόν καταστραφεί οικονομικά.

Στην έκθεση αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «δεν είναι πιθανό να δούμε τον ερχόμενο χειμώνα υψηλές τιμές όπως εκείνες του 2022.

Οι τιμές ηλεκτρισμού μειώθηκαν δραστικά, βρίσκονται κατά μέσο όρο κάτω από τα 80 ευρώ / MWh, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου όχι μόνο μειώθηκαν αλλά και έχουν σταθεροποιηθεί σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα (23-25 ευρώ/ MWh), αλλά τώρα έχουν ανέβει στα 35 ευρώ».

Ο νότος της ΕΕ διαφωνεί με τον εφησυχασμό των Βρυξελλών – Οι τιμές θα ανέβουν

Ωστόσο Μαδρίτη, Λισαβόνα και Αθήνα δεν συμφωνούν με την αδικαιολόγητη βεβαιότητα των Βρυξελλών ότι «η ενεργειακή κρίση πέρασε και ότι τον προσεχή χειμώνα δεν συντρέχει κανείς λόγος ανησυχίας οπότε δεν πρόκειται να ξαναδούμε υψηλές τιμές» και για το λόγο αυτό εισηγούνται το γνωστό μηχανισμό.

Πάντως το ανοδικό ράλι 43% στις τιμές του φυσικού αερίου (35,6 ευρώ/ μεγαβατώρα χθες) της τελευταίας εβδομάδας οφείλεται σε βλάβες και διακοπές λειτουργίας εγκαταστάσεων στην Νορβηγία, που αποτελεί και τον μεγαλύτερο τροφοδότη της Ευρώπης, αλλά γενικότερα «αι ειδοί είναι δυστοπικοί» δηλαδή οι ενδείξεις και όλα τα σημάδια είναι μάλλον ανησυχητικά.

Ο μεγάλος κίνδυνος είναι η Ασία: μεγάλοι εισαγωγείς LNG, δηλαδή Ιαπωνία, Κορέα και φυσικά η Κίνα, θέλουν να τα αντικαταστήσουν.

Η ζήτηση για νέα, μεγάλης διάρκειας συμβόλαια, είναι τεράστια κυρίως μετά το τέλος των lockdown.

Όλοι ετοιμάζονται για το «δύσκολο» Οκτώβριο

Στην Ελλάδα, μείωση σημείωσε η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος η οποία διαμορφώνεται τις τελευταίες εβδομάδες σε προ κρίσης επίπεδα.

Η εξέλιξη αυτή είναι σημαντική καθώς από τον Οκτώβριο σταματά η ισχύς των έκτακτων μέτρων στην αγορά ρεύματος τόσο στην παραγωγή (πλαφόν) όσο και στην προμήθεια (επαναφορά κυμαινόμενων τιμολογίων).

Συγεκριμένα η μέση Τιμή Εκκαθάρισης της Αγοράς (ΤΕΑ) σημείωσε νέα πτώση το περασμένο επταήμερο, διαμορφούμενη στα €85.12/MWh, καταγράφοντας χαμηλό 103 εβδομάδων.

Η μέση ΤΕΑ εμφανίζεται μειωμένη κατά 1.24% από την μέση ΤΕΑ της προηγούμενης εβδομάδας ), με μέγιστη και ελάχιστη ΤΕΑ στα €149.77/MWh και στα €5.11/MWh αντίστοιχα. Αξίζει να αναφερθεί ότι η μεγαλύτερη μέση ΤΕΑ ανά ημέρα της προηγούμενης εβδομάδας επετεύχθη την περασμένη Δευτέρα (5/6) φτάνοντας τα €93.27/MWh.

Όσον αφορά τη σύγκριση με τις τιμές στην Ευρώπη, αυτές την προηγούμενη εβδομάδα κινήθηκαν από €76/MWh έως €96/MWh.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τιμή ηλεκτρισμού στην Ελλάδα παραμένει μία από τις υψηλότερες στη ΝΑ Ευρώπη.

Η αυξημένη παραγωγή των σταθμών ΑΠΕ και η επανέναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας της Πτολεμαΐδας 5 άσκησαν καθοδικές πιέσεις στις τιμές του ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

Η εγχώρια εβδομαδιαία ζήτηση ηλεκτρισμού συνέχισε την άνοδό της πάνω από τις 0.8 TWh (840 GWh). Η συνολική εβδομαδιαία ζήτηση στο Χρηματιστήριο Ενέργειας διαμορφώθηκε στις 869 GWh, λαμβάνοντας υπόψη και τις εξαγωγικές ροές του ελληνικού συστήματος (29 GWh).

Οι μονάδες ΑΠΕ, με μέση ημερήσια παραγωγή 50 GWh, είδαν τη συνεισφορά τους στο εβδομαδιαίο μίγμα καυσίμου να διαμορφώνεται στο 44%.

Η εβδομαδιαία παραγωγή των ΑΠΕ διαμορφώθηκε στις 353 GWh, σημειώνοντας άνοδο 18% σε επίπεδο εβδομάδας.

Οι υδροηλεκτρικές μονάδες κάλυψαν το 7% της ζήτησης, εγχέοντας στο σύστημα 54 GWh (+1.5% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα).

Οι μονάδες φυσικού αερίου είχαν εβδομαδιαία παραγωγή 238 GWh καλύπτοντας το 30% της ζήτησης, ενώ η λιγνιτική παραγωγή με 34 GWh, κάλυψε το 4% της ζήτησης ηλεκτρισμού.

Αναφορικά με τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αυτή κορυφώθηκε στις 125,245 MWh την περασμένη Παρασκευή (9/6), με το χαμηλό εβδομάδας να καταγράφεται την Δευτέρα (5/6) στις 114,006 MWh και με τη συνολική ζήτηση όλης της εβδομάδας να φτάνει τις 839,769 MWh1, πιο υψηλά κατά 1.35% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα που ανήλθε στις 828,599 MWh. Το μέσο φορτίο συστήματος ανήλθε στα 4,999 MW, με ελάχιστο και μέγιστο φορτίο συστήματος για την προηγούμενη εβδομάδα 3,663 MW και 6,381 MW αντίστοιχα.

To 53% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας την προηγούμενη εβδομάδα αφορούσε την χαμηλή τάση (περί τις 447 GWh), συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών, το 22% την μέση τάση (περί τις 181 GWh), το 16% αντιστοιχούσε στην υψηλή τάση (περί τις 137 GWh), δηλ. στην ενεργοβόρα βιομηχανία, το 7% (πάνω από τις 58 GWh) στο σύστημα της Κρήτης, ενώ υπήρξαν και απώλειες της τάξεως του 2%.

Το εβδομαδιαίο μίγμα καυσίμου της Ελλάδας διαμορφώθηκε κυρίως από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) (44%), φυσικό αέριο (30%), καθαρές εισαγωγές (15%), μεγάλα υδροηλεκτρικά (7%) και λιγνίτη (4%). Σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα, παρατηρήθηκε αύξηση στα μερίδια του λιγνίτη (ήταν στο 1%) και των ΑΠΕ (ήταν στο 38%), καταγράφηκε πτώση στα μερίδια των καθαρών εισαγωγών (ήταν στο 22%) και του φυσικού αερίου (ήταν στο 32%), ενώ το μερίδιο των μεγάλων υδροηλεκτρικών παρέμεινε αμετάβλητο.

Αξιοσημείωτη είναι η χαμηλή χρήση λιγνίτη στο μίγμα καυσίμου την προηγούμενη εβδομάδα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η απολιγνιτοποίηση προχωρά κανονικά στην χώρα μας. Το σύστημα της Ελλάδας είχε εισαγωγικό χαρακτήρα την προηγούμενη εβδομάδα, με τις καθαρές εισαγωγές να ανέρχονται στις 123,133 ΜWh.

Συνολικά η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και φυσικό αέριο ανήλθε σε 352,732 MWh και 237,927 MWh αντίστοιχα την περασμένη εβδομάδα, ενώ η παραγωγή ενέργειας από τα νερά έφτασε τις 53,770 MWh.

Ελλάδα: Σημαντικές εξαγωγές από πήγες ΑΠΕ

Τέλος ο ΑΔΜΗΕ ανακοίνωσε στοιχεία για τον Μάιο, σύμφωνα με τα οποία η παραγωγή από ΑΠΕ ξεπέρασε κατά 100% τη συνολική ζήτηση της χώρας, για επτά ώρες.

Στις ώρες αυτές, στις 6 και 7 Μαίου, εξήχθησαν συνολικά προς τα Βαλκάνια 6.500 -7.000 MWh. Στην πράξη αυτό σημαίνει, ότι εξάγονταν κατά μέσον όρο 935 «πράσινες» MWh την ώρα.

Την περίοδο αυτή, η μεσοσταθμική κατανάλωση ήταν της τάξης των 6.000 MW.

Η Ελλάδα στις 6-7 Μαίου έκανε εξαγωγή προς τις γειτονικές χώρες ποσότητας «πράσινης» ενέργειας, ίσης με το 17% της συνολικής εθνικής κατανάλωσης.

Οι εξαγωγές θα ενισχυθούν εάν στο παιχνίδι, εκτός από τα φωτοβολταικά, μπουν πιο δυναμικά και τα αιολικά.

Εάν τα επόμενα χρόνια αναπτύξουμε ένα σημαντικό αριθμό νέων πάρκων, εκμεταλλευόμενοι το πλούσιο αιολικό μας δυναμικό, τότε η χώρα θα παράγει ενέργεια από ΑΠΕ καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Δηλαδή και τις ώρες, που τα φωτοβολταϊκά των γειτονικών χωρών δεν θα παράγουν. Τότε οι γείτονες θα έχουν ανάγκη από φθηνό ρεύμα, η Ελλάδα θα μπορεί να εξάγει αιολική ενέργεια, εάν ενισχυθούν οι διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις της χώρας, αλλά και αυξηθούν οι στόχοι για αιολικά στο νέο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, όταν αυτό θα καταρτιστεί μετά τις εκλογές μας λέει στέλεχος της ΕΛΕΤΑΕΝ.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ που παρουσιάστηκαν σε πρόσφατη ημερίδα της, το βέλτιστο ενεργειακό μείγμα προϋποθέτει την ισόρροπη ανάπτυξη των δύο ωριμότερων τεχνολογιών (αιολικά, φωτοβολταικα) με το μεγαλύτερο δυναμικό.

Το μερίδιο της αιολικής ισχύος πρέπει να είναι τουλάχιστον 50%-60% ως το 2030. Ενόψει της κατάρτισης του νέου ΕΣΕΚ, οι άνθρωποι του χώρου ζητούν να ληφθεί υπόψη το παραπάνω πλεονέκτημα των αιολικών έναντι των γειτονικών χωρών. Το Μάιο, καταγράφηκε νέο ιστορικό υψηλό στις ΑΠΕ, καθώς, συμμετείχαν κατά 48% – σχεδόν κατά το ήμισυ- στο ενεργειακό μείγμα, ενώ η παραγωγή από λιγνίτη ήταν μόλις 5%. Επί 21 ώρες, η παραγωγή ενέργειας από αιολικά και φωτοβολταϊκά υπερέβη το 90%. Ενώ για δύο συνεχόμενες μέρες (6 -7 Μαΐου) και για επτά ώρες, υπερκάλυψε τη ζήτηση, δηλαδή ξεπέρασε το 100% μας λέει καθηγητής Πολυτεχνείου που ασχολείται με τις ΑΠΕ.