Λογαριασμοί ρεύματος: Ελεύθερες οι μετακινήσεις καταναλωτών…και τέλος οι επιδοτήσεις

Είναι οριστικό πλέον: το φθινόπωρο γυρνάμε στην διαμόρφωση της λιανικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος με τον παλαιό τρόπο.

Οι προμηθευτές στην εγχώρια αγορά ξεκίνησαν ήδη να επεξεργάζονται νέες φόρμουλες για τον υπολογισμό της λιανικής τιμής του ρεύματος, παραμερίζοντας τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής, λέγοντας ότι «δεν μπορεί, πλέον, να λειτουργήσει εμπορικά».

Από την άλλη πλευρά, οι επιδοτήσεις φεύγουν από τους λογαριασμούς ρεύματος αλλά η εύκολη και γρήγορη αλλαγή παρόχου παραμένει για τους καταναλωτές.

Η αγορά φέρεται να υιοθετεί συστάσεις και γνωμοδοτήσεις ευρωπαϊκών αρχών αλλά και του Συνηγόρου του Καταναλωτή, σύμφωνα με τις οποίες «τα προϊόντα ηλεκτρικής ενέργειας με μεταβλητά τιμολόγια δεν πρέπει να περιλαμβάνουν ποινές πρόωρης αποχώρησης καθώς με αυτές παρεμποδίζονται η ελεύθερη λειτουργία του ανταγωνισμού και το δικαίωμα των καταναλωτων στην επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών».

Συνεπώς μετά την άρση των έκτακτων μέτρων οι καταναλωτές θα μπορούν ανεμπόδιστα να αλλάζουν πάροχο και να κάνουν τις επιλογές με βάση τα συμφέροντα τους.

Στα προϊόντα με σταθερά τιμολόγια, οι προμηθευτές θα συνεχίσουν να έχουν όρους και ρήτρες σχετικά με ποινές σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης.

Τι θα γίνει με τη ρήτρα αναπροσαρμογής

Τελικά θα ισχύσει η ρήτρα αναπροσαρμογής για τις χρεώσεις των λογαριασμών; Αυτό είναι το ερώτημα των παραγόντων της αγοράς σήμερα.

Η ΡΑΑΕΥ κάνει διάφορες ασκήσεις με μαθηματικούς τύπους και φόρμουλες επιδιώκοντας προκειμένου να προσδιορίσει το νέο τρόπο τιμολόγησης.

«Θα υπάρξει λύση που θα μεταβάλει το ύψος των τιμολογίων με βάση παράγοντες κόστους και θα δίνει τη δυνατότητα στους παρόχους να χρεώνουν την κατανάλωση του επόμενου μήνα, όπως γίνεται σήμερα» λέει η αγορά.

Τα έκτακτα μέτρα στην αγορά ρεύματος και οι επιδοτήσεις λήγουν στο τέλος του Σεπτεμβρίου.

Δεν αποκλείεται η νέα κυβέρνηση εφόσον οι τιμές ενέργειας διατηρούν την πτωτική τους τροχιά να άρει τα έκτακτα μέτρα νωρίτερα.

Τι προσέχουμε όταν αλλάζουμε πάροχο

Όταν αλλάζουμε πάροχο δεν είναι όλα εύκολα και απλά.

Ο λογαριασμός του ρεύματος καλύπτει σημαντικό μέρος των εξόδων κάθε νοικοκυριού.

Πολλές φορές η επιλογή ενός άλλου παρόχου μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στο λογαριασμό και να βοηθήσει στην οικονομία του νοικοκυριού.

Κύκλοι της ΡΑΑΕΥ δίνουν κάποιες συμβουλές και οδηγίες που πρέπει να προσέξουμε όταν αλλάζουμε πάροχο.

Οι οδηγίες:

Α) Μάθε ποιες ακριβώς είναι οι καταναλωτικές σου ανάγκες στο ρεύμα. Κάθε νοικοκυριό έχει διαφορετικές ανάγκες στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα πρόγραμμα που συμφέρει ένα νοικοκυριό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι συμφέρει και το γειτονικό. Για να βρεις το πακέτο που σε συμφέρει περισσότερο πρέπει να γνωρίζεις ακριβώς πόσο ρεύμα καταναλώνεις σε ετήσια βάση.

Β) Πάρε τους λογαριασμούς ρεύματος των τελευταίων 2-3 ετών και υπολόγισε την ετήσια κατανάλωσή σας. Με αυτή τη γνώση, μπορείς να συγκρίνεις παρόχους και προγράμματα με μεγαλύτερη ακρίβεια.

Γ) Πρόσεξε τα δώρα και τα προνόμια που διαφημίζουν οι πάροχοι. Πολλοί προμηθευτές προσφέρουν δώρα και προνόμια προς τους καταναλωτές για να κάνουν πιο ελκυστικά τα πακέτα τους. Καλό είναι να αξιολογείς ως καταναλωτής τα προσφερόμενα δώρα και να ζητάς όλες τις λεπτομέρειες και τις προϋποθέσεις που τα συνοδεύουν πριν υπογράψεις νέα σύμβαση προμήθειας. Για παράδειγμα, μία προσφορά που περιλαμβάνει 80% έκπτωση στο μηνιαίο πάγιο του λογαριασμού θα πρέπει να αναφέρει τις προϋποθέσεις και τη διάρκεια της έκπτωσης αυτής.

Δ) Διάβασε προσεκτικά τα ψιλά γράμματα. Κάθε προμηθευτής προσφέρει μια σειρά από διαφορετικά πακέτα με διαφορετικές υπηρεσίες. Πολλοί προμηθευτές διαφημίζουν ότι προσφέρουν τη χαμηλότερη τιμή της αγοράς. Καλό είναι ο καταναλωτής να ενημερώνεται για τις λεπτομέρειες που αφορούν αυτούς τους ισχυρισμούς. Για παράδειγμα, η χαμηλότερη τιμή μπορεί να συνδέεται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις όπως είναι η έκπτωση συνέπειας, η επιλογή συνδυαστικού πακέτου ρεύματος και φυσικού αερίου. Επιπλέον μπορεί κάποια πακέτα που προσφέρουν οι προμηθευτές να αφορούν νέους πελάτες ή συγκεκριμένο εύρος κατανάλωσης. Καλό είναι ο καταναλωτης να διαβάζει προσεκτικά τα ψιλά γράμματα πριν αποφασίσει να αλλάξει πάροχο.

Ε) Μην υποτιμάς το κόστος του παγίου. Το πάγιο στο λογαριασμό ρεύματος είναι μια χρέωση που προστίθεται στο κόστος κατανάλωσης σε κάθε έκδοση του λογαριασμού ρεύματος (ή φυσικού αερίου). Δηλαδή, ανεξάρτητα από την κατανάλωση που θα κάνει το νοικοκυριό σου, θα χρεωθεί με ένα επιπλέον σταθερό κόστος, το πάγιο (πέρα από τις άλλες χρεώσεις). Για νοικοκυριά με χαμηλή κατανάλωση, το πάγιο μπορεί να αυξάνει το λογαριασμό ρεύματος σε επίπεδα που δεν τα συμφέρει.

Παραδείγματα:

Για παράδειγμα, έστω ότι συγκρίνουμε δύο πακέτα δύο διαφορετικών προμηθευτών για ένα νοικοκυριό μηνιαίας κατανάλωσης 300 kwh.
Το Πακέτο 1 προσφέρει:
Τιμή κατανάλωσης 0,091€/kWh
Πάγιο 1,8€
Το Πακέτο 2 προσφέρει:
Τιμή κατανάλωσης 0,077€
Πάγιο 6€
Για το πακέτο 1, ο λογαριασμός ρεύματος όσον αφορά την κατανάλωση είναι 300*0,091 + 1,8 = 29,1€.
Για το πακέτο 2, ο λογαριασμός ρεύματος όσον αφορά την κατανάλωση είναι 300*0,085 + 6 = 31,5€.
Βλέπουμε ότι ένα μεγάλο πάγιο δεν συμφέρει το νοικοκυριό με χαμηλή κατανάλωση ρεύματος.

ΣΤ) Σιγουρέψου κάθε μήνα για τις χρεώσεις στο λογαριασμό σου. Ένα από τα πιο ισχυρά και βασικά εργαλεία ως καταναλωτής είναι ο έλεγχος του λογαριασμού κατανάλωσης.

Πως διαμορφώνονται οι χρεώσεις στους λογαριασμούς

Ας δούμε δυο λεπτομέρειες σχετικά με τις χρεώσεις. Οι χρεώσεις χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

-Τις ανταγωνιστικές χρεώσεις
Αυτές καθορίζονται από τους προμηθευτές και την τιμή στην οποία προσφέρουν την κιλοβατώρα.
-Τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις
Αυτές καθορίζονται από την κατανάλωση και χωρίζονται σε κατηγορίες. Ωστόσο είναι κοινές για όλους τους καταναλωτές που τα επίπεδα κατανάλωσή τους είναι στην ίδια κατηγορία.
-Τις χρεώσεις υπέρ τρίτων
Αυτές δεν σχετίζονται με την προμήθεια ρεύματος, αλλά εισπράττονται μέσω του λογαριασμού.
Ο λογαριασμός κατανάλωσης διακρίνεται σε δύο εξής κατηγορίες:
-Στον εκκαθαριστικό λογαριασμό, ο οποίος προκύπτει ύστερα από καταμέτρηση που πραγματοποιεί ο ΔΕΔΔΗΕ και αναγράφει την πραγματική αξία της κατανάλωσης της αναγραφόμενης περιόδου.

-Στον έναντι λογαριασμό, ο οποίος προκύπτει ύστερα από εκτίμηση της κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του προηγούμενου μήνα/διμήνου και συμψηφίζεται στο τελικό ποσό του αντίστοιχου εκκαθαριστικού λογαριασμού.

Πλέον πολλοί προμηθευτές προσφέρουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να εγγράφουν την ένδειξη του μετρητή τους στην ιστοσελίδα του προμηθευτή και η τιμολόγηση να γίνεται βάσει της πραγματικής τους κατανάλωσης. Έτσι αποφεύγεις τις μεγάλες διακυμάνσεις στους λογαριασμούς.

Εάν συγκρίνουμε παρόχους ρεύματος και φυσικού αερίου και βρούμε εύκολα το πακέτο που συμφέρει τότε με το νέο πρόγραμμα ενέργειας κερδίζουμε από 30 έως και 40 ευρώ το μήνα.

Tα νέα τιμολόγια στο ρεύμα

Είναι οριστικό πλέον: το φθινόπωρο γυρνάμε στην διαμόρφωση της λιανικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος με τον παλαιό τρόπο.

Οι προμηθευτές στην εγχώρια αγορά ξεκίνησαν ήδη να επεξεργάζονται νέες φόρμουλες για τον υπολογισμό της λιανικής τιμής του ρεύματος, παραμερίζοντας τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής, λέγοντας ότι «δεν μπορεί, πλέον, να λειτουργήσει εμπορικά».

Ωστόσο, οι καινούριες φόρμουλες που βρίσκονται πάνω στο τραπέζι θα συνδέουν απευθείας τη λιανική τιμή με τη χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος, σε αντίθεση με τη Ρήτρα, η οποία περιλάμβανε ένα εύρος χονδρεμπορικών τιμών (χαμηλό-υψηλό), η διατήρηση του οποίου ήταν προϋπόθεση της σταθερής τιμής που έπαιρνε ο καταναλωτής.

Παρά το γεγονός ότι η Κομισιόν επέλεξε να στείλει σήμα ομαλοποίησης των συνθηκών υπό την παρούσα συγκυρία, ξεκάθαρα άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να παρέμβει άμεσα, αν αλλάξει η κατάσταση.

«Σήμερα η τιμή του φυσικού αερίου κινείται σε χαμηλά επίπεδα, ωστόσο, από τα τέλη Αυγούστου αναμένεται να αυξηθεί εκ νέου» λένε έμπειρα στελέχη της ΡΑΑΕΥ.

Στην Κίνα ανακάμπτει η ζήτηση και ήδη φορτία LNG αλλάζουν ρότα και αντί της Ευρώπης, όπου οι αποθήκες της είναι γεμάτες αυτή τη στιγμή σε ποσοστό περί το 70%, κατευθύνονται σε αγορές της Άπω Ανατολής, όπου οι προσφερόμενες τιμές είναι κατά πολύ υψηλότερες. Η ενεργειακή κρίση, λέει η αγορά, δεν έχει παρέλθει και θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει τον επόμενο χειμώνα, με τις προβλέψεις όλο και περισσότερων αναλυτών να προεξοφλούν άνοδο της τιμής του φυσικού αερίου, αν και όχι στα επίπεδα που είδαμε το 2022.

Στο ΥΠΕΝ λίγο πριν από τις εκλογές της 21ης Μαΐου, παρέτειναν την ισχύ του πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά και του προσωρινού μηχανισμού τιμολόγησης στη λιανική ως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η Κομισιόν στις ανακοινώσεις της βάζει όριο διατήρησης του πλαφόν ως τα τέλη Ιουνίου, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανόν ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας να κληθεί, από τη στιγμή που θα γίνουν δεσμευτικές οι αποφάσεις της Επιτροπής, να άρει το πλαφόν νωρίτερα από τον Σεπτέμβριο.

Οι επιδοτήσεις, έτσι κι αλλιώς, έχουν δοθεί ως και τον Ιούνιο. Προφανώς, νέες για τη συνέχεια δεν προβλέπονται, μετά τις ανακοινώσεις Κομισιόν. Θα υπάρξει, απόφαση του νέου ΥΠΕΝ και για την επιστροφή στον παλιό τρόπο τιμολόγησης στη λιανική αγορά νωρίτερα από τον Οκτώβριο; Το ερώτημα εύλογα δεν έχει απάντηση προς το παρόν, αν και όλα τα ενδεχόμενα θεωρούνται ανοιχτά.

«Η αγορά προμήθειας, καθώς ήταν πεπεισμένη ότι νέα παράταση για τον προσωρινό μηχανισμό τιμολόγησης, που ισχύει από πέρσι τον Αύγουστο, δεν θα δοθεί, άρχισε ήδη να ετοιμάζεται για την επόμενη μέρα» λένε στη ΡΑΑΕΥ.

«Θα επικρατήσουν κυμαινόμενα τιμολόγια άλλου είδους, τα οποία δεν θα περιλαμβάνουν τη ρήτρα Αναπροσαρμογής, ενώ η λιανική ανά μήνα θα διαμορφώνεται, βάσει ενός πολλαπλασιαστή, ανάλογα με τον μέσο όρο της χονδρεμπορικής τιμής του μήνα, συν τα κόστη και το περιθώριο κέρδους του προμηθευτή. Κάθε, δηλαδή, διακύμανση της χονδρεμπορικής τιμής θα περνάει απευθείας στα τιμολόγια του ηλεκτρικού» προβλέπει καθηγητής του ΑΠΘ που ασχολείται με τα ενεργειακά και συνεχίζει: «μιλάμε για ρέπλικα του προσωρινού μηχανισμού. Αλλά στον προσωρινό, ο υπολογισμός της λιανικής τιμής στηριζόταν στην πρόβλεψη 30 μέρες νωρίτερα ενώ τώρα θα γίνεται απολογιστικά».

Γνωστός μάνατζερ ενεργειακής επιχείρησης λέει πως «αν αυξηθεί η χονδρεμπορική τιμή πάνω από το ανώτατο όριο του εύρους συμφωνείται μεταξύ των δύο πλευρών να επιβαρυνθεί ο πελάτης, αν, όμως, πέσει κάτω από το κατώτατο όριο, τότε επιστρέφεται το όφελος σε αυτόν».

Έτσι τα νέα μεταβλητά τιμολόγια που θα ισχύουν πλέον στην αγορά σε λίγο καιρό θα είναι χειρότερα από τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής, γιατί θα προστατεύουν αποκλειστικά τον προμηθευτή.

«Στις πρώτες 7 ημέρες του Ιουνίου ο μέσος όρος της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος στην Αγορά Επόμενης Ημέρας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας διαμορφώνεται σε 82,04 ευρώ τη μεγαβατώρα. Στο αντίστοιχο διάστημα του Ιουνίου 2021, όταν άρχιζε την ανηφόρα η κρίση, ήταν στα 67,52 ευρώ τη μεγαβατώρα. Τον Μάιο, η μέση χονδρεμπορική τιμή στη χώρα μας ήταν στα 105,59 ευρώ τη μεγαβατώρα. Η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία και την Πολωνία, είχαν σχεδόν την ίδια τιμή, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη που κινήθηκε από τα 88 ευρώ τη μεγαβατώρα και κάτω. Τον Μάιο του 2021, η μέση χονδρεμπορική τιμή στην Ελλάδα ήταν στα 63,16 ευρώ τη μεγαβατώρα» σχολιάζουν στη ΡΑΑΕΥ και προσθέτουν: «δυστυχώς δεν θα γυρίσουμε στις τιμές του 2020. Ακόμη κι αν συνεχισθεί η καθοδική πορεία της χονδρεμπορικής τιμής, θα χρειαστεί χρόνος για να απεικονισθεί στην τιμή της λιανικής, για μια σειρά από λόγους που σχετίζονται με τις στρεβλώσεις της εγχώριας αγοράς».