Ρωσικό αέριο: Kοντά στο… μηδέν οι εισαγωγές στη χώρα μας

«Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει» έγραφε προ πολλών ετών ο Κωνσταντίνος Καβάφης.

Παραφράζοντας το μεγάλο Αλεξανδρινό θα λέγαμε πως μετά από σχεδόν 35 χρόνια (από το 1988, τότε που ο μακαρίτης Σάκης Πεπονής ως υπουργός υπέγραψε την πρώτη συμφωνία) η Ελλάδα αποχαιρετά ή τέλος πάντων είναι έτοιμη να αποχαιρετήσει το ρωσικό αέριο!

Πλέον η μείωση της κατανάλωσης και το ειδικό τέλος 10 ευρώ/MWh μηδένισαν τις εισαγωγές από τη Gazprom τον Ιανουάριο.

Αλλά και γενικότερα, μείωση 25% παρουσίασαν το 2022 οι εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, έπειτα από την εισβολή στην Ουκρανία, η οποία οδήγησε σε κρίση τις σχέσεις της Μόσχας με βασικούς αγοραστές στην Ευρώπη.

Πλέον οι ρώσοι αναζητούν νέες αγορές για να εξάγουν.

Ουσιαστικά η χώρα μας ήταν έτοιμη να ζήσει χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο και φαίνεται πως δεν θα το έχει καθόλου ανάγκη από το 2027, υποκαθιστώντας τις εισαγωγές από τη Gazprom με εναλλακτικές πηγές κυρίως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ το σύνολο της εγχώριας κατανάλωσης φυσικού αερίου υποχώρησε κατά 38% έναντι του Ιανουαρίου του 2022. Οι ηλεκτροπαραγωγοί έριξαν πάνω από 42% τη ζήτηση φυσικού αερίου.

Συγκεκριμένα στις 2,1 TWh από 3,66 TWh τον περσινό Ιανουάριο.

Συνολικά η εγχώρια αγορά υποχώρησε τον Ιανουάριο στις 3,93 TWh από 6,33 TWh τον Ιανουάριο του 2022.

Αναθεωρείται η έκτακτη εισφορά

Όλες οι πληροφορίες συντείνουν πως η έκτακτη εισφορά θα αναθεωρηθεί σύντομα μέχρι καταργήσεως.

Όπως είχε επισημάνει και ο ΕΣΑΗ σε επιστολή του προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η έκτακτη εισφορά των 10 ευρώ/MWh είχε ως αποτέλεσμα με την πτώση της τιμής του TTF στα 55 με 60 ευρώ/MWh να αντιστοιχεί στο 14% της συνολικής αξίας. Όταν είχε επιβληθεί για πρώτη φορά με το αέριο στα 120 με 130 ευρώ/MWh η έκτακτη εισφορά αντιστοιχούσε στο 8%.

Ο πολλαπλασιασμός του κόστους ηλεκτροπαραγωγής οδήγησε στις εταιρείες να δίνουν υψηλές τιμές για να ενταχθούν στο σύστημα με αποτέλεσμα ο αλγόριθμος του Χρηματιστηρίου Ενέργειας να επιλέγει τις εισαγωγές ρεύματος. Είναι φθηνότερες αν και προέρχονται από παλιές και πανάκριβες και ρυπογόνες μονάδες γειτονικών χωρών.

Η επιβάρυνση οδήγησε τον περασμένο μήνα στην κατακόρυφη πτώση της ζήτησης συνολικά του καυσίμου που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί ρεύματος με τις μονάδες φυσικού αερίου. Τάση η οποία είχε αρχίσει να καταγράφεται από τον Δεκέμβριο, ενώ τον Ιανουάριο η πτώση κορυφώθηκε μας λέει στέλεχος της αγοράς.

Όμως η πτώση της ζήτησης αερίου καταγράφηκε και στις εισαγωγές. Οι προμηθευτές φυσικού αερίου αναγκάστηκαν να περιορίσουν τις ποσότητες που έφερναν λόγω της μεγάλης βουτιάς της κατανάλωσης στην εγχώρια αγορά.

Τον Ιανουάριο οι εισαγωγές μειώθηκαν 15% σε σχέση με τον ίδιο περσινό μήνα. Για την ακρίβεια υποχώρησαν στις 5,9 TWh.

Οι συμβάσεις με τη Gazprom παρέχουν ευελιξία στη μείωση των συμφωνηθέντων ποσοτήτων ακόμη και αν αυτές μειωθούν για ένα μήνα. Αντίθετα, η συμβατική σχέση για την προμήθεια αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ είναι πιο σφιχτή, με αποτέλεσμα την άμεση ενεργοποίηση ρητρών σε περίπτωση μείωσης της εισαγωγής ποσοτήτων μας λέει αξιωματούχος του ΥΠΕΝ.

Από τις 5,9 TWh οι 3,9 TWh ήταν εισαγωγές LNG μέσω της Ρεβυθούσας. Οι ποσότητες αυτές αντιστοιχούν στο 66% των συνολικών εισαγωγών. Κάτι παραπάνω από 1 ΤWh ήταν οι εισαγωγές του αερίου από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του TAP και μόλις 0,67 TWh ήταν από την Τουρκία.

Σαν έτοιμη απο καιρό η Ελλάδα – Προετοιμάζεται εντατικά η ΔΕΠΑ

Εδώ και καιρό γίνονται προσπάθειες να υποκατασταθούν οι εισαγωγές από τη Gazprom με εναλλακτικές πηγές κυρίως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

Αυτό επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία για τη δέσμευση χρονομεριδίων (slots) για εισαγωγές LNG που διενέργησε το προηγούμενο διάστημα ο ΔΕΣΦΑ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των δημοπρασιών αυτών, η ΔΕΠΑ έχει προχωρήσει σε αυξημένες δεσμεύσεις slots για το έτος 2027, δηλαδή ένα χρόνο μετά τη λήξη της σύμβασης προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου με τη Gazprom που ολοκληρώνεται το 2026.

Αν και επισήμως πηγές της ΔΕΠΑ τονίζουν ότι η εταιρεία απλώς θέλησε να εκμεταλλευτεί την εμπορική ευκαιρία και να κλείσει μεγάλο αριθμό slots σε εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές, εντούτοις πηγές της αγοράς εκλαμβάνουν την κίνηση της ΔΕΠΑ ως ένα ακόμη καθοριστικό βήμα απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Πιο συγκεκριμένα για το 2027, στη δημοπρασία του ΔΕΣΦΑ η ΔΕΠΑ έκλεισε συνολικά 19 Slots, υπερδιπλασιάζοντας τις δεσμεύσεις της σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Η εταιρεία έκλεισε 11 slots της 1TWh και 8 slots της 0,6TWh, από τα συνολικά 21 slots που διέθεσε για τη χρονιά ο ΔΕΣΦΑ.

Αντίθετα οι εισαγωγές LNG σημείωσαν αύξηση 54,04% από τις 24,72TWh το 2021 στις 38,08TWh το 2022. Το 2022 οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου αντιπροσώπευαν το 44,19% των συνολικών εισαγωγών όταν το 2021 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 31,8%.

Πάντως ότι και να γίνει το 2027, ήδη από το 2022, η χώρα μείωσε σημαντικά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου καλύπτοντας το κενό που δημιουργήθηκε με αυξημένες εισαγωγές LNG. Πιο συγκεκριμένα το 2022 εισήχθησαν από το σταθμό του Σιδηροκάστρου 29,59TWh ρωσικού αερίου που αντιστοιχούσαν στο 34,34% των συνολικών εισαγωγών (86,16TWh). Το 2021 είχαν εισαχθεί 35,37TWh που αντιστοιχούσαν στο 45,5% των συνολικών εισαγωγών αερίου στη χώρα. Δηλαδή μέσα σε ένα χρόνο υπήρξε μείωση της τάξης των 5,78TWh ή αλλιώς 16,34% των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στη χώρα μας παρατηρεί στέλεχος της ΡΑΕ.

Ασχέτως με το τι θα συμβεί το 2026 με την ανανέωση ή όχι της σύμβασης προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η Ελλάδα θα μπορεί το 2027 να καλύψει το ενδεχόμενο κενό, με αυξημένες εισαγωγές LNG.

Νόβακ: ψαχνόμαστε για νέες αγορές

Βουτιά 25% παρουσίασαν το 2022 οι εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, έπειτα από την εισβολή στην Ουκρανία, η οποία οδήγησε σε κρίση τις σχέσεις της Μόσχας με βασικούς αγοραστές στην Ευρώπη.

Ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Ρωσίας, Αλεξάντερ Νόβακ απέδωσε την πτώση στις εξαγωγές «στην άρνηση ευρωπαϊκών κρατών να αγοράσουν ρωσικό αέριο». Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής του ρωσικού φυσικού αερίου, προχώρησε σε δραστική μείωση των εισαγωγών μέσα στο 2022.

Σε άρθρο του εξειδικευμένο περιοδικό «Energy Policy», απέδωσε επίσης την πτώση στις εξαγωγές φυσικού αερίου στο «σαμποτάζ» των αγωγών.

«Η συνολική παραγωγή αερίου το 2022 ήταν 673,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm). Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 25,1% στα 184,4 bcm», σημείωσε ο Νόβακ.

Είπε ότι ενώ οι παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μειώθηκαν απότομα, οι αντίστοιχες σε νέους αγοραστές, ειδικότερα στην Κίνα, αυξάνονται ταχύτατα.

«Το ημερήσιο ρεκόρ αερίου που προμηθεύεται από τη Ρωσία μέσω του αγωγού της Σιβηρίας ξεπεράστηκε πέραν της μιας φοράς», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «ως αποτέλεσμα η προμήθεια αερίου στην Κίνα μέσω του αγωγού στη Σιβηρία αυξήθηκαν κατά 48% και έφτασαν στο ιστορικό μέγιστο σημείο των 15,4 bcm».

Ο Ρώσος Αναπληρωτής Πρωθυπουργός είπε ακόμη πως οι εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου αυξήθηκαν κατά 7,6% το 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Στο μέλλον, η Ρωσία εργάζεται να μετατοπίσει τις ενεργειακές εξαγωγές σε χώρες, οι οποίες δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις στην Μόσχα ή δεν κατέκριναν τις επιθετικές ενέργειες της στην Ουκρανία.

«Σήμερα συνεχίζουμε να ψάχνουμε και να βρίσκουμε νέες αγορές. Φέτος σκοπεύουμε να εξαγάγουμε πέραν του 80% των πετρελαϊκών εξαγωγών και 75% πετρελαϊκών προϊόντων σε φιλικές χώρες», είπε.

Κομπίνες απο Βουλγάρους για «μεταμφιεσμένη εισαγωγή» ρωσικού αεριού

Τέλος κατηγορίες για πρόκληση ζημιάς στην Bulgargaz, τον κύριο προμηθευτή φυσικού αερίου της Βουλγαρίας, αντιμετωπίζουν ο πρώην υπουργός ενέργειας, Αλεξάντερ Νικολόφ, ο αναπληρωτής του, Νταναΐλ Νικολόφ και ο πρώην επικεφαλής της κρατικής εταιρείας, Λιουντμίλ Γιότσοφ.

Συγκεκριμένα, η κατηγορία της Εθνικής Υπηρεσίας Ερευνών αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου από την Gazprom, μέσω άλλων μεσαζόντων, συμπεριλαμβανομένης της MET Energy, διευθυντής της οποίας ήταν προηγουμένως ο Λιουντμίλ Γιότσοφ.

Όπως μεταδίδει το novinite, οι αρμόδιες υπηρεσίες υποστηρίζουν ότι ο Νικολόφ, ο αναπληρωτής του και ο Γιότσοφ άφησαν σκόπιμα τη χώρα χωρίς εναλλακτικές προμήθειες, ώστε να μπορέσουν να συνάψουν συμβάσεις με την ιδιωτική εταιρεία, η οποία είχε προηγουμένως συμφωνήσει να αγοράσει πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου από την Gazprom.

Έτσι, κατά τους πρώτους μήνες μετά την αναστολή των προμηθειών από τη Ρωσία προς τη Βουλγαρία, η χώρα αγόρασε και πάλι ρωσικό αέριο, αλλά μέσω ενός μεσάζοντα, από τον οποίο η Bulgargaz υπέστη ζημίες ύψους δεκάδων εκατομμυρίων λέβα.