Συρία: Το «παζάρι» της επόμενης μέρας

Πριν από λίγες μέρες και χωρίς καμία προειδοποίηση οι ΗΠΑ, η Γαλλία και το Βρετανία προχώρησαν σε επίθεση σε στρατηγικούς στόχους στη Συρία προκαλώντας την άμεση αντίδραση του Πούτιν. Ποια είναι η επόμενη μέρα μετά τον βομβαρδισμό και τι μέλλει γενέσθαι για τη Συρία και τον πόλεμο στον οποίο βρίσκεται εδώ και τόσα χρόνια. Αμέσως μετά την επίθεση στη Συρία ο Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε στο γεγονός λέγοντας «η αποστολή εξετελέσθη», ενώ ο Πρόεδρος Πούτιν κατέφυγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προκειμένου να κηρύξει την πράξη των χωρών αυτών ως απαράδεκτη. Η αιτία της επίθεσης των τριών χωρών ήταν η επίθεση με χημικά όπλα στην πόλη Ντούμα της ανατολικής Γούτα. Μάλιστα, σε επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ τονίζεται ότι τα συμπτώματα που παρουσίασαν τα θύματα της χημικής επίθεσης στην Ντούμα αντιστοιχούν σε παράγοντα που προκαλεί ασφυξία ή σε νευροτοξικό παράγοντα και ζήτησε από τη Συρία και τη Ρωσία να ανοίξουν τη ζώνη στους διεθνείς παρατηρητές. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί πως από το 2013 έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 35 επιθέσεις με χημικά όπλα στη Συρία, καθώς οι εμπόλεμες πλευρές και οι υποστηρικτές τους προχωρούν στη χρήση του απαγορευμένου όπλου. Η Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα έχει επικυρωθεί από 192 χώρες, γεγονός που την καθιστά μία από τις διεθνείς συνθήκες με τη μεγαλύτερη αποδοχή. Ωστόσο διαπιστώνεται κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου σε αυτό σημείο, με την τελευταία να αποτελεί η επίθεση στην Ντούμα.

Το ιστορικό της επίθεσης

Πάνω από 100 πύραυλοι εκτοξεύθηκαν ενάντια σε εγκαταστάσεις - στόχους στη Συρία, με την Αμερική, τη Βρετανία και τη Γαλλία να χρησιμοποιούν ορισμένα από τα πιο ισχυρά και προηγμένα όπλα που διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους, ενώ, βάσει πληροφοριών, η απόφαση του χτυπήματος ελήφθη μόλις δύο μέρες πριν την εκτόξευση των πυραύλων σε μυστικές συνομιλίες μεταξύ των ηγετών των κρατών. Οι βομβαρδισμοί είχαν ως στόχο δύο εγκαταστάσεις χημικών όπλων κοντά στη Δαμασκό και ένα στρατιωτικό διοικητήριο στη Χομς και αποτέλεσαν την «απάντηση» στην επίθεση με χημικά όπλα που εξαπέλυσαν δυνάμεις του Άσαντ στην Ντούμα και οι οποίες προκάλεσαν τον μαρτυρικό θάνατο 75 αμάχων, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά. Βέβαια, ακόμα δεν έχουν καταλήξει σχετικά με τον αριθμό των πυραύλων που αναχαιτίστηκαν από τα συριακά και ρωσικά συστήματα αεράμυνας. Παρ’ όλα αυτά οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν πως αναχαιτίστηκαν 71 από τους 103 πυραύλους Κρουζ που εκτοξεύθηκαν από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους εναντίον εγκαταστάσεων του συριακού καθεστώτος. Από την άλλη πλευρά, το Πεντάγωνο τονίζει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για αμυντική εμπλοκή ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων, υπογραμμίζοντας ότι τα συριακά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας ήταν σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικά και δεν κατάφεραν να αναχαιτίσουν τους πυραύλους.

Ο ρόλος ΗΠΑ, Αγγλίας, Γαλλίας

Πάμε να δούμε τώρα πώς συνέβαλε στην επίθεση αυτή η κάθε χώρα ξεχωριστά. Το επιτελείο των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων ανέθεσε την αποστολή των βομβαρδισμών σε καταδιωκτικά Rafale. Το Λονδίνο χρησιμοποίησε αεροπλάνα Tornado GR4 της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF), ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτόξευσαν «διάφορους τύπους πυρομαχικών», μεταξύ των οποίων πυραύλους Κρουζ και Τόμαχοκ, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και βομβαρδιστικά μακράς ακτίνας δράσης B-1. Πιο αναλυτικά:

Η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία της Βρετανίας χρησιμοποίησε τέσσερα καταδιωκτικά αεροπλάνα Tornado GR4 εξοπλισμένα με πανίσχυρους πυραύλους Storm Shadow. Τα καταδιωκτικά, που φτάνουν σε ταχύτητα τα Mach 1,3 και μπορούν να μεταφέρουν οπλικά συστήματα βάρους έως και 8 τόνων, απογειώθηκαν τα ξημερώματα του Σαββάτου από την αεροπορική βάση στο Ακρωτήρι της Κύπρου και εξαπέλυσαν επίθεση στο διοικητήριο της Χομς. Τα προηγμένα συστήματα αεράμυνας της Ρωσίας και της Συρίας δεν θα επέτρεπαν φυσικά την πτήση των καταδιωκτικών πάνω από τον στόχο τους. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι έξυπνοι πύραυλοι Κρουζ Storm Shadow που προγραμματίζονται εκ των προτέρων για να βρουν τους στόχους τους, χρησιμοποιούν GPS και έχουν εμβέλεια πάνω από 300 μίλια. Τα Tornados μπορούν να μεταφέρουν σε κάθε πτήση δύο τέτοιους πυραύλους, παραμένοντας σε απόσταση από τον στόχο και κατά συνέπεια εκτός κινδύνου. Ένα βρετανικό αντιτορπιλικό, πιθανόν το HMS Duncan, και ένα μη αναγνωρισμένο υποβρύχιο βρίσκονταν επίσης στη Μεσόγειο κατά τη διάρκεια των χτυπημάτων, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρος ο ρόλος που έπαιξαν. Οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν βομβαρδιστικά B -1B Lancer για την επίθεση. Τα B1-B, με το παρατσούκλι «Bone», έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν όλα τα είδη πυραύλων που είναι σήμερα διαθέσιμα. Τα αεροσκάφη φημίζονται για την ταχύτητά τους και την ικανότητά τους για δύσκολους ελιγμούς. Όπως και τα γαλλικά αεροσκάφη, τα αμερικανικά βομβαρδιστικά παρέμειναν σε μεγάλη απόσταση από τους στόχους τους. Οι Γάλλοι χρησιμοποίησαν μαχητικά Mirage και Rafale για την επίθεση, ενώ επιστράτευσαν και τέσσερεις φρεγάτες που μαζί με τα αεροσκάφη εκτόξευσαν συνολικά 12 πυραύλους Κρουζ. Τα Rafale χρησιμοποιούνται από τη Γαλλική Πολεμική Αεροπορία για πολλούς σκοπούς, μεταξύ των οποίων οι αναγνωριστικές αποστολές, η υποστήριξη επιχειρήσεων εδάφους αλλά και οι επιδρομές από αέρος.

Αντιπαράθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Αμέσως μετά το χτύπημα η Ρωσία ζήτησε την άμεση σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας, ενώ κατέθεσε σχετικό ψήφισμα με το οποίο πρότεινε προς ψήφιση την υιοθέτηση ενός σχεδίου απόφασης από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο «θα καταδικάζει της επιθετικότητα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους κατά της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας, που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, αλλά και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ». Όπως αναμενόταν το ρωσικό σχέδιο που τέθηκε προς ψήφιση στην έκτακτη συνεδρίαση απορρίφθηκε. Την επόμενη μέρα οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία προχώρησαν στην κατάθεση ενός νέου σχεδίου σχετικά με τη χημική επίθεση στην Ντούμα. Το σχέδιο ψηφίσματος των τριών δυνάμεων για τη Συρία περιλαμβάνει ανθρωπιστικά, πολιτικά ζητήματα, καθώς και τη δημιουργία νέου μηχανισμού έρευνας για τη χρήση χημικών όπλων. Οι διαπραγματεύσεις για το κείμενο αναμένεται να ξεκινήσουν την προσεχή Δευτέρα χωρίς όμως να έχει καθοριστεί ημερομηνία που το σχέδιο αυτό θα τεθεί προς ψήφιση, καθώς το Παρίσι επιθυμεί να δώσει χρόνο για μια «πραγματική διαπραγμάτευση». Είναι η πρώτη φορά που στο Συμβούλιο Ασφαλείας κατατίθεται ένα σχέδιο απόφασης που συγκεντρώνει τις χημικές, ανθρωπιστικές και πολιτικές πτυχές του πολέμου της Συρίας που μαίνεται παραπάνω από επτά χρόνια. Στο θέμα των χημικών το κείμενο «καταδικάζει απερίφραστα τη χρησιμοποίηση χημικών όπλων στη Συρία, ιδιαίτερα την επίθεση της 7ης Απριλίου στην Ντούμα». Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία «ενός ανεξάρτητου μηχανισμού» έρευνας και απόδοσης ευθυνών «με βάση τις αρχές της αμεροληψίας και του επαγγελματισμού». Επιπρόσθετα, απαιτεί από το συριακό καθεστώς να συνεργαστεί πλήρως με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW). Στο ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας το σχέδιο ξεκινά ζητώντας να καθοριστεί μια «βιώσιμη εκεχειρία» και όλα τα κράτη - μέλη του Συμβουλίου να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για την εφαρμογή αυτής. Παράλληλα, «αξιώνει απεριόριστη ανθρωπιστική πρόσβαση» σε όλη τη Συρία και τη δυνατότητα «να πραγματοποιούνται ιατρικές εκκενώσεις σύμφωνα με τις επείγουσες ανάγκες». Στο πολιτικό πεδίο το σχέδιο «απαιτεί από τις συριακές αρχές να συμμετάσχουν σε ενδοσυριακές διαπραγματεύσεις με καλή πίστη, με εποικοδομητικό τρόπο και χωρίς προϋποθέσεις» βάσει των τελευταίων συνομιλιών που διεξήχθησαν στη Γενεύη στις 3 Μαρτίου. Οι διαπραγματεύσεις αυτές, που έχουν παγώσει, θα εστιάσουν στη διακυβέρνηση, στο θέμα του Συντάγματος, στις εκλογές, στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και σε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Μάλιστα, μέσα στο κείμενο του σχεδίου υπάρχει μία διάταξη που ζητά από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες την άμεση εφαρμογή του εντός 15ημερών από την υιοθέτησή του προκειμένου οι αλλαγές που προτείνει ως προς τα χημικά όπλα να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατόν.