Έμφραγμα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα

Κοινός παρανομαστής στην έλλειψη των πάντων… ο φορτηγατζής! Εταιρίες σε όλο τον κόσμο ανακοινώνουν σοβαρή έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού. Πολύ απλά, ο κόσμος πλέον παράγει πολύ λιγότερους οδηγούς φορτηγών από ότι χρειάζεται. Κι η έλλειψη αυτή πλήττει την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα δημιουργώντας ένα οικονομικό ντόμινο.

Για κάθε τρεις οδηγούς που βγαίνουν στη σύνταξη, μόλις ένας νέος οδηγός πιάνει το τιμόνι. Τα κενά είναι μεγάλα και αυξάνονται με γεωμτρική πρόοδο, τόσο ώστε οι εταιρίες προσφέρουν παχουλά μπόνους προκειμένου να προσελκύσουν νέο αίμα, και παρ’ όλα αυτά πάλι δεν καλύπτεται η ζήτηση. Η BP κλείνει πρατήρια στη Βρετανία αυτή τη στιγμή λόγω αδυναμίας μεταφοράς καυσίμων.

Μας φαίνεται περίεργο; Πάρτε για παράδειγμα την Ελλάδα. Πόσα νέα παιδιά επιλέγουν πλέον ένα ανειδίκευτο επάγγελμα ή χαμηλών μορφωτικών απαιτήσεων (εξαιρουμένου του κλάδου της εστίασης); Οι νεότερες γενιές γαλουχήθηκαν έτσι ώστε να πρέπει σόνι και ντε να σπουδάσουν, άσχετα αν πραγματικά μπορούν, το θέλουν, ή η οικονομία δύναται να τους απορροφήσει, δηλαδή να βρουν δουλειά. Οι γονείς έλεγαν «θα πας να γίνεις γιατρός, δικηγόρος» κλπ, «δε θα γίνεις νταλικέρης σαν τον πατέρα σου». Πως είναι ντροπή, πως είναι δύσκολη η ζωή να είσαι στο δρόμο…

Πράγματι είναι δύσκολη. Αλλά ακόμη πιο δύσκολο είναι να έχεις πτυχία, μεταπτυχιακά, και να μη βρίσκεις δουλειά στο αντικείμενό σου, ή να βρίσκεις και τα χρήματα να μη φτάνουν να καλύψουν βασικές ανάγκες.

Ίσως η πανδημία αποτελέσει μια ευκαιρία να επανέλθουν στο «φυσιολογικό» κάποιες ισορροπίες που ξέφυγαν τα τελευταία χρόνια. Πάντως αν συνεχιστεί η έλλειψη οδηγών, και όπως όλα δείχνουν θα κλιμακωθεί ακόμη περισσότερο, οι συνέπειες στην παγκόσμιαο ικονομία θα είναι δριμείες.

Αναζητούν οδηγούς Βρετανία, Γερμανία, Αυστρία

Την έλλειψη έως και 8.000 οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων στη χώρα, επισημαίνει το Οικονομικό Επιμελητήριο Αυστρίας, προειδοποιώντας ταυτόχρονα για επιδείνωση της κατάστασης, καθώς, από τους περίπου 100.000 κατόχους της σχετικής άδειας πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί το 20% μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.

"Στην 'Ανω Στυρία υπάρχουν ήδη πολλά φορτηγά που παραμένουν ακινητοποιημένα, επειδή υπάρχει έλλειψη προσωπικού, αναφέρει ως παράδειγμα ο Πέτερ Φάρνερ, ο πρόεδρος του κλάδου Μεταφορές Αγαθών της διεύθυνσης του Οικονομικού Επιμελητηρίου στο ομόσπονδο κρατίδιο της Στυρίας στη Νότια Αυστρία.

Για τον Χορστ Σάχνερ, τον πρόεδρο του Συνδικάτου Μεταφορών στη Στυρία, υπάρχει ένας κεντρικός μοχλός για να γίνει το επάγγελμα πιο ελκυστικό για την επόμενη γενιά: "το μόνο που βοηθά είναι η μείωση των ωρών εργασίας", αναφέρει στην εφημερίδα "Kleine Zeitung".

Στην ίδια εφημερίδα, ο Μάρκους Έμπνερ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας "Γκεμπριούντερ Βάις" στη Μαρία Ζάαλ στο κρατίδιο της Καρινθίας, δηλώνει πως η εταιρεία θα μπορούσε να απασχολήσει άλλους 20 έως 25 οδηγούς φορτηγών, που εάν τους είχε θα μπορούσε να δέχεται 30 έως 40% περισσότερες παραγγελίες.

Στη Μεγάλη Βρετανία, πολλοί οδηγοί φορτηγών από την ηπειρωτική Ευρώπη έχουν εγκαταλείψει τη χώρα λόγω του Brexit, και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αυτή τη στιγμή υπάρχει εκεί έλλειψη 100.000 οδηγών, γεγονός που οδηγεί σε προβλήματα στον εφοδιασμό με αγαθά.

"Αυτό που συμβαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο επιταχύνθηκε από το Brexit., αλλά υποθέτω ακράδαντα ότι θα έχουμε την ίδια κατάσταση στη Δυτική Ευρώπη, αλλά λίγο αργότερα", δήλωσε πρόσφατα ο Ντιρκ Ένγκελχαρτ από τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Ένωση Μεταφορών Εμπορευμάτων και Διαχείρισης Αποβλήτων, επισημαίνοντας πως και στη Γερμανία υπάρχει έλλειψη έως και 80.000 οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων μεγάλων αποστάσεων.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle, η κατάσταση επιδεινώνεται συνεχώς, δεδομένου ότι κάθε χρόνο 30.000 οδηγοί συνταξιοδοτούνται, ενώ ο αριθμός των νέων στο επάγγελμα δεν ξεπερνάει τις 15.000. Εκτός όμως από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Μεταφορών και η Διεθνής Ενωση Οδικών Μεταφορών (IRU), σε πρόσφατη μελέτη της, εκτιμάει ότι μέχρι το 2027 η Γερμανία θα χρειαστεί 185.000 νέους οδηγούς φορτηγών.

Αρκετοί ωστόσο αναρωτιούνται για ποιο λόγο δεν προσελκύει τους νέους ανθρώπους το συγκεκριμένο επάγγελμα. Κατ’ αρχάς οι αποδοχές θεωρούνται χαμηλές. Οπως αναφέρει η DW, o μηνιαίος μισθός για έναν νέο οδηγό διαμορφώνεται κατά μέσον όρο στα 2.500 ευρώ μεικτά, όμως και πάλι η αμοιβή θεωρείται χαμηλή, όταν μάλιστα περιλαμβάνει και δουλειά τα Σαββατοκύριακα. Επιπλέον, η μακροχρόνια απουσία του οδηγού από τη βάση του πολλές φορές διαταράσσει την ομαλή οικογενειακή ζωή του, αποτρέποντας αρκετούς να στραφούν προς το συγκεκριμένο επάγγελμα.

Οι εταιρείες του κλάδου έχουν αρχίσει να αυξάνουν τους μισθούς και να προσφέρουν μπόνους για να προσελκύσουν προσωπικό καθώς η οικονομία ανακάμπτει. Ετσι, πολύ περισσότεροι άνεργοι στρέφονται πλέον στις μεταφορικές που δίνουν δουλειά. Στελέχη του Εθνικού Κέντρου Οδήγησης της Βρετανίας αναφέρουν ότι σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 20% ο αριθμός των υποψηφίων που ενδιαφέρονται να εργαστούν ως οδηγοί φορτηγών. Επισημαίνουν, πάντως, πως η αύξηση αυτή δεν αρκεί.

Οι ελλείψεις οδηγών φορτηγών στη χώρα έχουν καταφέρει καίριο πλήγμα στο λιανικό εμπόριο της Βρετανίας, με τα σούπερ μάρκετ να εμφανίζουν άδεια ράφια και να διαμαρτύρονται για ελλείψεις, τις φημισμένες βρετανικές παμπ να ξεμένουν από μπίρες και την αλυσίδα ταχυφαγίας McDonald να μην μπορεί πλέον να πουλήσει milkshake. Το πρόβλημα της ανεπάρκειας οδηγών φορτηγών αντιμετωπίζουν άλλωστε και οι ΗΠΑ. Εκεί οι μεταφορικές ζητούν όλο και περισσότερες βίζες για να προσλάβουν ξένους οδηγούς φορτηγών. Δεδομένου του πόσο κεντρικός είναι ο ρόλος των φορτηγών μεταφοράς προϊόντων για την παγκόσμια οικονομία, εκτιμάται πως αν συνεχιστούν οι ελλείψεις ενδέχεται να δώσουν περαιτέρω ώθηση στις πληθωριστικές πιέσεις.

Άδεια τα ράφια των σούπερμαρκετ

Η Βρετανία επεξεργάζεται μια σειρά εναλλακτικών επιλογών για να αντιμετωπίσει την έλλειψη οδηγών φορτηγών, μεταξύ των οποίων να προσελκύσει και πάλι πίσω στην αγορά πρώην εργαζομένους, εν μέσω προειδοποιήσεων από τη βιομηχανία τροφίμων ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες μπορεί να καταρρεύσουν ενόψει των Χριστουγέννων.

Ο Πολ Σκάλι, υφυπουργός Επιχειρήσεων, δήλωσε ότι η προσφορά βίζας σε οδηγούς από το εξωτερικό δεν θα λύσει το πρόβλημα καθώς οι ελλείψεις αρχίζουν και γίνονται αισθητές σε όλη την Ευρώπη και η κυβέρνηση εξετάζει αντ’ αυτού λύσεις επικεντρωμένες στην εγχώρια αγορά.

Ο Tesco, ο μεγαλύτερος όμιλος σούπερ μάρκετ στη Βρετανία, είπε ότι η έλλειψη οδηγών φορτηγών μπορεί να οδηγήσει σε φρενήρεις αγορές από πανικόβλητους καταναλωτές ενόψει των Χριστουγέννων εάν δεν ληφθούν μέτρα, σύμφωνα με αναφορές σε μέσα ενημέρωσης.

Τα σούπερ μάρκετ, οι αγρότες και άλλοι φορείς του κλάδου έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση να επιτρέψει την επιστροφή εργαζομένων από το εξωτερικό στους βρετανικούς δρόμους. Ο κλάδος μεταφορέων είπε ότι χρειάζεται ακόμα 90.000 οδηγούς για να καλύψουν τη ζήτηση καθώς οι Ευρωπαίοι οδηγοί είναι δυσκολότερο πλέον να εργαστούν στη Βρετανία λόγω του Brexit ενώ η πανδημία έχει αποτρέψει νέους εργαζόμενους να αποκτήσουν την απαραίτητη πιστοποίηση.

"Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στη χώρα που έχουν άδειες για μεγάλα φορτηγά, πλήρεις ή μερικές, που δεν εργάζονται αυτή τη στιγμή", δήλωσε. "Πώς μπορούμε να τους ενθαρρύνουμε να επιστρέψουν, πώς μπορούμε να αυξήσουμε τον αριθμό των ελέγχων για να μπουν περισσότεροι άνθρωποι στο σύστημα, κάτι που έχει καθυστερήσει λόγω της πανδημίας;"

Η Εθνική Ένωση Αγροτών έχει επίσης αποστείλει επιστολή στον πρωθυπουργό ζητώντας του επειγόντως να εισαγάγει ένα νέο σύστημα βίζας προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι "καταστροφικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού" σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.

"Οι εικόνες από άδεια ράφια σούπερ μάρκετ τείνουν να γίνουν ο κανόνας καθώς εντείνονται οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού", ανέφερε η ένωση στην επιστολή της. "Καθώς προχωράμε προς τα Χριστούγεννα, υπάρχει μια βάσιμη απειλή του πληθωρισμού στα τρόφιμα που επηρεάζει άμεσα τις φτωχότερες οικογένειες".

Ο Σκάλι δήλωσε ότι δεν υπάρχει λόγος οι καταναλωτές να σπεύσουν να προμηθευτούν προϊόντα σε μεγάλες ποσότητες.

Αμετάβλητα άφησε τα επιτόκια η Federal Reserves (Fed), στη σύνοδο της 22ας Σεπτεμβρίου, στο τρέχον εύρος του 0,0% - 0,25%, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η αύξησή τους μπορεί να έλθει νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Βασικός παράγοντας θα αποτελέσει η προοπτική της αμερικανικής οικονομίας μέσα στο 2021.

Παράλληλα, οι αξιωματούχοι της ομοσπονδιακής τράπεζας επεσήμαναν ότι θα αρχίσουν να αίρουν τα μέτρα στήριξης που παρείχαν για την αντιμετώπιση των συνεπειών που προκάλεσε η πανδημική κρίση στην οικονομική δραστηριότητα πολύ σύντομα…

Σήμα για πρόωρο tapering λόγω πληθωρισμού

Μιλώντας για πληθωρισμό, οι κεντρικοί τραπεζίτες αρχίζουν σιγά σιγά να παραδέχονται αυτό που κάποιοι εξ αρχής γράψαμε (και ξαναγράψαμε μέχρι να το εμπεδώσουν). Πως ο πληθωρισμός έχει ξεφύγει από τον έλεγχο και πρέπει να παρθούν (σκληρά) μέτρα. Η σύσφιξη νομισματικής πολιτικής εννοείται πως έιναι ένα από αυτά. Όμως ίσως έρθει νωρίτερα τελικά…

Κάτι που φυσικά είναι κακά μαντάτα για τις διεθνείς αγορές.

Ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ επεσήμανε ότι το tapering θα μπορούσε να συμβεί τον Νοέμβριο και να τερματιστεί στα μέσα του 2022.

Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, δεν δόθηκε ούτε ορίστηκε ακριβές χρονικό περιθώριο ή συγκεκριμένη ημερομηνία για το πότε θα συμβεί η μείωση της ποσοτικής χαλάρωσης (QE).

Σύμφωνα με τη FOMC, την Επιτροπή Ανοιχτής Αγοράς της Fed, αν η πρόοδος που σημειώνεται στην πραγματική οικονομία συνεχιστεί, o ρυθμός αγοράς περιουσιακών στοιχείων θα μειωθεί.

Υπό το φως αυτών των προσδοκιών, η Επιτροπή ψήφισε ομόφωνα να διατηρηθούν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια κοντά στο 0%. Ωστόσο, η πλειοψηφία των μελών «βλέπει» τώρα την πρώτη αύξηση των επιτοκίων να συμβαίνει το 2022. Τον Ιούνιο, όταν τα μέλη δημοσίευσαν για τελευταία φορά τις οικονομικές τους προβλέψεις, μια μικρή πλειοψηφία τοποθέτησε αυτή την αύξηση στο 2023.

Όπως είναι ευνόητο, υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στις οικονομικές προβλέψεις της Fed.

Πλέον, η Κεντρική Τράπεζα εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί μόλις +5,9% φέτος, αντί για +7% , όπως είχε προβλεφθεί τον Ιούνιο. Ωστόσο, η ανάπτυξη το 2023 ορίζεται τώρα στο +3,8%, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για +3,3% προηγουμένως. Επίσης, ο πληθωρισμός κινείται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον Ιούνιο.

Ο βασικός πληθωρισμός προβλέπεται να αυξηθεί 3,7% φέτος, σε σύγκριση με το 3% που είχε προβλεφθεί την τελευταία φορά.

Για το 2022, οι αξιωματούχοι της Fed βλέπουν τον πληθωρισμό στο 2,3%, σε σύγκριση με την προηγούμενη προβολή που έκανε λόγο για 2,2%, και 2,2% το 2023.