Πλαφόν στο φυσικό αέριο: Ασυμφωνία (27) χαρακτήρων!
«Τσάι και συμπάθεια» για το ελληνικό σχέδιο αλλά οι Γερμανοί το τορπιλίζουν - Τι περιμένουμε από τη Σύνοδο Κορυφής.
«Είμαστε ακόμη μακριά από την υιοθέτηση της ελληνικής πρότασης για το πλαφόν στο αέριο, παρόλο που το κλίμα για την χώρα μας είναι …τσάι και συμπάθεια!».
Με αυτή τη φράση κορυφαίος Έλληνας διπλωμάτης χαρακτήρισε τις ενεργειακές εξελίξεις στην ΕΕ.
Σε νέες ακραίες μελλοντικές διακυμάνσεις, ενεργοποιώντας ένα είδος limit up, όπως ακριβώς στα χρηματιστήρια μετοχών, επιχειρεί να απαντήσει το πλαφόν, στο οποίο οι 27 φαίνεται ότι βρίσκονται κοντά, μετά και το χθεσινό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, παρ’ ότι οι διαφωνίες παραμένουν.
Πάντως, η πρόταση της Αθήνας έχει βρει αρκετούς συμμάχους μιας και αναφέρεται σε δυναμικό πλαφόν στα 180-200 ευρώ.
Θυμίζουμε ότι τα τρία σημεία που προτάθηκαν από τον ΥΠΕΝ Κώστα Σκρέκα και τελικά συμφωνήθηκαν από σχεδόν όλους συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις είναι:
- Ένα δυναμικό πλαφόν συνδεδεμένο με ξένους δείκτες,
- Το πλαφόν θα εφαρμόζεται σε όλα τα hubs
- Μηχανισμός αναστολής του πλαφόν όπως αυτός που προτείνει η προεδρία και όπως διαμορφώθηκε μετά από την Ολλανδία.
Η Σύνοδος Κορυφής και οι συζητήσεις σε επίπεδο ηγετών θα δείξουν κατά πόσο είμαστε κοντά στην πιθανολογούμενη συμφωνία ή όχι, προκειμένου τη Δευτέρα οι υπουργοί να συμφωνήσουν στην τελική φόρμουλα.
Ο βασικός λόγος που η Ελλάδα και άλλες κυβερνήσεις, επιμένουν στην επιβολή του πλαφόν, είναι γιατί εκτιμούν ότι ένα πλαφόν στα 180-200 ευρώ η μεγαβατώρα, θα μπορούσε να στείλει σήμα στις αγορές και να αποθαρρύνει την κερδοσκοπία.
Αλλά και η πρόβλεψη μηχανισμού αναστολής, εφόσον τελικά υιοθετηθεί, στοχεύει στην τιθάσευση της άκρατης κερδοσκοπίας, δηλαδή να μην επαναληφθούν οι ασύλληπτες (και αβάσταχτες για τους καταναλωτές) αυξήσεις τιμών του περασμένου Αυγούστου.
Η μάχη πάντως δεν είναι να μειωθούν δραστικά οι τιμές, αλλά για να αποφευχθεί νέα άνοδος τιμών στο φυσικό αέριο, όπως αυτή που προβλέπουν ότι θα συμβεί γύρω στο Μάρτιο του 2023 μεγάλοι διεθνείς χρηματοοικονομικοί οίκοι, ενώ θα έχει προηγηθεί ένας χειμώνας με αυξημένη ζήτηση, μετά το τέλος του οποίου, οι χώρες θα πρέπει να εφοδιαστούν ξανά και να γεμίσουν τις αποθήκες τους για το 2023 μας λέει καθηγητής του ΕΜΠ με μακρά ενασχόληση στα ενεργειακά και προσθέτει: να έχουμε κατά νου πως η συμφωνία για πλαφόν αφορά σε μελλοντικές κρίσεις και όχι τις σημερινές τιμές των 135-140 ευρώ, που είναι διαχειρίσημες μέσω επιδοτήσεων.
Τι γίνεται με τους Γερμανούς
Το ισχυρό Βερολίνο παραμένει ο μεγάλος αντιρρησίας λένε οι άνθρωποι που έχουν συγκροτήσει το μέτωπο του πλαφόν, παρόλο που ο υπουργός Ενέργειας Ρόμπερ Χάμπεκ έκανε την παράδοξη δήλωση πως «υπάρχει σύγκλιση κατά 90-95% αλλά τα μεγάλα ζητήματα δεν έχουν επιλυθεί».
«Τι σόι συμφωνία είναι αυτή στο 90% με τα μεγάλα ζητήματα άλυτα, δεν ξέρει κανείς εκτός από τους μυστήριους Γερμανούς», παρατηρεί κορυφαίος Έλληνας διπλωμάτης.
Οι 27 υπουργοί έχουν συμφωνήσει ότι σε περίπτωση που κάποια χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει φυσικό αέριο με την τιμή του πλαφόν, τότε θα κινητοποιείται μηχανισμός υποστήριξής της από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και εάν δεν καρποφορήσουν οι προσπάθειες θα αναστέλλεται η εφαρμογή του πλαφόν για μια ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης και όχι για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ή για μια μόνο χώρα. Εάν π.χ. διαφωνήσει η Ισπανία, η ενεργοποίηση του πλαφόν θα αναστέλλεται για την Ιβηρική. Εάν διαφωνήσει η Ελλάδα, η αναστολή θα γίνει στα Βαλκάνια.
«Το μέτρο αυτό ουσιαστικά απογυμνώνει τη Γερμανία και τις υπόλοιπες χώρες του αντι- πλαφόν από επιχειρήματα. Δεν πρόκειται να στρέψει μεγάλους προμηθευτές να αναζητήσουν αγοραστές εκτός της ΕΕ. Άρα οι Γερμανοί θα μπορούσαν να δώσουν την έγκρισή τους σε ένα πλαφόν στα επίπεδα των 200 ευρώ η μεγαβατώρα», λέει έμπειρος Έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών.
Η αυριανή Σύνοδος Κορυφής και οι συζητήσεις σε επίπεδο ηγετών θα δείξουν κατά πόσο είμαστε κοντά στην πιθανολογούμενη συμφωνία ή όχι, προκειμένου τη Δευτέρα οι υπουργοί να συμφωνήσουν στην τελική φόρμουλα.
Τι περιμένουμε από τη Σύνοδο Κορυφής
Το θέμα του πλαφόν και των σχετικών μηχανισμών θα συζητηθεί σε πολιτικό αλλά όχι τεχνικό επίπεδο στην Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. Σε αυτή την περίπτωση, εάν εκεί υπάρξει συμφωνία, τότε θα κληθούν οι υπουργοί να καταλήξουν στην τελική φόρμουλα τη Δευτέρα, κατά το Συμβούλιο της 19ης Δεκεμβρίου.
Αυτή πάντως είναι η σωστή διάσταση της συζήτησης γύρω από το πλαφόν, πέρα από τις συμμαχίες, τις κόντρες και τους όποιους συμβιβασμούς επιτεύχθηκαν ανάμεσα στα δύο «στρατόπεδα» κατά το χθεσινό συμβούλιο υπουργών. Αν οι 27 καταφέρουν τελικά να συμφωνήσουν και να υιοθετήσουν πλαφόν, για παράδειγμα στα 200 ευρώ η μεγαβατώρα, όπως ζητούν η Ελλάδα και άλλες 11 χώρες (Βέλγιο, Βουλγαρία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία), αυτό δεν θα έχει άμεση επίπτωση στις τιμές, για όσο αυτές παραμένουν στα τρέχοντα επίπεδα.
«Όμως ποια στάση θα τηρήσουν οι προμηθευτές, μήπως τινάξουν το κλίμα στον αέρα;» αναρωτιέται ο Έλληνας διπλωμάτης και ο τεχνοκράτης της Κομισιόν απαντά: «αυτοί είναι εντελώς αρνητικοί στην επιβολή πλαφόν, αλλά δεν μπορούν να καταστρέψουν το κλίμα. Οι Νορβηγοί, ο μεγαλύτερος προμηθευτής της ΕΕ, το έχουν κάνει σαφές εδώ και καιρό. Υπάρχει περίπτωση οι Νορβηγοί ή άλλοι προμηθευτές να στραφούν σε άλλες αγορές σε περίπτωση επιβολής πλαφόν; Μου φαίνεται δύσκολο, πολύ δύσκολο. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους εισαγωγείς αερίου στην ΕΕ».
Συμπερασματικά, ο μόνος τρόπος να υποχωρήσουν οι τιμές είναι να υποχωρήσει η ζήτηση για αέριο. Ούτε η τιμή πρόκειται άμεσα να μειωθεί, ούτε πολύ περισσότερο έχουν πάρει διαβεβαιώσεις οι Ευρωπαίοι από τους προμηθευτές LNG ότι θα συνεχίσουν να τους πωλούν στις τιμές που θα επιλέξουν να βάλουν πλαφόν.
