Πέτρος Καραβέβας «Δεν επιλέγω τα μοντέλα μου με τα συμβατικά κριτήρια»

 

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Όταν βρίσκομαι στο εργαστήρι του εικαστικού Πέτρου Καραβέβα πραγματικά δεν ξέρω αν με ευχαριστεί περισσότερο να συνομιλώ μαζί του ή να θαυμάζω τα έργα του. Ο Καραβέβας είναι καλλιτέχνης που τον χαρακτηρίζει ο σεβασμός για τον άνθρωπο, τη φύση, τις απόψεις και την ιδεολογία των άλλων. Άνθρωπος χαμηλών τόνων, γνωστός για το ενδιαφέρον του για τα κλασικά θέματα όπως η τοπιογραφία και η προσωπογραφία.

Κοιτώντας τα έργα του στον χώρο που δουλεύει, μπορεί κάποιος να ξεχωρίσει τα πορτρέτα μεγάλων διαστάσεων, ζωγραφισμένα με ρεαλισμό και εκφραστικότητα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον διακρίνουμε στην επιλογή των προσώπων, της στάσης του σώματος, της έκφρασης.

Με τέτοιου είδους έργα και επίκεντρο την ανθρώπινη φιγούρα, ο εικαστικός συμμετέχει φέτος στην ART ATHINA με την γκαλερί Art Prisma.

 



Συμμετέχετε πρώτη φορά φέτος στην ART ATHINA. Πόσο σημαντική είναι για σας η συμμετοχή αυτή;

Είναι μια εμπειρία σαφώς διαφορετική από εκείνη μιας ατομικής ή μιας ομαδικής έκθεσης. Εκεί ο καλλιτέχνης βγαίνει από τη μοναχικότητα αλλά και την ασφάλεια του εργαστηρίου του για να εκτεθεί στο κοινό, μόνος του ή από κοινού με «συγγενείς» συνήθως ομότεχνούς του. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις τα εκτιθέμενα έργα έχουν ένα ορισμένο εικαστικό στίγμα και το κοινό που έρχεται να τα δει είναι σχετικά μικρότερο και πιο ομοιογενές.

Αντίθετα, η ART ATHINA είναι ένας χώρος όπου συναντιούνται και συνυπάρχουν διαφορετικές γενιές καλλιτεχνών, διαφορετικά ρεύματα και τάσεις. Το κοινό που την επισκέπτεται είναι κι αυτό πολυπληθές και ετερόκλητο. Μ’ αυτή την έννοια, η πρώτη μου αυτή συμμετοχή αντιπροσωπεύει για μένα ένα νέο βήμα, μια διεύρυνση της επαφής μου τόσο με συναδέλφους εικαστικούς όσο και με το κοινό.

 

Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη θεματολογία των έργων που θα παρουσιάσετε;

Στην ART ATHINA συμμετέχουν συγκεκριμένες κάθε φορά γκαλερί και οι καλλιτέχνες που αυτές επιλέγουν. Εγώ κατεβαίνω με την γκαλερί Art Prisma της Νατάσας Θωμάκου.

Θέμα των έργων που θα παρουσιάσω είναι και αυτή τη φορά η ανθρώπινη φιγούρα. Πρόκειται, συγκεκριμένα για ένα πορτρέτο και για μερικά γυμνά, τόσο γυναικεία όσο και ανδρικά. Ένα από τα μοντέλα μου είναι και ο γιος μου. Τον έχω ζωγραφίσει βέβαια και άλλες φορές, κατά τη διάρκεια της παιδικής και της εφηβικής του ηλικίας.

Αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που τον έχω απέναντί μου ως νεαρό άντρα. Πρέπει να πω ότι μου προκαλεί ιδιαίτερη συγκίνηση η σύμπτωση της πρώτης μου αυτής εικαστικής «αναμέτρησης» με τον ενήλικα πια γιο μου και της πρώτης μου συμμετοχής σ’ αυτήν τη μεγάλη διοργάνωση.

 

Ασχολείστε ιδιαίτερα με την προσωπογραφία. Τι είναι αυτό που σας «τραβάει» να ζωγραφίσετε κάποιο πρόσωπο;

Με την προσωπογραφία ασχολούμαι συστηματικά εδώ και αρκετά χρόνια. Σχετικά πρόσφατα στράφηκα και στο γυμνό. Πάντως, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μου βρίσκεται σταθερά η ανθρώπινη φιγούρα. Αυτό που με ενδιαφέρει δεν είναι η απόδοση απλώς των εξωτερικών χαρακτηριστικών του εκάστοτε μοντέλου μου. Προσπαθώ να αποτυπώσω κάθε φορά στον καμβά την ιδιαίτερη ανθρώπινη ποιότητα της μορφής που έχω απέναντί μου. Γιαυτό και δεν επιλέγω τα μοντέλα μου με τα συμβατικά κριτήρια για το «ωραίο».

Ένα πρόσωπο με αρμονικά χαρακτηριστικά, ένα νεανικό, σφριγηλό, καλλίγραμμο σώμα μπορεί να με αφήσουν αδιάφορο. Αυτά που με έλκουν είναι πρόσωπα και σώματα που εκφράζουν κάποιο ανθρώπινο ήθος ή κάποιο ψυχικό κλίμα. Υπάρχουν βέβαια και μορφές με καθαρά εικαστικό ενδιαφέρον: Πρόσωπα που οι γραμμές τους ξεφεύγουν από το συνηθισμένο, κάποτε τραχιά ή ταλαιπωρημένα, κάποτε φθαρμένα από τον χρόνο. Σώματα που σε τίποτα δε θυμίζουν τις ωραιοποιημένες εικόνες στις οποίες μας έχουν εθίσει η διαφήμιση και η «πειραγμένη» φωτογραφία.



Στις μέρες μας υπάρχουν συχνά παραγγελίες πορτρέτων;

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, οι παραγγελίες γενικά έχουν λιγοστέψει. Ωστόσο, οι παραγγελίες που δέχομαι εγώ είναι κατά κανόνα παραγγελίες πορτρέτων. Αυτό σχετίζεται οπωσδήποτε με το γεγονός ότι ασχολούμαι κυρίως με το είδος αυτό.

Έτσι, τόσο οι συλλέκτες, που ενδιαφέρονται για το ύφος της ζωγραφικής μου, όσο και κάποιοι που θα ήθελαν στον χώρο τους την εικόνα κάποιου αγαπημένου τους προσώπου, μου ζητούν να φιλοτεχνήσω κάποιο πορτρέτο.

Οι προσωπογραφίες επιλέγονται στις συλλογές;

Τα κριτήρια ενός συλλέκτη σχετίζονται τόσο με το είδος της δουλειάς ενός καλλιτέχνη, όσο και με τον βαθμό της καταξίωσής του, άρα και με την εμπορευσιμότητα των έργων του. Έτσι, ένας συλλέκτης που ενδιαφέρεται για το έργο συγκεκριμένων καλλιτεχνών θα επέλεγε ασφαλώς και το πορτρέτο ενός αγνώστου. Συμβαίνει, ωστόσο, να συνδυάζεται η προτίμηση ενός συλλέκτη για έναν καλλιτέχνη με την επιθυμία του να αποκτήσει το πορτρέτο ενός προσφιλούς του προσώπου. Οπότε, ναι, οι προσωπογραφίες επιλέγονται συχνά από συλλέκτες.

Ασχολείστε και με τοπιογραφίες. Πόσο σας εμπνέει ο τόπος καταγωγής σας, η Σύρος;

Πράγματι, η τοπιογραφία είναι θα έλεγα ο άλλος πόλος της ζωγραφικής μου δουλειάς. Στο παρελθόν μάλιστα η σχέση ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους –τοπιογραφία, προσωπογραφία– ήταν ακριβώς η αντίστροφη της σημερινής. Για μια μεγάλη περίοδο ζωγράφιζα κυρίως τοπία και δευτερευόντως πορτρέτα και ανθρώπινες γενικότερα φιγούρες.

Η ιδιαίτερη πατρίδα μου, η Σύρος, έχει ασφαλώς παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό. Η θάλασσα, οι εγκαταστάσεις του Νεωρίου, το καρνάγιο, αλλά και τα ερείπια των παλιών βιομηχανικών μονάδων ή οι εξοχές του νησιού με τη λιγοστή βλάστηση και το έντονο φως με γοήτευαν και τροφοδοτούσαν θεματικά τη δουλειά μου. Θεωρώ καθοριστικό το γεγονός ότι μεγάλωσα σε ένα νησί που είχε ελάχιστη σχέση με τον τουρισμό.

Υπήρχε μια αυθεντικότητα στο τοπίο, στα πράγματα, στους ανθρώπους γύρω μου κι αυτήν ακριβώς ήθελα να εκφράσω ζωγραφίζοντας. Ένας άλλος τόπος που επίσης επηρέασε καθοριστικά το τοπιογραφικό κομμάτι της δουλειάς μου είναι η Σάμος. Στο νησί αυτό, απ’ όπου εν μέρει κατάγεται η γυναίκα μου, περνάμε εδώ και χρόνια ένα μεγάλο μέρος του καλοκαιριού. Εκεί με εντυπωσίασε η γενναιοδωρία της φύσης. Μετά το άνυδρο τοπίο και το εκτυφλωτικό φως των Κυκλάδων, ο πλούτος της βλάστησης και οι χρωματικές διαβαθμίσεις που γεννά η πάλη της σκιάς με το φως ήταν κυριολεκτικά μια αποκάλυψη για μένα.



Δραστηριοποιείστε συχνά στο εξωτερικό και έχετε συμμετάσχει πρόσφατα σε μια έκθεση στη Ρωσία. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την έκθεση αυτή;

Έχω απλώς συμμετάσχει σε κάποιες ομαδικές εκθέσεις που έγιναν στο εξωτερικό. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η έκθεση που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο στη Ρωσία στο πλαίσιο του εορτασμού των 190 χρόνων από τη γέννηση του Λέοντα Τολστόι. Την έκθεση αυτή διοργανώνει η γκαλερί Malou Art σε συνεργασία με το Μουσείο Τολστόι.

Έργα Ελλήνων καλλιτεχνών, εμπνευσμένα από το έργο του συγγραφέα θα εκτεθούν στο οίκημα που υπήρξε το σπίτι του ίδιου και της οικογένειάς του και που τώρα έχει μετατραπεί σε μουσείο. Προσωπικά συμμετέχω με έναν πίνακα, στον οποίο έχω αποτυπώσει τη μορφή της Κατερίνας Μάσλοβα από το μυθιστόρημα «Η ανάσταση» έτσι όπως εγώ τη φαντάστηκα. Τα έργα εκτέθηκαν και εδώ, στο Ρωσικό Κέντρο Επιστημών και Πολιτισμού από τις 23 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου, στο πλαίσιο της προώθησης της ελληνορωσικής φιλίας και συνεργασίας.

Ποια τα μελλοντικά σας σχέδια;

Δουλεύω συστηματικά για την ατομική μου έκθεση που θα πραγματοποιήσω τον προσεχή χειμώνα.