Επίσημα πλέον από την 1η Ιουλίου δεν θα υπάρχει στα έντυπα των λογαριασμών ρεύματος η ρήτρα αναπροσαρμογής.
To «πράσινο φως» πήρε και τυπικά η Αθήνα για την αναστολή της ρήτρας από 1ης Ιουλίου όπως αναμενόταν άλλωστε.
Η Κομισιόν αποδέχτηκε την έγκριση του πακέτου της Αθήνας και έτσι αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τις ΑΠΕ που περιλαμβάνει και τις διατάξεις για την εφαρμογή του προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους εσόδων της αγοράς επόμενης ημέρας (πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος) θα δημοσιευτεί και η υπουργική απόφαση με τις τιμές ανά τεχνολογία.
Τώρα το ΥΠΕΝ θα προχωρήσει στην έκδοση απόφασης με την οποία θα τροποποιεί τον Κώδικα Προμήθειας έτσι ώστε να παγώσει η ρήτρα για 11 μήνες. Συγκεκριμένα από την 1η Ιουλίου μέχρι την 1η Ιουνίου 2023.
Με τον μηχανισμό παρέμβασης στη χονδρεμπορική αγορά (πλαφόν στα έσοδα) και τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς οι τιμές στους καταναλωτές θα είναι ελεγχόμενες.
Οι τιμές ανά τεχνολογία
Αναλυτικά οι τιμές των πλαφόν ανά τεχνολογία για την αποζημίωση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα κινούνται στα επίπεδα των :
Α) 110 ευρώ/ MWh για τα υδροηλεκτρικά, τιμές αρκετά υψηλότερες από κάποιες αρχικές εκτιμήσεις που έκαναν λόγο για 80-90 ευρώ.
Β) 85 ευρώ/ MWh για τις ΑΠΕ.
Γ) 230-240 ευρώ/ MWh για τις μονάδες φυσικού αερίου. Η τιμή είναι ενδεικτική και προκύπτει με τιμή αερίου, για παράδειγμα, στα 100 ευρώ / MWh και τιμή ETS, δηλαδή δικαιωμάτων CO2, στα 80 ευρώ/ MWh.
Σε αυτή τη περίπτωση, με βάση τη συγκεκριμένη μαθηματική φόρμουλα, η οποία λαμβάνει υπόψιν όλα τα εξωγενή κόστη της μονάδας, ο παραγωγός θα αμείβεται για την επόμενη μέρα, με 239 ευρώ / MWh. Οπως έχει γίνει γνωστό, θα ληφθεί ως πρότυπο μια μονάδα παλαιότερης τεχνολογίας, η «μονάδα πρότυπο», όπως θα αποκαλείται. Η συγκεκριμένη μονάδα θα έχει για παράδειγμα 50% βαθμό απόδοσης, καθώς επίσης συγκεκριμένα λειτουργικά κόστη.
Δ) 200 ευρώ/ MWh και πάνω για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ. Στο λιγνίτη, το κόστος είναι γύρω στα 30 ευρώ/ MWh, επομένως με ETS στα 80 ευρώ/ MWh και με βάση τη μαθηματική φόρμουλα που συνυπολογίζει κάθε εξωγενές κόστος, βγαίνει μια τιμή 205 ευρώ/ MWh.
Τη λειτουργία του μηχανισμού θα αναλάβει ο Φορέας Εκκαθάρισης της Αγοράς Επόμενης Ημέρας (EnExClear), ο οποίος θα ενημερώνει σε καθημερινή βάση τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και τον ΔΑΠΕΕΠ (διαχειριστή του ΤΕΜ) για τα ποσά που παρακρατήθηκαν.
Η ΡΑΕ θα δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της τα στοιχεία εφαρμογής του μηχανισμού και τα ποσά που παρακρατήθηκαν.
Οι προμηθευτές, με βάση την εισήγηση της ΡΑΕ, από την 1η Ιουλίου και για ένα χρόνο θα έχουν την δυνατότητα να έχουν τριών ειδών τιμολόγια και μόνο:
- Σταθερά
- Κυμαινόμενα με όριο διακύμανσης
- Κυμαινόμενα χωρίς όριο διακύμανσης
Τα κυμαινόμενα τιμολόγια, με βάση τη γνωμοδότηση της ΡΑΕ θα διαμορφώνονται από δύο συνιστώσες:
Πρώτον τη μέση τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς (συνεπώς αυτό το μέρος του τιμολογίου θα αυξομειώνεται ανάλογα με το κόστος του ρεύματος, όπως γινόταν μέχρι σήμερα με τη ρήτρα) και
Δεύτερον την κάλυψη του λειτουργικού κόστους της εταιρείας προμήθειας συν ένα εύλογο κέρδος οπότε αυτό το μέρος του τιμολογίου θα είναι σχεδόν σταθερό.
Ωστόσο αν αλλάζουν, τότε οι προμηθευτές θα πρέπει να ενημερώνουν 30 ημέρες νωρίτερα τους πελάτες τους για τις αυξήσεις των ανταγωνιστικών χρεώσεων, δηλαδή του κυμαινόμενου τιμολογίου.
Τα τιμολόγια με ρήτρα θα μετατραπούν σε κυμαινόμενα με ή χωρίς όριο διακύμανσης, ανάλογα με την επιλογή του καταναλωτή που θα κληθεί να επιλέξει.
Θα τηρηθεί το όριο των 60 ημερών για γνωστοποίηση εκ μέρους των εταιρειών, ενώ ο πελάτης θα μπορεί να φύγει και να πάει σε άλλη εταιρεία χωρίς να έχει επιβάρυνση.
Εάν παραμείνει στην εταιρεία, το συμβόλαιό του συνεχίζεται για όσο χρόνο προβλέπει η σύμβαση που έχει υπογράψει.
Η εισήγηση της ΡΑΕ και οι αντιδράσεις των ιδιωτών
Η ΡΑΕ προχώρησε σε γνωμοδότηση προς το ΥΠΕΝ, καθώς ο Κώδικας Προμήθειας βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία του υπουργείου και επομένως αυτό είναι αρμόδιο για τις όποιες τροποποιήσεις.
Στην πράξη, η εισήγηση σημαίνει ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής θα απαλειφθεί από όσα υφιστάμενα τιμολόγια έχουν τη συγκεκριμένη επιβάρυνση, δηλαδή όσα αυτή τη στιγμή δεν είναι σταθερά. Επομένως, πλέον θα υπάρχει μία και μόνο χρέωση για το ρεύμα που θα καλείται να πληρώσει ένα νοικοκυριό ή επιχείρηση, για την ηλεκτρική ενέργεια που κατανάλωσε.
Σε κάθε περίπτωση, το κόστος που πλήρωνε ο καταναλωτής μέσω της ρήτρας θα ενσωματωθεί τώρα στην ενιαία μοναδική χρέωση που θα μεταβάλλεται βάσει των αυξομειώσεων των χονδρεμπορικών τιμών. Το συνολικό ποσό που πλήρωνε πριν ο καταναλωτής για το άθροισμα βασικής χρέωσης και ρήτρας αναπροσαρμογής, θα το πληρώνει τώρα ως ενιαία χρέωση χωρίς να υπάρχει η ξεχωριστή αναγραφή της ρήτρας.
Το μέσον για την ελάφρυνση των καταναλωτών στον τομέα του ρεύματος παραμένει η χορήγηση επιδοτήσεων εκ μέρους της κυβέρνησης,
Λόγω της εφαρμογής της κυβερνητικής παρέμβασης στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος, το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης θα έχει περισσότερα χρήματα για να δοθούν επιδοτήσεις στους καταναλωτές. Τα παραπάνω χρήματα προκύπτουν από την επιβολή πλαφόν στα έσοδα που λαμβάνουν οι ηλεκτροπαραγωγοί ανάλογα με την τεχνολογία παραγωγής. Επίσης από την αναδρομική φορολόγηση των επιπλέον κερδών των ηλεκτροπαραγωγικών επιχειρήσεων αλλά και της ΔΕΠΑ.
Συνυπολογίζοντας τα υπερέσοδα των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, το ΤΕΜ αποκτά μία «δύναμη» πυρός, ικανή να αυξήσει τα ποσά των επιδοτήσεων, οι οποίες θα καλύπτουν οριζόντια όλες τις παροχές. Μαζί με το κονδύλι που θα διατεθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, το επόμενο εξάμηνο το σύνολο της οικονομικής ενίσχυσης στους λογαριασμούς ρεύματος θα προσεγγίσει τα 3,2 δισ. ευρώ.
«Με το ποσό αυτό θα απορροφάται έως και το 85% της αύξησης σε όλες τις κατοικίες (κύριες και μη), το 100% στους ευάλωτους καταναλωτές (ΚΟΤ), και το 82% στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στην περίπτωση των αγροτικών τιμολογίων, η απορρόφηση των αυξήσεων θα κινείται στο 90-95%» λένε κορυφαίες πηγές του ΥΠΕΝ.
Την διαφωνία πάντως των ηλεκτροπαραγωγών για τον προσωρινό μηχανισμό επιστροφής εσόδων από τους ηλεκτροπαραγωγούς στην χονδρική του ρεύματος, εξέφρασε χθες, μιλώντας στην επιτροπή της Βουλης, ο Πρόεδρος του ΕΣΑΗΕ, Ντίνος Μπενρουμπή. Έκανε λόγο για τον κίνδυνο ριζικής αλλαγής στην δομή και λειτουργία της αγοράς χονδρικής, δίχως να έχει προηγηθεί διαβούλευση ή συζήτηση με τους συμμετέχοντες στην αγορά.
Οπως είπε, το επίμαχο άρθρο 122 θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις για τις εταιρείες μέλη του ΕΣΑΗ, τονίζοντας ότι αυτές βρίσκονται εν μέσω διογκούμενων χρεών από πλευράς καταναλωτών και αυξημένων τιμών προμήθειας φυσικού αερίου. Επισήμανε μάλιστα ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση θα έχει αρνητική επίπτωση στην διάθεση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας να προωθήσουν σειρά επενδύσεων, ακόμη και σε νέες μονάδες ΑΠΕ που θέλουν να δραστηριοποιηθούν μέσω της αγοράς και όχι μέσω διαγωνισμών.
