Κ. Σπυρόπουλος - Μια Τέχνη έξυπνη και αληθινή

Ο καλλιτέχνης Κώστας Σπυρόπουλος εγκαινιάζει από αυτό το Σάββατο -σε τέσσερις ενότητες- μια σειρά παρουσιάσεων/αφηγήσεων στην axianews όπου ξεδιπλώνει τις σκέψεις του για την Τέχνη. Την διαχρονική Τέχνη. Την Τέχνη που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και -κατά συνέπεια- με το μέλλον. Η κοσμοθεωρία του Κώστα Σπυρόπουλου για την Τέχνη φιλτράρεται μέσα από τις γνώσεις των ιδιοτήτων του χρώματος στον καμβά και τις κατασκευές, με κάμποσες δόσεις επιστημονικής… ειλικρίνειας, με το αποτέλεσμα, όπως θα διαβάσετε στις παρακάτω γραμμές- να είναι κάτι παραπάνω από απολαυστικό!

Ο Κώστας Σπυρόπουλος «ντύνει» με τα έργα του την πρώτη ενότητα που σας παρουσιάζουμε σήμερα με τίτλο «Μια Τέχνη έξυπνη κι αληθινή» αναλύοντας τη σύνδεση του χθες με το σήμερα. Εξηγεί γιατί πιστεύει ότι η εξέλιξη της Τέχνης βασίζεται στον «διάλογο» και στην... «κλοπή» ιδεών. Την επιλογή μιας ιδέας μέσα από ένα γενεαλογικό δέντρο ιδεών. Πιστεύει ότι ο νέος ρόλος των καλών τεχνών είναι να αποτελούν μια από τις μορφές επικοινωνίας μέσα σ’ ένα πλαίσιο που ολοένα διευρύνεται και που περικλείει σήμερα και τις τέχνες μαζικής κατανάλωσης, υποστηρίζοντας την ιδέα του για ένα συνδετικό νήμα ανάμεσα στις καλές τέχνες και την Ποπ Αρτ, με το ανθεκτικό στον χρόνο και το αναλώσιμο. Ακολουθεί το κείμενο το καλλιτέχνη:

"Συνήθως λέμε ότι η ιδέα πρέπει να είναι πρωτότυπη. Δεν ξέρω αν αυτό πράγματι αληθεύει"

Η ζωγραφική είναι μια μυσταγωγική διεργασία που συνεγείρει το συναίσθημα, την φαντασία, την μνήμη και την λογική διεργασία του δημιουργού. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η έκφραση, ιδεών, συναισθημάτων, αρχών και πεποιθήσεων που απευθύνονται στο κοινωνικό σύνολο και ζητούν αλληλεπίδραση. Αν αυτό γίνει, το έργο είναι αξιόλογο, γιατί είναι αιτία διαλόγου. Ο διάλογος οδηγεί στην εξέλιξη, στην πρόοδο, σε μια καινούρια αντίληψη των πραγμάτων.

Η ζωγραφική είναι Τέχνη και τεχνική, είναι η μεθοδολογία να αποτυπώνονται οι ιδέες είτε στον καμβά είτε σε νεότερα μέσα (video, κατασκευές κ.λ.π.).

Η ιδέα είναι η γενεσιουργός αιτία ενός έργου. Είναι η κινητήριος δύναμη.

Συνήθως λέμε ότι η ιδέα πρέπει να είναι πρωτότυπη. Δεν ξέρω αν αυτό πράγματι αληθεύει. Άλλωστε ο Πάμπλο Πικάσο έχει πει ότι η τέχνη είναι κλοπή και ο ΤΣ. Έλιοτ ότι οι ανώριμοι ποιητές μιμούνται, οι ώριμοι ποιητές κλέβουν, οι κακοί ποιητές κακοποιούν αυτό που παίρνουν. Οι καλοί ποιητές το κάνουν είτε καλύτερο είτε τουλάχιστον διαφορετικό. Ο καλός ποιητής μετατρέπει την λεία του σε ολοκληρωμένο συναίσθημα, το οποίο είναι μοναδικό και τελείως διαφορετικό από το πρωτότυπο.

Όταν βλέπεις τον κόσμο από αυτή την οπτική, σταματάς να σκέπτεσαι τι είναι «καλό και τι κακό» υπάρχουν μόνο πράγματα που αξίζει να κλέψεις και πράγματα που σε αφήνουν αδιάφορο.

Τα πάντα είναι στην διάθεσή σου και στην διάθεση όλων. Αν δεν βρεις κάτι που αξίζει να κλέψεις σήμερα, ίσως βρεις κάτι που να αξίζει να κλέψεις αύριο ή αργότερα. Ο Ντέιβιντ Μπάουι είχε πει σχετικά: Η μόνη τέχνη που θα μελετήσω είναι αυτή από την οποία μπορώ να κλέψω. Ο συγγραφέας Τζόναθαν Λάθεμ έχει πει πως όταν οι άνθρωποι αποκαλούν κάτι «πρωτότυπο», εννιά στις δέκα φορές απλώς δεν γνωρίζουν τις αναφορές και τις πρωτότυπες πηγές του. Τίποτα δεν έρχεται από το πουθενά. Όλη η δημιουργική δουλειά χτίζεται πάνω σε αυτό που ήδη έχει υπάρξει. Αυτό συνήθως το λέμε επηρεασμό. Τίποτα δεν είναι καινούριο κάτω από τον ήλιο. Μερικοί βρίσκουν την ιδέα αυτή θλιβερή, εμένα όμως με γεμίζει ελπίδα. Όπως το θέτει ο Γάλλος συγγραφέας Αντρέ Ζιντ: «Οτιδήποτε πρέπει να ειπωθεί, έχει ήδη ειπωθεί. Από τη στιγμή όμως, που κανένας δεν έδωσε σημασία, όλα πρέπει να ειπωθούν ξανά».

Αν απελευθερωθούμε από το βάρος της πρωτοτυπίας, θα σταματήσουμε να προσπαθούμε να φτιάξουμε κάτι από το τίποτα και θα αγκαλιάσουμε τις επιρροές μας αντί να τρέχουμε μακριά τους.

Κάθε νέα ιδέα είναι απλώς ένας συνδυασμός παλαιότερων ιδεών

Κάθε νέα ιδέα είναι απλώς ένας συνδυασμός ή ένα remix μιας ή περισσότερων παλαιότερων ιδεών. Για την επιβεβαίωση της πιο πάνω άποψης ένα καλό παράδειγμα είναι η γενετική. Έχεις μια μητέρα και ένα πατέρα. Έχεις πάρει στοιχεία και από τους δύο, αλλά το άθροισμά σου είναι μεγαλύτερο από τα δικά τους χαρακτηριστικά. Είσαι ένα remix της μητέρας, του πατέρα και όλων των προγόνων σου. Έχεις οικογενειακό γενεαλογικό δένδρο, αναλογικά έχεις και γενεαλογικό δένδρο ιδεών. Δεν μπορείς να επιλέξεις την οικογένειά σου, μπορείς όμως, να διαλέξεις τους δασκάλους σου, τους φίλους σου, την μουσική που ακούς, την ερωτική σου σύντροφο και ότι άλλο σε αφορά.

Είσαι λοιπόν ένας συνδυασμός των πραγμάτων που αφήνεις να μπουν στην ζωή σου. Ο Γκαίτε έλεγε ότι «Μας διαμορφώνουν τα πράγματα που αγαπήσαμε» και ο Τζάι Ζι «Ήμασταν παιδιά που βρήκαμε τους πατεράδες μας στα βινύλια, στους δρόμους και στην ιστορία. Επιλέξαμε τους προγόνους που θα μας ενέπνεαν να δημιουργήσουμε τον κόσμο μέσα στον οποίο θα ζούσαμε. Η ζωγραφική είναι μέρος αυτού του κόσμου. Γνωρίζω ότι η δουλειά μου είναι να συλλέγω καλές ιδέες. Όσες περισσότερες μαζέψω τόσες περισσότερες επιλογές θα έχω για να επηρεαστώ, τόσο πιο αξιόλογα έργα θα δημιουργήσω».

Ο Τζιμ Τζάρμους σημειώνει: «Κλέψε από οπουδήποτε βλέπεις έμπνευση ή καύσιμα για την φαντασία σου. Καταβρόχθιζε παλιές ταινίες, νέες ταινίες, μουσική, ζωγραφική, βιβλία, φωτογραφίες, ποιήματα, όνειρα, περιστασιακές συζητήσεις, αρχιτεκτονική, ταμπέλες δρόμων, δένδρα, σύννεφα, σώματα, φως και σκιές. Επέλεγε να κλέβεις μόνο ότι μιλάει κατευθείαν στην ψυχή σου. Αν το κάνεις αυτό, η δουλειά σου θα είναι πρωτότυπη».

Ο Μαρσέλ Ντυσάν είπε: «Δεν πιστεύω στην τέχνη. Πιστεύω όμως στους καλλιτέχνες. Θέλω να εμβαθύνω σε έναν καλλιτέχνη που αγαπώ πραγματικά και μετά αυτός με αγαπά. Αυτή την διεργασία την επαναλαμβάνω συχνά. Μ’ αυτό τον τρόπο επικοινωνώ με ανθρώπους που μοιάζουν με εμένα, διδάσκομαι απ’ αυτούς και δημιουργώ τη δική μου πραγματικότητα, την δική μου τέχνη. Συνηθίζω στο στούντιό μου να κρεμάω φωτογραφίες από αγαπημένους μου καλλιτέχνες. Είναι σαν να έχω φιλικά φαντάσματα γύρω μου. Το καλό με τους νεκρούς, είναι ότι είναι απόμακρες αυθεντίες και δεν μπορούν να σε αρνηθούν από μαθητευόμενό τους. Μπορείς να μάθεις ότι θες από εκείνους. Άφησαν τα μαθήματά τους (μαζί με τις σημειώσεις) μέσα στα έργα τους».

Πώς το διαχρονικό και το επίκαιρο μπορούν να συνυπάρξουν

Πιστεύω ότι ο νέος ρόλος των καλών τεχνών είναι να αποτελούν μια από τις μορφές επικοινωνίας μέσα σ’ ένα πλαίσιο που ολοένα διευρύνεται και που περικλείει σήμερα και τις τέχνες μαζικής κατανάλωσης. Πίσω από αυτά τα λόγια βρίσκεται η ιδέα μου για ένα συνδετικό νήμα ανάμεσα στις καλές τέχνες και την Ποπ Αρτ, με το ανθεκτικό στον χρόνο και το αναλώσιμο. Το διαχρονικό και το επίκαιρο να συνυπάρχουν χωρίς ούτε οι αισθήσεις του θεατή ούτε τα πρότυπα της κοινωνίας να δεχθούν οποιοδήποτε πλήγμα. Πιστεύω ότι η σημασιολογική διάχυση όλων των αντικειμένων και των εικόνων εκδηλώνεται μέσα από άμορφες και διαλυόμενες λεπτομέρειες, η τραχιά υφή των οποίων υπονοεί την ροή αλλά και το εφήμερο. Άλλωστε η εικόνα κάθε αντικειμένου φέρνει περισσότερα από ένα πράγματα στον νου. Τα σύμβολα μπορούν να ενσωματωθούν με διαφορετικούς τρόπους π.χ. το ρολόι σαν μηχανή υπολογισμού ή σαν κόσμημα, μια πόρτα σαν ένα κομμάτι ξύλο ή σαν έργο τέχνης, η φωτογραφική μηχανή σαν είδος πολυτελείας ή σαν είδος πρώτης ανάγκης.

Όταν κάνουμε σύγχρονη τέχνη πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα να πληροφορούμαστε γρήγορα και από παντού. Το internet είναι σημαντική πηγή ιδεών. Να είμαστε κανονικοί και οργανωτικοί, ώστε να είμαστε άγριοι και πρωτότυποι στην δημιουργική δουλειά μας. Μην ξεχνάμε αυτό που είπε ο Κρεγκ Νταμράουερ «Σύγχρονη τέχνη = θα μπορούσα να το κάνω κι εγώ αυτό + Ναι αλλά δεν το έκανες».

Κ. Σπυρόπουλος

Who is who

1952: Γεννήθηκε στην Πάτρα

1970: Μετά από εξετάσεις εισήχθη στην Ιατρική Σχολή Αθηνών

1976: Πτυχίο Ιατρικής

1985: Επισκέπτης Επίκουρος Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Indiana University USA.

1985-1987: Σπουδές Ζωγραφικής στο Heron Art Institute του Ιndiana University USA

1989: Παρακολούθηση των εργασιών της Πνευμονολογικής Κλινικής του Brompton Hospital του Λονδίνου

1990: Καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Πατρών

2000-2008: Αν. Καθηγητής (Ν. 407) στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παν/μίου Ιωαννίνων με γνωστικό αντικείμενο «Εικαστική Ανατομία».

2019: Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών

2020: Επισκέπτης καθηγητής Πανεπιστήμιο Κύπρου.

-Έχει στο ενεργητικό του πάνω από 100 ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό.

-Έχει συμμετάσχει σε 19 Διεθνείς ART FAIR και σε 10 BIENNALE σε Ελλάδα, Γαλλία, Τσεχία, Καναδά, Ιταλία, Τουρκία, Ελβετία, Βουλγαρία, Η.Π.Α, Αζερμπαϊτζάν, Αυστρία, Γερμανία και Λετονία.

-Σημαντικές προσωπικότητες του Πολιτισμού και της Τέχνης Έλληνες και Ξένοι έχουν αναφερθεί εκτενώς στο έργο του.

-"Ρέοντα" ποιητικά του κείμενα περιέχονται σε εκδόσεις και βιβλία.

-Είναι συγγραφέας πολλών εικαστικών βιβλίων τα σημαντικότερα των οποίων είναι -Μαθήματα Εικαστικής Ανατομίας, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

-Η Αισθητική της Τέχνης και των Υποατομικών Σωματιδίων η σχετικότητα της όρασης, εκδόσεις Φιλίρα.

-Σκέψου Ελεύθερα, εκδόσεις Φιλίρα.

-87+1 λόγοι που ζωγραφίζω, εκδόσεις Φιλίρα.

-Οι περιπέτειες της Ομορφιάς, εκδόσεις ΕΛΤΑ.

-Εικαστικά Παιχνίδια, εκδόσεις ΔΟΝΤΙ

-10 +1 Μαθήματα ζωγραφικής, εκδόσεις Επιστήμων.

-Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς επίσης σε ελληνικά Μουσεία και Μουσεία του εξωτερικού.

-Τέσσερις µεγάλες εικαστικές κατασκευές του κοσµούν τον κεντρικό δρόµο και τον περίβολο της Πρυτανείας του Πανεπιστηµίου Πατρών.

-Τα Ελληνικά Ταχυδροµεία τιµώντας το έργο του τύπωσαν 49 γραµµατόσηµα που απεικονίζουν ανάλογο αριθµό έργων.

Διακρίσεις

-Βραβείο από την UNESCO, έτη 2017 και 2018 για το καλλιτεχνικό έργο.

-Πρώτο βραβείο ως πρόσωπο της χρονιάς 2016 για την προσφορά στα γράµµατα και τις τέχνες από την εφηµερίδα «Πελοπόννησος».

-Διεθνής 3rd International Maritime Biennale Marina Jurmala, 2021

-ΒΡΑΒΕΙΟ JURMALA CITY MUSEUM, Ιούλιος 2021

-Παρουσιάστηκε από το Περιοδικό Τέχνης World Of Art Conteporary Magazine La Biennale Di Venezia 2022 μαζί με άλλους 69 Επιλεγμένους Καλλιτέχνες που συμμετείχαν στα πλαίσια της Biennale Βενετίας εκτός Κρατικών Συμμετοχών

-Βράβευση από Αcademia Italia in Arte nel Mondo Associazione Culturale για το σύνολο του έργου του.

Την προσωπογραφία του παρουσίασε η Ιταλική Ακαδημία Καλών Τεχνών σε ειδικό Τόμο που περιέχει εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής ζωγραφικής.