Προσπάθεια να σωθεί η τουρκική λίρα
Με την τουρκική λίρα να καταρρέει και τον φόβο για απότομη συρρίκνωση τους τουρκικής οικονομίας να πλησιάζει οι αρχές της χώρας ανακοίνωσαν τον μηδενισμό του φόρου στις καταθέσεις τουρκικής λίρας με παράλληλη αύξηση του φόρου στις καταθέσεις σε ξένο νόμισμα. Η λίρα ανέκαμψε προσωρινά πραγματοποιώντας μίνι άλμα 4% έναντι του δολαρίου, αλλά γρήγορα τα κέρδη εξανεμίστηκαν, με την άνοδο να περιορίζεται στο 0,9% και την ισοτιμία να διαμορφώνεται στις 6,5822 λίρες ανά δολάριο. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επανειλημμένα απευθύνει έκκληση στους Τούρκους πολίτες να μετατρέψουν τα δολάρια και τα ευρώ τους σε τουρκικές λίρες προκειμένου να στηρίξουν το νόμισμα, το οποίο από την αρχή του έτους έχει χάσει 40% της αξίας του. Τις τελευταίες εβδομάδες, δε, η μεταβλητότητα στο νόμισμα είναι ιδιαίτερα έντονη, μετά και την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να πιέσουν την Άγκυρα να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον. Σύμφωνα με την ING, τα μέτρα της κυβέρνησης του Προέδρου Ερντογάν «δεν είναι αρκετά ώστε να ανασχέσουν την αποδυνάμωση του τουρκικού νομίσματος», οπότε τα όποια πρόσκαιρα κέρδη της λίρας θα εξανεμιστούν σύντομα. «Η κλίμακα των φορολογικών αλλαγών για τις καταθέσεις δεν ήταν όσο ‘‘επιθετική’ χρειαζόταν, δεδομένων των κινήσεων του νομίσματος», προσθέτει η ING, η οποία επιμένει ότι μόνη λύση είναι «ορθόδοξα» μέτρα, όπως η αύξηση των επιτοκίων από πλευράς της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας. Ο οίκος Moody's προχώρησε σε υποβάθμιση 20 τραπεζών της Τουρκίας, ενώ τη χαριστική βολή έδωσε στη συνέχεια η JP Morgan, η οποία σε έκθεσή της προειδοποίησε για πιθανή απότομη συρρίκνωση της τουρκικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι η χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει έως τον Ιούλιο του 2019 εξωτερικό δημόσιο χρέος ύψους 179 δισ. δολαρίων, ποσό που αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ! Το μεγαλύτερο τμήμα των χρεογράφων που ωριμάζουν –περί τα 146 δισ. δολάρια– κατέχεται από τον ιδιωτικό τομέα και κυρίως τις τράπεζες. Για την αποπληρωμή ή την επιμήκυνση του χρέους η τουρκική κυβέρνηση χρειάζεται 4,3 δισ. δολάρια, ενώ για το υπόλοιπο ποσό είναι υπόχρεες επιχειρήσεις του τουρκικού δημόσιου τομέα, σύμφωνα με την έκθεση της JPM. «Οι ανάγκες χρηματοδότησης στους επόμενους 12 μήνες είναι μεγάλες και η πρόσβαση στις αγορές έχει καταστεί προβληματική», υπογραμμίζεται στην ανάλυσή της η JP Morgan. Μάλιστα να σημειωθεί ότι ανακοινώθηκε το πρώτο μεγάλο «κανόνι» στην τουρκική αγορά, καθώς ο τηλεπικοινωνιακός κολοσσός Turk Telekom πέρασε στον έλεγχο των τραπεζών.
Ψάχνουν χρηματοδότηση 6 δισ. δολαρίων
Οι τουρκικές τράπεζες ίσως χρειαστεί να πληρώσουν περισσότερα καθώς σπεύδουν να καλύψουν τις προθεσμίες χρηματοδότησής τους ύψους 6 δισ. δολαρίων, εν μέσω της χειρότερης κρίσης της χώρας εδώ και χρόνια. Όπως επισημαίνει το Bloomberg, τουλάχιστον εννέα τράπεζες πρέπει να καλύψουν ετήσια δάνεια (σε δολάριο) μέχρι το τέλος του έτους, αφήνοντας έναν κλάδο που εξαρτάται σημαντικά από την εξωτερική χρηματοδότηση, με λίγο χρόνο και ελάχιστες επιλογές για να τηρήσουν συμφωνίες που συχνά περιλαμβάνουν δεκάδες παγκόσμιες τράπεζες. ΗAkbank Turk AS, η Turkiye Is Bankasi AS και η κρατική Export Credit Bank of Turkey είναι πρώτες στην «ουρά», καθώς δεν έχουν ακόμη καλύψει συμφωνίες στις οποίες εισήλθαν κοινοπρακτικά τον Ιούλιο, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της κρίσης. «Η κατάσταση είναι σαφώς χειρότερη από άλλες κρίσεις από τις οποίες έχει περάσει η Τουρκία. Η τιμολόγηση σίγουρα θα πρέπει να αλλάξει», τόνισε ο Reza Karim της Jupiter Asset Management. Τα δάνεια των τουρκικών τραπεζών θα προσφέρουν μια κρίσιμη δοκιμασία αναφορικά με την ικανότητα της χώρας να προσφύγει στις διεθνείς αγορές χρέους εν τω μέσω των αμερικανικών κυρώσεων, που έχουν επιβραδύνει την οικονομία, έχουν οδηγήσει τη λίρα σε ιστορικά χαμηλά και έχουν οδηγήσει τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων που λήγουν τον Μάρτιο, στο περίπου 9%. Οι τράπεζες της Τουρκίας έχουν περίπου 186 δισ. δολάρια χρηματοδότηση σε ξένο νόμισμα σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιουνίου, που αντιστοιχεί στο 75% των συνολικών κοινοπρακτικών δανείων, σύμφωνα με τη Moody’s. Οι τράπεζες πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν κοινοπρακτικά δάνεια και ομόλογα σε ξένο νόμισμα ύψους 77 δισ. δολαρίων (41% του συνόλου) μέσα στον επόμενο χρόνο.
