Κλιμακώνεται το δράμα στη σαπουνόπερα του Brexit

Οι ανατροπές στην πλοκή της σαπουνόπερας του Brexit
γίνονται όλο και πιο παράλογα περίπλοκες. Στην ψηφοφορία του βρετανικού
κοινοβουλίου την Τετάρτη για το Brexit η κυβέρνηση στήριξε μια τροπολογία του
Εργατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης που θα μπορούσε να την αναγκάσει να
ζητήσει παράταση, παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού ότι το
Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την Ε.Ε. στις 29 Μαρτίου. Η κυβέρνηση στήριξε
επίσης μια τροπολογία ενός από τους δικούς της υπουργούς για την προστασία των
δικαιωμάτων των πολιτών της Ε.Ε. στο Ηνωμένο Βασίλειο – ενώ τον απομάκρυνε
εξαιτίας τους θράσους του να φέρει την τροπολογία. Και οι δύο τροπολογίες
πέρασαν. Αλλά η προσπάθεια του Εργατικού Κόμματος να αναγκάσει την κυβέρνηση να
δεχτεί μόνιμη συμμετοχή σε μια τελωνειακή ένωση υπέστη ηχηρή ήττα. Στη συνέχεια
στρίγγλισε το χειρόφρενο πάνω στη στροφή όταν ο ηγέτης των Εργατικών ανακοίνωσε
ότι το κόμμα του θα στήριζε τώρα ένα δεύτερο δημοψήφισμα.

Είστε ήδη σε σύγχυση; Θα είστε σίγουρα μετά το επόμενο
συναρπαστικό επεισόδιο, το οποίο έχει προγραμματιστεί να προβληθεί «μέχρι τις
12 Μαρτίου». Τότε είναι που η πρωθυπουργός θα θέσει τη Συμφωνία Εξόδου σε μία
ακόμη κοινοβουλευτική ψηφοφορία. Αν δεν αλλάξει και πάλι γνώμη.

Ο λόγος για τα πισωγυρίσματα των δύο ηγετών των κομμάτων
είναι η προοπτική διάλυσης των κομμάτων τους. Την περασμένη εβδομάδα
παραιτήθηκαν εννέα βουλευτές από το Εργατικό Κόμμα. Οκτώ από αυτούς σύντομα
σχημάτισαν μια νέα ομάδα, «Την Ομάδα των Ανεξαρτήτων» (The Independent Group - TIG).
Την επόμενη ημέρα ενώθηκαν με τρεις συντηρητικούς βουλευτές. Παρόλο που οι
TIGgers, όπως σχηματίστηκε αναπόφευκτα το παρατσούκλι τους, επιμένουν ότι δεν
είναι πολιτικό κόμμα (ακόμα), αποζητούν ήδη υποστήριξη τόσο από το Εργατικό όσο
και από το Συντηρητικό Κόμμα. Οι δημοσκοπήσεις τοποθετούν το ποσοστό στήριξής
τους στο περίπου 18%.

Ωστόσο δεν είναι η λαϊκή ψηφοφορία που ενοχλεί την ηγεσία
του κόμματος, αλλά η πιο άμεση προοπτική περισσότερων παραιτήσεων. Την Τετάρτη
το πρωί, σε μια θυελλώδη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, τρεις υπουργοί
απείλησαν να παραιτηθούν αν η πρωθυπουργός αρνιόταν να εξετάσει το ενδεχόμενο
καθυστέρησης του Brexit. Αργότερα την ίδια ημέρα ανακοίνωσε ένα πονηρό σχέδιο
που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καθυστέρηση του Brexit. Εάν το κοινοβούλιο
καταψηφίσει και πάλι τη Συμφωνία Εξόδου, τότε την επόμενη ημέρα θα κληθεί να
ψηφίσει εάν θα πρέπει να υπάρξει ένα Brexit χωρίς συμφωνία. Και αν το κοινοβούλιο
πει όχι σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία, τότε την επόμενη μέρα θα κληθεί να
ψηφίσει εάν η πρωθυπουργός πρέπει να ζητήσει από την Ε.Ε. «σύντομη καθυστέρηση»
στο Brexit. Η στερλίνα ανέβηκε στην είδηση ότι το Brexit θα μπορούσε να
αναβληθεί προσωρινά.

Ωστόσο, παρά την αισιοδοξία της αγοράς, η αναβολή δεν είναι σε καμμία περίπτωση εγγυημένη. Το κοινοβούλιο είναι απολύτως ικανό να φερθεί παράλογα και να καταψηφίσει και τη Συμφωνία Εξόδου, και το Brexit άνευ συμφωνίας, και την αναβολή. Εάν συμβεί αυτό, τότε η Βρετανία θα εγκαταλείψει την Ε.Ε. στις 29 Μαρτίου χωρίς συμφωνία, απλά με την αυτόματη λειτουργία του άρθρου 50. Και το κόμμα της κυρίας May είναι βαθιά διχασμένο. Θα «μαστιγώσει» τους βουλευτές της για να τους αναγκάσει να ψηφίσουν για αναβολή; Κι αν το κάνει, θα αψηφήσουν το «μαστίγιο»; Την Τετάρτη 20 βουλευτές των Τόρις αψήφησαν το μαστίγιο και ψήφισαν κατά της τροπολογίας που θα αναγκάσει την κυβέρνηση να εξετάσει την καθυστέρηση. Άλλοι 80 βουλευτές απείχαν. Όπως έχουν τα πράγματα η κ. May δεν μπορεί να περάσει καμμία από αυτές τις ψηφοφορίες από το κοινοβούλιο χωρίς την υποστήριξη βουλευτών των Εργατικών. Και το Εργατικό Κόμμα μόλις ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει ένα δεύτερο δημοψήφισμα ως τίμημα για καθυστέρηση.

Οι αντιδράσεις του Μακρόν

Η Ε.Ε. δεν συντάσσεται ακριβώς με το πονηρό σχέδιο της κ.
May. Ο Πρόεδρος Macron δήλωσε ότι η Γαλλία θα μπλοκάρει την αναβολή εκτός κι αν
υπάρχει ένας «σαφής στόχος» για την καθυστέρηση. Άλλοι ηγέτες της Ε.Ε.
συμφώνησαν. Η καθυστέρηση του Brexit ώστε οι Βρετανοί βουλευτές να έχουν
περισσότερο χρόνο να συζητήσουν μεταξύ τους δεν μοιάζει με κάτι που θέλουν να
κάνουν οι ηγέτες της Ε.Ε. Αλλά πιθανότατα θα συμφωνούσαν αν υπήρχε ένα δεύτερο
δημοψήφισμα. Το πισωγύρισμα των Εργατικών αρχίζει να βγάζει νόημα.

Η «Evening Standard» δημοσίευσε ένα άρθρο που παρέθετε το
σενάριο η Ε.Ε. να επιμείνει σε πολύ μεγαλύτερη καθυστέρηση, ίσως έως και δύο
χρόνια. Αυτό είναι φυσικά το χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τη μεταβατική
περίοδο από τη Συμφωνία Εξόδου της κ. May. Μια τέτοια καθυστέρηση θα σκότωνε τη
συμφωνία της κ. May. Η Βρετανία θα παρέμενε στην Ε.Ε. για άλλα δύο χρόνια και
ολόκληρη η παρωδία θα παιζόταν ξανά.

Αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελαν οι οπαδοί
του σκληρού Brexit. Και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι αρχίζουν να πιστεύουν
ότι τους έχουν ξεγελάσει. Σύμφωνα με τον «Financial Times», ο Jacob Rees-Mogg,
επικεφαλής της σκληροπυρηνικής ομάδας ERG, «δεν επιμένει πλέον στην κατάργηση
του αμφισβητούμενου ιρλανδικού backstop» ως προϋπόθεση για να στηρίξει τη
συμφωνία της May και είναι διατεθειμένος να εξετάσει άλλα νομικά εργαλεία. Αυτό
θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για ένα παράρτημα στη Συμφωνία Εξόδου που θα
ικανοποιούσε τους πιο ένθερμους οπαδούς του Brexit εντός των Τόρις. Η Ε.Ε. έχει
ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια λύση. Αν συμβεί κάτι
τέτοιο τότε η συμφωνία της κυρίας May μπορεί τελικά να περάσει στις 12 Μαρτίου.

Ή μπορεί και όχι. Σε τελική ανάλυση, η καθυστέρηση του
Brexit δεν θα απέκλειε ένα Brexit χωρίς συμφωνία. Σημαίνει απλώς ότι θα
μπορούσε να γίνει μια έξοδος χωρίς συμφωνία μετά την αναβολή, χωρίς προοπτική
περαιτέρω επέκτασης του άρθρου 50. Για τους σκληροπυρηνικούς μια σύντομη
καθυστέρηση μπορεί να είναι το τίμημα που είναι έτοιμοι να πληρώσουν για να
πάρουν αυτό που θέλουν. Ο Rees-Mogg μπορεί να ακονίζει τα νύχια του, αλλά απλώς
παίζει με το θήραμά του προτού χιμήξει να το σκοτώσει. Μπορεί να μην έχουμε
Brexit στις 29 Μαρτίου, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει συμφωνία για Brexit
οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία.

Παρά την όλη σύγχυση, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Αν οι
σκληροπυρηνικοί συνεχίσουν να εμποδίζουν τη συμφωνία της May, και οι Εργατικοί
εξακολουθήσουν να αντιτίθενται, το Brexit χωρίς συμφωνία παραμένει το
πιθανότερο αποτέλεσμα. Η αδικαιολόγητη άνοδος της στερλίνας δείχνει απλά ότι οι
αγορές είναι εξίσου παράλογες με το κοινοβούλιο της Βρετανίας.