Σάββας Γουλόπουλος: Ο Covid-19 επισκιάζει την αγορά των ακινήτων
Η ελαστική σχέση που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στην πανδημία και την ζήτηση των ακινήτων, σε παγκόσμια κλίμακα, μας προετοιμάζει για σημαντικές μακροπρόθεσμες αλλαγές.
Ακόμη και εάν ο Covid_19 εξαφανιστεί αύριο, ο αντίκτυπος στο κλάδο του real estate είναι σοβαρός και ακολουθεί την γενικευμένη οικονομική κατάρρευση.
Οι βραχυπρόθεσμες, σημαντικές δε επιδράσεις στην αγορά ακινήτων έχουν ήδη εμφανιστεί :
Άμεσες αλλαγές στα μισθώματα, επιχειρήσεων και ιδιωτών, που έχουν πληγεί, έχει ήδη ανακοινώσει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Η νομοθετική παρέμβαση για μείωση 40% των ενοικίων των πληγέντων θα βοηθήσει περισσότερο από 800.000 επιχειρήσεις. Αναμένεται όμως να δούμε εάν θα συμπαρασύρει τις τιμές των ενοικίων σε μεγαλύτερη κλίμακα, παρόλο που η ΠΟΜΙΔΑ έσπευσε να ανακοινώσει ότι «Με το ανωτέρω μέτρο δεν θεσπίζεται κανενός είδους γενικευμένη μείωση των μισθωμάτων σε όλες τις μισθώσεις.
Μειωμένη ζήτηση από ξένους επενδυτές λόγω του τουρισμού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού αναφέρει μείωση 1% -3% μείωση του τουρισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό για την ελληνικό τουρισμό σημαίνει περίπου 950.000 λιγότερους τουρίστες, χωρίς να έχει συνυπολογιστεί μείωση λόγω του προσφυγικού.
Γενικότερη μείωση στην ζήτηση ακινήτων εγχώρια. Καθώς μειώνεται η καταναλωτική δαπάνη συμπιέζεται και η επενδυτική δαπάνη.
Στην Κίνα, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η αποκατάσταση της οικονομίας, το 85% των μικρών εταιριών ακινήτων έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα σύμφωνα με το www.npr.org ενώ πολλές μεγαλύτερες εταιρίες έχουν υποβάλει αίτημα πτώχευσης.
Αλλά οι επιδράσεις φαίνεται ότι δεν θα περιοριστούν μόνο μεσοπρόθεσμα. Φαίνεται ότι θα υπάρξουν νέες επιρροές, οι οποίες θα επηρεάσουν την δυναμική της αγοράς των ακινήτων.
Καθώς περισσότεροι άνθρωποι στο μέλλον θα χρησιμοποιούν on line services, οι retailers θα πρέπει να ξανασκεφτούν το μέγεθος των μαγαζιών τους αλλά και την δημιουργία νέων pickup points.
Επίσης, όσο αυξάνεται το on lines hopping θα απαιτηθούν μεγαλύτεροι βιομηχανικοί χώροι ως αποθήκες για την διαχείριση των προϊόντων. Άρα η ζήτηση νέων χώρων αποθήκευσης και διαχείρισης θα αυξηθεί.
Όμως η αύξηση του teleworking, με την οποία έχουμε αρχίσει όλοι να εξοικειωνόμαστε σημαντικά, ενδέχεται να επιφέρει μείωση στους ενοικιαζόμενους χώρους γραφείων.
Ζητήματα τα οποία ίσως χρήζουν μεγαλύτερης διερεύνησης από την κυβέρνηση αλλά κυρίως από τις τράπεζες. Η επενδυτική ζήτηση κάποια στιγμή θα ομαλοποιηθεί και νέες αγορές θα αναδυθούν. Μέτρα όπως νέα ελκυστικά πακέτα χρηματοδότησης, τα οποία θα διαθέτουν ευέλικτο πλάνο αποπληρωμής, αλλά και καλύτερα επιτόκια, για επιχειρήσεις αλλά και ιδιώτες, θα συμβάλουν και θα αναζωπυρώσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών για τα ακίνητα. Άλλωστε στην Ελλάδα, δεν είχαμε ποτέ το φαινόμενο «φούσκας» στα ακίνητα.
Γράφει ο Σάββας Γουλόπουλος, δημοσιογράφος ([email protected])
