Αυτή η αεροπορική δεν θέλει να πετάτε!
Από τότε που ο οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν υποστήριξε
ότι η μοναδική ευθύνη μιας επιχείρησης είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους
υπάρχει έντονος διάλογος για το εάν οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν και
άλλους, ευεργετικούς για την κοινωνία, στόχους. Θεωρείται παρ’ όλα αυτά
αποδεκτή πρακτική για μια επιχείρηση να προσπαθεί να πουλήσει περισσότερα από
τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της. Εάν δεν το κάνει, είναι πιθανό να τεθεί
εκτός αγοράς. Επομένως, η απόφαση της KLM Royal Dutch Airlines να ενθαρρύνει τους πελάτες της να μην πληρώνουν για πτήσεις –σε ορισμένες
περιπτώσεις τουλάχιστον– είναι μάλλον παράξενη.
Η ολλανδική αεροπορική εταιρία, μέλος του ομίλου Air France - KLM, ξεκίνησε μια νέα
εκστρατεία βιωσιμότητας την περασμένη εβδομάδα, η οποία περιείχε κάποιες
εντυπωσιακές προτάσεις για το πώς οι επιβάτες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη
μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην αεροπορική βιομηχανία. Η
διαφήμιση υποστηρίζει ότι ενώ «όλοι χρειάζεται να πετάξουμε μια στο τόσο»,
ορισμένες φορές υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές. «Είναι πάντα αναγκαία η
συνάντηση με κάποιον τετ α τετ; Μπορείτε να πάρετε εναλλακτικά το τρένο;»,
ρωτάει ευγενικά ο αφηγητής. Το κλιπ ολοκληρώνεται με τη διαβεβαίωση προς τους
θεατές ότι «δεν έγινε καμμία πτήση για την παραγωγή αυτής της ταινίας». Εάν
ρωτούσατε πριν από μερικά χρόνια για πράγματα που πιθανώς μπορούν να απειλήσουν
την αεροπορική βιομηχανία, οι τηλεδιασκέψεις και τα τρένα υψηλής ταχύτητας θα
ήταν ψηλά στη λίστα μου. Το γεγονός ότι η KLM έχει γίνει υπέρμαχος αυτών των πραγμάτων είναι απροσδόκητο, αλλά μπορεί
μακροπρόθεσμα να βοηθήσει την επιχείρησή της.
Έχει ασφαλώς νόημα να προσπαθούμε να προηγηθούμε σε σχέση
με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και την κοινή γνώμη για την αντιμετώπιση της
μεγάλης συμβολής της αεροπορικής βιομηχανίας στη ρύπανση (η βιομηχανία είναι
υπεύθυνη για το 2-3% περίπου των ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα).
Εν μέρει χάρη στη Σουηδή ακτιβίστρια GretaThunberg, η «ντροπή της πτήσης» έχει απήχηση και φαίνεται να επηρεάζει τη ζήτηση
για ταξίδια και διακοπές. Η Γαλλία μαζί με την Ολλανδία τάσσονται υπέρ των νέων
ευρωπαϊκών φόρων στις αερομεταφορές και ορισμένοι Γάλλοι πολιτικοί έχουν
εξετάσει την ιδέα της απαγόρευσης των εσωτερικών πτήσεων σε δρομολόγια όπου τα
τρένα αποτελούν εναλλακτική λύση.
Οι φόροι και οι περιορισμοί στις πτήσεις μικρών
αποστάσεων θα ήταν κακή εξέλιξη για την KLM, η οποία βασίζεται στη σύνδεση διεθνών επιβατών μέσω του κόμβου της στο
Άμστερνταμ. Δεν προκαλεί έκπληξη που είναι πρόθυμη να προβάλλει μια εικόνα
περιβαλλοντικής ευθύνης. Στόχος της δεν είναι να αποθαρρύνει όλα τα αεροπορικά
ταξίδια. «Είμαστε μια εταιρία που χρειάζεται να βγάλει κέρδος για να
επιβιώσει... Θέλουμε να είμαστε ακόμη εδώ όταν θα έχουμε πετύχει στις προσπάθειές
μας να κάνουμε την αεροπλοΐα βιώσιμη», εξήγησε.
Ως εκ τούτου, η εκστρατεία της θα εγείρει σίγουρα
αιτήματα για αξιοποίηση της τάσης προς την «πράσινη» οικονομία: η αύξηση των
τιμών των εισιτηρίων ή η κατάργηση δρομολογίων θα ήταν ένας πολύ απλούστερος
τρόπος για τη μείωση των εκπομπών. Η KLM γνωρίζει
ότι το τρένο δεν είναι στην πραγματικότητα εναλλακτική λύση για τις πολλές της
πτήσεις μεγάλων αποστάσεων.Η καπνοβιομηχανία Philip Morris International έχει εγείρει αντίστοιχες αντιδράσεις επειδή παροτρύνει τον κόσμο να
εγκαταλείψει το κάπνισμα ή να χρησιμοποιήσει αντ’ αυτού τα ατμιστικά της
προϊόντα, ενώ η βιομηχανία ποτών χλευάστηκε για τις συστάσεις της προς τους
πελάτες της να πίνουν υπεύθυνα. Παρ’ όλα αυτά, η παρέμβαση της KLM φαίνεται να είναι τουλάχιστον μια αναγνώριση ότι η άνευ περιορισμών
ανάπτυξη που αναμένεται από τις αεροδιαστημικές και αεροπορικές βιομηχανίες
είναι ανεύθυνη. Η Airbus SE αναμένει ότι η διεθνής εναέρια κυκλοφορία θα αυξάνεται κατά σχεδόν 4,5%
ετησίως για τις επόμενες δύο δεκαετίες, προκαλώντας πολύ περισσότερη ρύπανση
από άνθρακα.
Τα μεγάλα εμπορικά ηλεκτροκίνητα αεροπλάνα δεν είναι
ακόμη τεχνολογικά βιώσιμα. Μέχρι να γίνουν, είναι καλύτερο, όταν οι άνθρωποι
πετούν, να επιλέγουν μια αεροπορική εταιρία με πιο αποδοτικά αεροπλάνα,
λιγότερο ρυπογόνα καύσιμα και σχέδια αντιστάθμισης του άνθρακα – όλα όσα
επιδιώκει η KLM. Ομοίως, η Ryanair Holdings –που εκφράζει εδώ και καιρό το σκεπτικισμό της για την κλιματική αλλαγή–
έχει αρχίσει να δημοσιεύει μηνιαία στοιχεία σχετικά με τις εκπομπές,
προκειμένου να δείξει ότι η «ρύπανση ανά επιβατικό χιλιόμετρο που διανύει»
είναι χαμηλότερη από αυτή των άλλων εταιριών. Αν μη τι άλλο, η κλιματική αλλαγή
συμβαίνει ταχύτερα από ό,τι φοβούνταν οι επιστήμονες και οι προσπάθειές μας να
μειώσουμε τις εκπομπές ήταν πολύ αργές. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρίες θα πρέπει
να παραιτηθούν από τις πιο αδικαιολόγητες δραστηριότητές τους. Ακόμα και η Glencore, που δεν φημίζεται για την περιβαλλοντική της συνείδηση, έχει υποσχεθεί να
μην αυξήσει την παραγωγή άνθρακα πάνω από τα σημερινά επίπεδα. Όσο παράξενο και
αν ακούγεται, το «Μην αγοράζετε το προϊόν μας» θα μπορούσε να γίνει μια κοινή
επιχειρηματική στρατηγική.
