Τι αλλάζει η άφιξη της Λαγκάρντ στην ΕΚΤ
Αναμφίβολα η εγκατάσταση της Λαγκάρντ στην ηγεσία της ΕΚΤ και τυπικά από σήμερα 1η Νοέμβρη, "ΔΕΝ” σηματοδοτεί αλλαγές στην νομισματική πολιτική έτσι όπως αυτή εκφράσθηκε στις αποφάσεις του Συμβουλίου της 12ης Σεπτεμβρίου από τον Μάριο Ντράγκι.
Αυτό ήταν κάτι που είχε αποφασισθεί και συμφωνηθεί σχεδόν ταυτόχρονα με την επιλογή της σαν το πρόσωπο που θα τον αντικαθιστούσε... Και αυτό δεν είχε να κάνει με "διαθέσιμες επιλογές”, αλλά με το γεγονός ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή για την Ευρωοικονομία, πέραν αυτής των προτάσεων Ντράγκι, οι οποίες μπαίνουν σε εφαρμογή από σήμερα με την ενεργοποίηση του QE II.
H Λαγκάρντ εγκαθίσταται σήμερα στο γραφείο του Ντράγκι για να την εφαρμόσει... Αλλά όχι μόνο γι' αυτό.
Όπως επανέλαβε ακόμα και στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του πριν από λίγα 24ωρα στις 28 Οκτωβρίου στη Φρανκφούρτη παρουσία Μέρκελ, Μακρόν, Ματαρέλα και Λαγκάρντ, η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ με τα μέτρα που μπαίνουν από σήμερα σε εφαρμογή, ουσιαστικά εξαντλεί τις ικανότητες της διάσωσης για την Ευρωζώνη.
Αυτό που πρέπει να ακολουθήσει πλέον δεν αφορά τόσο – σε πρώτη φάση – την ΕΚΤ όσο τις κυβερνήσεις. Αφορά ειδικά στην στήριξη του Ευρώ από ένα συμπαγές δημοσιονομικό "μαξιλάρι”, έναν προϋπολογισμό της Ευρωζώνης, που θα στηρίζεται σε ένα ενιαίο δημοσιονομικό μηχανισμό.
Αυτή είναι η "πολιτική” αποστολή της Λαγκάρντ η οποία πριν από το ΔΝΤ είχε θητεύσει στην θέση της υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας.
Η σιωπηρή συμφωνία που έχει προηγηθεί ώστε να παρακαμφθούν οι δυσκολίες του "εκλογικού” 2019 στην Ευρώπη, κατέληξε στην Σύνοδο Κορυφής στην κατ' αρχήν αποδοχή της θεσμοθέτησης του όρου "προϋπολογισμός της ευρωζώνης”, παρά το γεγονός ότι το περιεχόμενο του όρου αυτού κατ' απαίτηση της Γερμανίας, δεν ανταποκρίνεται ούτε κατ' ελάχιστο στις πραγματικές ανάγκες ενός προϋπολογισμού στήριξης του ενιαίου ευρωνομίσματος.
Αυτό πρόκειται να είναι το επόμενο βήμα και σε αυτό η Λαγκάρντ έχει στα χέρια της ένα εργαλείο: Τις αποφάσεις της 12ης Σεπτεμβρίου για τον νέο κύκλο "ποσοτικής χαλάρωσης”.
Η μοναδική δυνατότητα με δεδομένες τις συνθήκες της οικονομικής συγκυρίας, να ολοκληρωθεί και να σταματήσει αυτή η επικίνδυνη "αιμορραγία” από την πλευρά της ΕΚΤ, είναι η εδραίωση της πρότασης Ντράγκι για ένα "επαρκή” προϋπολογισμό της ευρωζώνης και ένα "επαρκή” μηχανισμό εφαρμογής του.
Η θέση της Λαγκάρντ απέναντι στους ηγέτες της ευρωζώνης είναι μία: Αν θέλετε να επανέλθει η νομισματική πολιτική σε φυσιολογικά όρια και να αποφύγει η ευρωζώνη την "ιαπωνοποίηση”, τόσο η ευρωζώνη όσο και το Ευρώ πρέπει να αποκτήσουν προϋπολογισμό και ένα δημοσιονομικό μηχανισμό εφαρμογής του. Διαφορετικά οι αποφάσεις του Σεπτέμβρη θα συνεχισθούν ...επ' άπειρον.
Και τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν πλέον την επόμενη μεγάλη αλλαγή/ανατροπή στην αρχιτεκτονική και την δομή της ευρωζώνης. Μία αλλαγή που η υλοποίησή της ενδέχεται να φέρει νέους τριγμούς, αν κάποιες από τις χώρες μέλη της ευρωζώνης δεν έχουν ή δεν μπορέσουν να ακολουθήσουν τις προϋποθέσεις.
Το πρόβλημα βέβαια και εδώ είναι ο διαθέσιμος χρόνος καθώς η διεθνής συγκυρία αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο ενός νέου "σεισμού" ανάλογου ή και βαθύτερου από εκείνον του 2008, καθώς η κρίση χρέους σιγοκαίει κάτω από τις στάχτες με τις οποίες την έχουν σκεπάσει τα δεκάδες τρισεκατομμύρια των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης των Κεντρικών Τραπεζών. Το ενδεχόμενο της εμφάνισης μιας συγχρονισμένης ύφεσης μέσα στο 2020 θα περιορίσει δραματικά την ευχέρεια κίνησης των Κεντρικών Τραπεζών και των κυβερνήσεων. Για τον λόγο αυτό άλλωστε αναμένεται ότι θα δρομολογηθούν παρεμβάσεις στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Σε αυτή την καμπή η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να ακολουθήσει με όρους και "εφόδια” (όπως η Συμφωνία του Ιουνίου του 2018) των οποίων οι διαστάσεις και η "ποιότητα” δεν έχουν συγκροτηθεί για να αντιμετωπίσουν συνθήκες "ύφεσης” στην ευρωζώνη.
Τα ζητήματα αυτά αν και έχουν απασχολήσει αρμόδια στελέχη του ΥΠΟΙΚ και της ΤτΕ δεν φαίνεται να έχουν ακόμα συγκροτηθεί σε ένα πλαίσιο προβληματισμών που να οδηγεί σε κάποιες παρεμβάσεις.
Βέβαια οι βασικές προϋποθέσεις για μία τέτοια συζήτηση έχουν ήδη δρομολογηθεί σε θετική κατεύθυνση καθώς έχει επιβεβαιωθεί η (υπέρ) κάλυψη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος, του σχεδίου προϋπολογισμού του 2020 και της συστημικής αντιμετώπισης του προβλήματος των κόκκινων δανείων ("Ηρακλής”).
Για το θέμα του ενδεχόμενου μιας νέας ύφεσης και τις δυνατότητες αντίδρασης των Κεντρικών Τραπεζών μίλησε πρόσφατα ο επικεφαλής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας...
