Η απάτη της “πράσινης” μετάβασης

Με τον πόλεμο να ξεμπροστιάζει, μεταξύ άλλων, πολλές υποκρισίες και ανεπάρκειες της Δύσης, τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως τα σχεδίαζαν οι θιασώτες της πράσινης ενέργειας.

Και παρότι πολλές κυβερνήσεις με πρώτους τους Γερμανούς τα “γυρνάνε”, προσωρινά έστω, για τον τίμιο λιγνίτη – μην αυταπάστε: Το ESG είναι εδώ για να μείνει. Διότι πολύ απλά follow the money. Δεν έχουν επενδύσει τόσα δισεκατομμύρια οι μεγαλύτερες επενδυτικές του κόσμου στις πράσινες τουλίπες – όχι για πλάκα. Θα πάρουν την απόδοσή τους, ο κόσμος χαλάσει, κυριολεκτικά.

Σύμφωνα με τους «ευαγγελιστές» της πράσινης ενέργειας, η ηλεκτρική ενέργεια από αιολική και ηλιακή ενέργεια, ίσως μαζί με την υδροηλεκτρική παραγωγή (υδροηλεκτρική), μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας πράσινης οικονομίας.

Όμως το φυσικό αέριο ή ο άνθρακας που χρησιμοποιούνται για την εξισορρόπηση της διακοπτόμενης παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ολοένα και πιο ακριβά ή δεν είναι διαθέσιμα.

Και γίνεται σαφές πλέον ότι οι αναλυτές που ενθάρρυναν την άποψη ότι μια ομαλή μετάβαση στην αιολική, την ηλιακή και την υδροηλεκτρική ενέργεια είναι δυνατή, έχουν χάσει ορισμένα σημαντικά επιχειρήματα.

Τα ζητήματα:

1) Γίνεται σαφές ότι η διακοπτόμενη αιολική και η ηλιακή ενέργεια δεν μπορεί να βασίσει την παροχή επαρκούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας όταν τις χρειάζεται το ηλεκτρικό σύστημα διανομής.

Οι υποστηρικτές δεν περίμεναν ότι η μεταβλητότητα του ανέμου και της ηλιακής ενέργειας θα ήταν τεράστιο πρόβλημα. Στην Ευρώπη, με χαμηλή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, το Κοσσυφοπέδιο χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει κυλιόμενες διακοπές ρεύματος. Οι χειμώνες προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία γιατί, λοιπόν, η ηλιακή ενέργεια είναι χαμηλή ενώ οι ανάγκες θέρμανσης είναι υψηλές.

2) Η επαρκής αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι εφικτή σε κανένα εύλογο χρονικό διάστημα.

Σήμερα, η ποσότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που είναι διαθέσιμη μπορεί να μετρηθεί σε λεπτά ή ώρες. Χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον για να ρυθμίσει τις βραχυπρόθεσμες αλλαγές, όπως ο άνεμος που σταματά προσωρινά να φυσάει ή η γρήγορη μετάβαση που δημιουργείται όταν δύει ο ήλιος και οι πολίτες βρίσκονται στη μέση του μαγειρέματος. Όλοι οι κύριοι τύποι αναλύσεων κόστους δεν επιτρέπουν την αποθήκευση (τόσο βραχυπρόθεσμη όσο και μακροπρόθεσμη) εάν δεν υπάρχει δυνατότητα εξισορρόπησης με άλλη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

3) Μετά από πολλά χρόνια επιδοτήσεων και εντολών, η σημερινή πράσινη ηλεκτρική ενέργεια είναι μόνο ένα μικρό κλάσμα αυτού που χρειάζεται για να διατηρήσουμε τη σημερινή μας οικονομία σε λειτουργία.

Οι πρώτοι υποστηρικτές δεν σκέφτηκαν πόσο δύσκολο θα ήταν να αυξηθεί η πράσινη ηλεκτρική ενέργεια.

Σε σύγκριση με τη σημερινή συνολική παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας (ηλεκτρική και μη ηλεκτρική ενέργεια, όπως πετρέλαιο), η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι πραγματικά ασήμαντες.

Το Hydro είναι ένας άλλος τύπος πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας που μερικές φορές θεωρείται παράλληλα με τον άνεμο και τον ηλιακό.

Είναι αρκετά μεγαλύτερο από τον άνεμο ή τον ήλιο, αφού ανήλθε στο 7% του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού το 2020.

Συνολικά, τα υδροηλεκτρικά + αιολικά + ηλιακά ανήλθαν στο 11% του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού το 2020, χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία της BP.

Αυτό εξακολουθεί να μην είναι μεγάλο μέρος της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στον κόσμο.

4) Ακόμη και ως ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας, αντί της συνολικής ενέργειας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξακολουθούν να αποτελούν σχετικά μικρό μερίδιο το 2020.

Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια δεν αντικαθιστούν την «αποστολή» για ενεργειακή μετάβαση.

Η ηλιακή ηλεκτρική ενέργεια αντικατέστησε το 3% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχεται και η υδροηλεκτρική το 16% του παγκόσμιου ηλεκτρισμού.

Σε συνδυασμένη βάση, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια παρείχαν το 9% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας.

Με συμπεριλαμβανομένης της υδροηλεκτρικής ενέργειας, αυτές οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ανήλθαν στο 25% της παγκόσμιας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας το 2020.

Το μερίδιο της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχεται από την αιολική, την ηλιακή και την υδροηλεκτρική ενέργεια ποικίλλει ανά τον κόσμο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει το υψηλότερο με 32%. Η Ιαπωνία είναι το χαμηλότερο με 17%.

Οι φτωχότερες χώρες χρησιμοποιούν συχνά αρκετή υδροηλεκτρική ενέργεια, παρόλο που η διαθεσιμότητα υδροηλεκτρικής ενέργειας τείνει να παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.

Όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, η υδροηλεκτρική ενέργεια χρειάζεται συχνά εφεδρικά ορυκτά καύσιμα για να μπορέσει η βιομηχανία να εξαρτάται από την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας όλο το χρόνο.

5) Οι περισσότεροι υποστηρικτές ΑΠΕ δεν έχουν κατανοήσει ότι οι αναλογίες αποθεμάτων προς παραγωγή υπερεκτιμούν πολύ την ποσότητα των ορυκτών καυσίμων και άλλων ορυκτών που η οικονομία θα είναι σε θέση να εξάγει.

Μια κοινή πεποίθηση είναι ότι αυτές οι αναλογίες υποεκτιμούν πόσο από κάθε πόρο είναι διαθέσιμος, εν μέρει επειδή η τεχνολογία συνεχίζει να βελτιώνεται και εν μέρει επειδή η εξερεύνηση για αυτά τα ορυκτά μπορεί να μην έχει ολοκληρωθεί.

Στην πραγματικότητα, αυτό το μοντέλο μελλοντικής διαθεσιμότητας πόρων υπερεκτιμά πολύ την ποσότητα των μελλοντικών πόρων που μπορούν πραγματικά να εξαχθούν.

Το πρόβλημα είναι ότι η παγκόσμια οικονομία τείνει να έχει έλλειψη πολλών τύπων πόρων ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, τα δεδομένα τιμών εμπορευμάτων της Παγκόσμιας Τράπεζας δείχνουν ότι οι τιμές ήταν υψηλές τον Ιανουάριο του 2022 για πολλά υλικά, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών καυσίμων, των λιπασμάτων, του αλουμινίου, του χαλκού, του σιδηρομεταλλεύματος, του νικελίου, του κασσίτερου και του ψευδαργύρου.

Παρόλο που οι τιμές έχουν ανέβει πολύ, αυτό δεν αποτελεί ένδειξη ότι οι παραγωγοί θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις υψηλές τιμές για να εξάγουν περισσότερα από αυτά τα απαιτούμενα υλικά.

Προκειμένου να παραχθούν περισσότερα ορυκτά καύσιμα ή περισσότερα ορυκτά οποιουδήποτε είδους, η προετοιμασία πρέπει να ξεκινήσει χρόνια πριν.

Οι υψηλές τιμές για πολλά εμπορεύματα μπορεί να είναι σημάδι προσωρινά υψηλής ζήτησης ή μπορεί να είναι σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά με το σύστημα. Δεν υπάρχει περίπτωση το σύστημα να αυξήσει την απαραίτητη παραγωγή σε τεράστιο αριθμό περιοχών ταυτόχρονα. Είναι πιθανό να ξεκινήσει ύφεση.

Το πρόβλημα που κρύβεται πίσω από την πρόσφατη άνοδο των τιμών φαίνεται να είναι «η μείωση των αποδόσεων».

6) Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να έχει ήδη φτάσει στα όρια της εξόρυξης άνθρακα και φυσικού αερίου που θα χρησιμοποιηθούν για την εξισορρόπηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχεται από διακοπτόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ο άνθρακας και το φυσικό αέριο είναι ακριβά στη μεταφορά τους, επομένως, εάν εξάγονται, τείνουν κυρίως να εξάγονται σε χώρες που βρίσκονται κοντά.

Τα τελευταία χρόνια, οι εισαγωγές της Ευρώπης μόλις ξεπέρασαν τις προηγούμενες κορυφές τους.

Οι εισαγωγές εκτός περιοχής της Ασίας-Ειρηνικού έχουν δείξει πολύ πιο σταθερό ρυθμό ανάπτυξης μακροπρόθεσμα.

Ο λόγος για τον οποίο οι εισαγωγές της Ασίας-Ειρηνικού αυξάνονται είναι για να υποστηρίξει την αυξανόμενη μεταποιητική παραγωγή της.

Η μεταποιητική παραγωγή μετατοπίζεται ολοένα και περισσότερο στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, εν μέρει επειδή αυτή η περιοχή μπορεί να εκτελέσει αυτή τη μεταποίηση φθηνά και εν μέρει επειδή οι πλούσιες χώρες ήθελαν να μειώσουν το αποτύπωμά τους άνθρακα.

Η μετακίνηση βαριάς βιομηχανίας στο εξωτερικό μειώνει την αναφερόμενη παραγωγή CO2 μιας χώρας, ακόμα κι αν τα κατασκευασμένα είδη εισάγονται ως τελικά προϊόντα.