Μαρία Φιλιππακοπούλου: «Θέλω ο θεατής κοιτάζοντας τα έργα μου να μπορεί να φτιάχνει τις δικές του ιστορίες»

20/09/2022, 12:11

Η γνωστή ζωγράφος μιλάει στην "axianews" για τη δουλειά της και τα μελλοντικά της σχέδια!

Συνέντευξη στον Κώστα Κατόπη

Με το που πρωτομπαίνεις στο ατελιέ της ζωγράφου Μαρίας Φιλιππακοπούλου, η πανδεσία των χρωμάτων που συναντάς με την πρώτη ματιά σε συνεπαίρνει. Συναντήσαμε την καταξιωμένη ζωγράφο με την οποία είχαμε μια ευχάριστη συζήτηση για την μέχρι τώρα πορεία και το έργο της. Μας μίλησε για τις εμπνεύσεις, τις τεχνικές, τις ιστορίες που φαντάζεται και την οδηγούν να τις αποτυπώνει στον καμβά, καθώς και την (εσωτερική) μεταστροφή της από το θέατρο στην ζωγραφική.

Μιλάει ακόμα για τη σχέση μεταξύ καλλιτέχνη και θεατή και πώς μεταφέρεται μέσω του έργου σε αυτόν η εσωτερική του πρώτου αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «θέλω ο θεατής κοιτάζοντας τα έργα μου να μπορεί να φτιάχνει τις δικές του ιστορίες». Η Μαρία Φιλιππακοπούλου αυτή την περίοδο, προετοιμάζεται πυρετωδώς για την επερχόμενη ατομική της έκθεση τον Νοέμβριο στη γκαλερί Artshot – Sophia Gaitani.

-Μαρία, μίλησέ μας για το έργο σου. Κάνε μια αναδρομή από το σήμερα μέχρι τα πρώτα χρόνια σου στην εικαστική σκηνή.

Ξεκίνησα να ασχολούμαι συστηματικά με την ζωγραφική στο τέλος της δεκαετίας του 90, μόλις είχα γυρίσει από το Λονδίνο όπου είχα κάνει το μεταπτυχιακό μου στο Θέατρο στο Goldsmiths College του University of London. Μέχρι τότε ό, τι ζωγράφιζα το έκανα για μένα χωρίς να το δείχνω ή να σκέφτομαι ότι θέλω να το δείξω. Εκείνη την εποχή ξεκίνησα να κάνω σχέδιο συστηματικά και συγκεκριμένα πολύ γυμνό μοντέλο με δάσκαλο τον σημαντικό ζωγράφο Θεόδωρο Πάντο. Κάπου εκεί βρίσκεται η δικιά μου αφετηρία, στον χώρο της οδού Τοσίτσα, εκεί όπου έκανα τις πρώτες σπουδές μου πάνω στο σχέδιο. Λίγο μετά ήρθε η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Από τότε έχω πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και έχω κάνει αρκετές ατομικές, έχω συνεργαστεί με πολλούς αξιόλογους ανθρώπους και χώρους τέχνης. Η ζωγραφική είναι μια εσωτερική πορεία που ο καλλιτέχνης μοιράζεται με τον έξω κόσμο μέσω του έργου του, απαιτεί πολλές ώρες δουλειάς, αφοσίωση και συγχρόνως εσωτερική ελευθερία, όσο είναι αυτή εφικτή.

Χύτρα, 50×60, λάδι σε καμβά, 2022

-Άνθρωποι, ζώα, αστικό τοπίο και περιβάλλον. Ποιες οι αγαπημένες σου εικόνες;

Τα φυσικά και τα αστικά τοπία αποτελούν έμπνευση και αφετηρία για το έργο μου. Οι ανοιχτοί χώροι με συγκινούν γι αυτό τους ζωγραφίζω, χώροι όπου μπορεί κανείς να αναπνεύσει χωρίς να ασφυκτιά, εκεί μέσα συχνά τοποθετώ τις ανθρώπινες φιγούρες ή τα ζώα σαν μάρτυρες των ιστοριών μέσα στον χρόνο. Όμως επίσης συχνά ζωγραφίζω μόνο τους χώρους, χωρίς κάποια φιγούρα, τα χωράφια, οι θάλασσες και οι δρόμοι γίνονται οι πρωταγωνιστές στις εικόνες μου.

Η ζωγραφική είναι μια εσωτερική πορεία που ο καλλιτέχνης μοιράζεται με τον έξω κόσμο μέσω του έργου του, απαιτεί ώρες δουλειάς, αφοσίωση και εσωτερική ελευθερία

-Σουρεαλισμός με χιούμορ;

Το χιούμορ υπάρχει στα έργα μου, θαλάσσιοι ελέφαντες που λιάζονται αμέριμνοι δίπλα σε κάμερες παρακολούθησης, κάποιοι άλλοι θαλάσσιοι ελέφαντες που βρίσκονται στην πισίνα αφού έχουν λιώσει οι πάγοι και έχουν αστικοποιηθεί, σιντριβάνια στην πόλη σαν πισίνες περιτριγυρισμένα από πολύχρωμα φυτά, ζώα και άνθρωποι σε ανορθόδοξους χώρους. Εικόνες που φαινομενικά μπορεί να μοιάζουν μοναχικές αλλά τελικά εμπεριέχουν το χιούμορ και την ανατροπή που είναι διάχυτα στον καθημερινό σουρεαλισμό της ζωής μας.

Σιντριβάνι στην Λεωφόρο Πατησίων, 100×125, λάδι σε καμβά, 2019

-Είσαι λάτρης της προοπτικής και αυτό φαίνεται στα έργα σου. Σου αρέσουν τα όρια που αυτή θέτει;

Δημιουργώ χώρους φυσικούς και αστικούς με στοιχεία προοπτικής χωρίς όμως τους αυστηρούς κανόνες που διέπουν την προοπτική. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθώ να επιτύχω το αντίθετο από την τοποθέτηση ορίων, δημιουργώ εικόνες ανοιχτές σε ερμηνείες όσον αφορά το χρόνο, τον χώρο αλλά και την έννοια πίσω από αυτές. Θέλω ο θεατής κοιτάζοντας τα έργα μου να μπορεί να φτιάχνει τις δικές του ιστορίες, να βρίσκει την δικιά του ιδιωτική μνήμη.

–Χρησιμοποιείς σύμβολα στα έργα σου;

Με την ευρύτερη έννοια του συμβολισμού θα έλεγα πως ναι αφού δεν με ενδιαφέρει μόνο το εξωτερικό οπτικό φαινόμενο αλλά κυρίως οι έννοιες και οι ιδέες πίσω από αυτό. Η πνευματικότητα, η φαντασία και το όνειρο θέλω να πιστεύω πως έχουν μια σημαντική θέση στα έργα μου. Οι χώροι μου και τα στοιχεία μέσα σε αυτούς θέλω να διηγούνται ιστορίες πέρα από το προφανές, να αφήνουν τον θεατή να χτίζει την δικιά του ιστορία.

Το Ζάππειο τη νύχτα, 100×120, λάδι σε καμβά, 2019

-Ποια τα αγαπημένα σου χρώματα και υλικά;

Δουλεύω με λάδι σε καμβά, χρησιμοποιώ δηλαδή παραδοσιακά μέσα στην ζωγραφική μου για να συνθέσω θέλω να πιστεύω σύγχρονες εικόνες. Το λάδι είναι ένα υλικό που αργεί να στεγνώσει, κι έτσι παραμένει εύπλαστο και ζωντανό για αρκετές μέρες. Αυτό με βοηθάει στο να επεμβαίνω ξανά και ξανά. Η ζωγραφική μου δεν έχει πλασίματα και πάστες, έχει όμως πάρα πολλά layers, στρώματα χρώματος που περνάω ξανά και ξανά το ένα πάνω στο άλλο για να το φέρω στο σημείο που θέλω. Αυτή η χειρονομία του απλώματος του χρώματος πάνω στον καμβά σε επανάληψη λειτουργεί για μένα σχεδόν διαλογιστικά. Τα χρώματα που χρησιμοποιώ είναι ανάλογα με αυτό που θέλω να ζωγραφίσω, σίγουρα όμως συναντώ συχνά το μπλε του κοβάλτιου, το emerald πράσινο, τις όμπρες μαζί με το άσπρο και το μαύρο.

-Ξεκίνησες με το θέατρο και την υποκριτική. Υπάρχει επιρροή, πιστεύεις, στα έργα σου;

Όταν είχα μπει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και αφού είχα περάσει κάποια λίγα χρόνια από το Θέατρο, ο δάσκαλός μου στην ΑΣΚΤ Τάσος Χριστάκης μου είχε πει ότι τώρα αλλάζει το μέσο αλλά το ζητούμενο παραμένει το ίδιο. Νομίζω ότι αυτή του η κουβέντα περικλείει τη σχέση που έχουν όλες οι τέχνες μεταξύ τους. Η αφετηρία πιστεύω είναι πάντα κοινή, είναι η δημιουργία ενός καινούργιου κόσμου πέρα από το ορατό, το προφανές. Η θητεία μου στο Θέατρο, στην σχολή του Εθνικού Θεάτρου και μετά στο Λονδίνο στο Goldsmiths, καθώς και κάποιες δουλειές που έκανα ως ηθοποιός πριν αλλάξω πορεία ήταν η αρχή ενός δρόμου που συνεχίζω να διανύω πια ως ζωγράφος. Η δουλειά όμως του ζωγράφου είναι πιο προσωπική, πιο εσωστρεφής, σε έναν υποκειμενικό χρόνο και αυτό νομίζω είναι αυτό που εμένα σαν άνθρωπο μου ταιριάζει περισσότερο. Θαυμάζω πάντα όμως τους ηθοποιούς και την τέχνη του Θεάτρου.

The walrus III, 120×100, λάδι σε καμβά, 2014

-Τα μαθήματα φωτογραφίας πώς σε βοηθάνε;

Η φωτογραφία είναι πολύ συχνά η αφετηρία μου. Οι εικόνες που φωτογραφίζω από την πόλη ή από την φύση, από κοντινά ή μακρινά ταξίδια είναι η αρχική αναφορά, μετά όλο αυτό μετεξελίσσεται σε ζωγραφικό έργο, σε μία καινούργια, τροποποιημένη, φανταστική σύνθεση. Η φωτογραφία έχει την ικανότητα να καθιστά παντοτινό το στιγμιότυπο και αυτό με συγκινεί Όμως η φωτογραφία με ενδιαφέρει και σαν αυτόνομο εικαστικό μέσο, έχω πολλές ενότητες που αυτούσια θα ήθελα κάποια στιγμή να παρουσιάσω. Μια από αυτές είναι οι φωτογραφίες που έχω τραβήξει στην Λεωφόρο Νάτο. Η λεωφόρος Νάτο είναι η μεγάλη λεωφόρος της Δυτικής Αττικής που συνδέει τα Λιόσια με την Ελευσίνα. Εκεί πήγαινα συχνά μια εποχή και φωτογράφιζα τα νεκροταφεία αυτοκίνητων, τους έρημους δρόμους και τις ανθρώπινες φιγούρες που περπατούσαν εκεί. Είναι ένα τοπίο όπου είναι διάχυτη η αστική ερήμωση και η λήθη.

-Ποιο σημαντικό γεγονός θεωρείς ότι σημάδεψε την πορεία σου;

Τα δύο χρόνια που έζησα στο Λονδίνο στο τέλος της δεκαετίας το ’90. Πήγα για το μεταπτυχιακό μου στο Goldsmiths College σε Theatre Arts το οποίο είναι από τα πιο πρωτοποριακά Πανεπιστήμια του Λονδίνου στον χώρο των τεχνών. Οι θεατρικές παραστάσεις που είδα σε αυτή την πόλη, οι βιβλιοθήκες που επισκέφτηκα, οι άνθρωποι που γνώρισα αλλά και οι εκθέσεις και τα μουσεία που είδα νομίζω άλλαξαν ριζικά τον τρόπο που έβλεπα τα πράγματα και τον εαυτό μου. Κάπου εκεί συντελέστηκε και η εσωτερική μεταστροφή μου από το Θέατρο στην Ζωγραφική αφού μάλλον γνώρισα πιο καλά τον εαυτό μου. Το Λονδίνο συγχρόνως είναι μια πολύ σκληρή και ακριβή πόλη που μπορεί να φέρει έναν άνθρωπο στα όρια του. Από αυτό όμως μπορεί να βγει κάτι δημιουργικό.