«Ιστορικό ορόσημο» η συνάντηση Τραμπ - Κιμ
Σε ένα απροσδόκητο και απρόβλεπτο διπλωματικό άνοιγμα προέβη ο Κιμ Γιονγκ Ουν προσκαλώντας τον Τραμπ να συζητήσουν σχετικά με τα πυρηνικά της Β. Κορέας, ενώ ο τελευταίος δέχθηκε αρκεί να μεσολαβήσει πρώτα η αποπυρηνικοποίηση. Ποιος είναι ο ρόλος των εμπλεκόμενων κρατών και ποια είναι τα ανταλλάγματα που ζήτησε ο Κιμ Γιονγκ Ουν για να συναντήσει τον Τραμπ;
Ο Κιμ Γιονγκ Ουν επιδιώκει αυτή τη συνάντηση για πολιτικούς, οικονομικούς και στρατιωτικούς λόγους. Κατ’ αρχάς επιδιώκει να γίνουν κάποιες κινήσεις προς την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων Πιονγιάνγκ - Ουάσιγκτον, δεύτερον την έναρξη άρσης των οικονομικών κυρώσεων και τέλος τη διασφάλιση της παραμονής του καθεστώτος στην εξουσία με μια συνθήκη ειρήνης, καθώς η Βόρεια Κορέα παραμένει από τεχνικής άποψης σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Νότια Κορέα μετά τον πόλεμο της δεκαετίας του 1950. Για τον Τραμπ τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Μια συνάντηση με τον Κιμ, έναν άντρα που έχει απειλήσει με «φωτιά και οργή», είναι ένα υψηλό ρίσκο. Κανένας εν ενεργεία Αμερικανός Πρόεδρος δεν έχει συναντήσει ποτέ Βορειοκορεάτη ηγέτη, και ο ίδιος ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ορκιστεί ότι δεν θα επαναλάμβανε το λάθος των προκατόχων του να οδηγηθεί σε μια προσυμφωνημένη διαπραγμάτευση, απ’ την οποία η Βόρεια Κορέα θα εξήγε εκχωρήσεις απ’ τις ΗΠΑ αλλά θα συντηρούσε βασικά στοιχεία στο πυρηνικό της πρόγραμμα.
Στο μυαλό του Βορειοκορεάτη…
Όσο περνά ο καιρός και η στρατηγική του Κιμ Γιονγκ Ουν αποκαλύπτεται φαίνεται πως αυτό που θέλει μετά την ανάπτυξη του πυρηνικού του οπλοστασίου είναι την είσοδο της Βόρειας Κορέας στη διεθνή κοινότητα με τους δικούς του όρους, πράγμα που οι προκάτοχοί του δεν το είχαν καν φανταστεί. Το πρώτο βήμα αυτής της στρατηγικής είναι η ταχεία προσέγγιση της Νότιας Κορέας και η εξομάλυνση των σχέσεων. Η κατάρρευση της συντηρητικής κυβέρνησης στη Σεούλ έφερε στην εξουσία έναν άνθρωπο, τον Μουν Γιάε-ιν, που τάσσεται υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με τον Βορρά. Ο Κιμ απάντησε με τη βιαστική ολοκλήρωση των διηπειρωτικών βαλλιστικών του πυραύλων, ώστε να κάνει εγκαίρως ένα ειρηνευτικό άνοιγμα συνδεδεμένο με τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς κοντά στην αποπυρηνικοποιημένη ζώνη. Αυτό οδήγησε με τη σειρά του σε μια σπάνια επίσκεψη απεσταλμένων του Νοτιοκορεάτη Προέδρου στην Πιονγκγιάγκ. Η αντιπροσωπεία επέστρεψε με την πρόταση για τη σύνοδο κορυφής. Σύμφωνα με τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Μουν, οι Βορειοκορεάτες προτείνουν μορατόριουμ στις πυρηνικές και πυραυλικές τους δοκιμές με αντάλλαγμα την έναρξη «εγκάρδιων» συνομιλιών με τις ΗΠΑ. Το καθεστώς Κιμ σκέπτεται, μάλιστα, να εγκαταλείψει εντελώς το πυρηνικό του πρόγραμμα αν υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία της Βόρειας Κορέας
Τρεις αλλαγές
Και όταν συμβεί αυτό, θα έχουν υπάρξει τρεις θεμελιώδεις αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση.
Πρώτον, οι πύραυλοι της Βόρειας Κορέας αποτελούν πλέον μια πραγματικότητα, όχι ένα ενδεχόμενο που πρέπει να αποτραπεί. Η διαπραγματευτική θέση του Κιμ είναι τώρα πιο ισχυρή. Μπορεί, λοιπόν, να επιδιώξει μια μόνιμη διευθέτηση, όχι απλώς έναν χώρο για να αναπνεύσει.
Δεύτερον, ο Κιμ βλέπει στην Κίνα ένα πρότυπο για το δικό του μέλλον. Η οικογένειά του θεωρούσε πάντα πως ο εκσυγχρονισμός απειλεί την εξουσία της κι έτσι τον απέκλειε. Ο Σι Τζινπίγκ, όμως, προσπαθεί να αποδείξει ότι ο οικονομικός φιλελευθερισμός είναι συμβατός με την πολιτική δικτατορία. Ο Κιμ μπορεί, λοιπόν, να συμπεράνει ότι μπορεί να διατηρήσει την εξουσία χωρίς να κρατά τη χώρα του σε απομόνωση.
Τρίτον, ο Κιμ βλέπει μια προοπτική για μεγαλύτερη ασφάλεια που δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανυπομονεί να κατασκευάσει έναν αγωγό φυσικού αερίου που θα περνά από τη Βόρεια Κορέα και θα τροφοδοτεί την πεινασμένη για ενέργεια μηχανή στον Νότο. Η σχιστολιθική επανάσταση στην Αμερική αναγκάζει την Gazprom να αναζητήσει νέους πελάτες για το φυσικό της αέριο και η Νότια Κορέα είναι μια πολλά υποσχόμενη αγορά. Ο Πούτιν αναγκάστηκε να κάνει πίσω όταν ο Κιμ ξεκίνησε τις πυρηνικές του δοκιμές και η Δύση επέβαλε κυρώσεις. Αν, όμως, οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ οδηγήσουν σε άρση των περιορισμών, είναι βέβαιο ότι τα σχέδια του Ρώσου Προέδρου για τον αγωγό θα έρθουν και πάλι στο προσκήνιο. Και ένας τέτοιος αγωγός θα λειτουργήσει ως ομπρέλα για την προστασία του καθεστώτος της Πιονγκγιάνγκ από εξωτερικές απειλές.
Ο ρόλος Κίνας και Σεούλ
Σε ό,τι αφορά τη Σεούλ, μετά τις συνομιλίες που έχουν προηγηθεί, αλλά και το πρώτο βήμα βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Κορέας, τα πράγματα φαίνεται να ισορροπούν στην Κορεάτικη Χερσόνησο, ιδιαίτερα μετά τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες «της Ειρήνης». Η Νότια Κορέα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες εφαρμόζει τη στρατηγική της εξισορρόπησης. Πρώτ’ απ’ όλα επιχειρεί να μη χαλάσει τη σχέση που έχει οικοδομηθεί με την Πιονγιάνγκ, ενώ το δεύτερο σκέλος της στρατηγικής της Νότιας Κορέας είναι να μην έρθει σε σύγκρουση με τη «σκληρή» προσέγγιση του Αμερικανού Προέδρου. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα ήταν ο άνευ όρων σύμμαχος της Βόρειας Κορέας και ο κύριος διπλωματικός και οικονομικός της εταίρος. Πλέον, οι σχέσεις ανάμεσα στο Πεκίνο και στην Πιονγκγιάνγκ δεν είναι στο καλύτερό τους σημείο. Η Κίνα είναι οργισμένη με την επιπολαιότητα του νεαρού Βορειοκορεάτη, με τις διαδοχικές πυρηνικές και πυραυλικές του δοκιμές, και δείχνει όλο και περισσότερο την καλή της θέληση ως προς την επιβολή διεθνών κυρώσεων. Ταυτόχρονα, ο μεγάλος φόβος του Πεκίνου είναι μια κατάρρευση του καθεστώτος της Πιονγκγιάνγκ και ο σχηματισμός μιας ενωμένης Κορέας συμμάχου της Ουάσινγκτον στα σύνορά της. Κατά συνέπεια, η προσπάθεια της έναρξης των διαπραγματεύσεων μεταξύ Βόρειας Κορέας και ΗΠΑ είναι καλή είδηση για το Πεκίνο. Όπως και η μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή που θα προέκυπτε από ενδεχόμενη σύναψη συμφωνίας.
