Βασίλης Κορκίδης: «Η καταναλωτική άπνοια στη καλοκαιρινή αγορά έφερε ασφυξία στο εμπόριο»
Οι αρνητικοί δείκτες σε λιανικό και χονδρικό εμπόριο του β´τριμήνου με -7% και -19% αντίστοιχα, όχι μόνο διατηρήθηκαν τον Ιούλιο και Αύγουστο, αλλά βυθίστηκαν ακόμα περισσότερο, αποτυπώνοντας την έντονη «καταναλωτική άπνοια» της φετινής καλοκαιρινής αγοράς. Η καταναλωτική συμπεριφορά αποτυπώθηκε στις θερινές εκπτώσεις, οι οποίες είναι χαρακτηριστικό «θύμα» της πανδημίας. Το δίμηνο των εκπτώσεων η μείωση ξεπέρασε το 18% με 1 δισ. ευρώ λιγότερες πωλήσεις και του όγκου πωλήσεων με 25%. Η αισθητή μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, αντανακλά στις πωλήσεις του εξαμήνου που υποχώρησαν με απώλειες 22 δισ. ευρώ.
Με την ολοκλήρωση των θερινών εκπτώσεων, το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών πραγματοποίησε περιοδική έρευνα στην αγορά, επιβεβαιώνοντας τη μεγάλη πτώση που σημείωσαν οι πωλήσεις τόσο τον Ιούλιο, όσο και τον Αύγουστο, που μάλιστα χειροτέρευσαν ακόμη περισσότερο. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται από την αύξηση των κρουσμάτων κατά τη διάρκεια του Αυγούστου σε συνδυασμό με τα απαραίτητα για την υγεία των πολιτών μέτρα που ελήφθησαν. Ωστόσο, τα μέτρα στήριξης απασχόλησης και επιχειρήσεων, με ρυθμίσεις, διευκολύνσεις και παρατάσεις φαίνεται να απέτρεψαν την ολοκληρωτική κατάρρευση της αγοράς.
Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα του ΙΝ.ΕΜ.Υ., οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις πραγματοποίησαν χαμηλότερες πωλήσεις κατά τη διάρκεια της θερινής εκπτωτικής περιόδου σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή. Οι επιδόσεις μάλιστα των εμπορικών επιχειρήσεων ήταν χειρότερες συγκριτικά με κάθε προηγούμενη περίοδο σε βάθος 10ετίας. Οι μισές επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου εκτιμούν πως οι πωλήσεις τους υποχώρησαν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% κατά τη διάρκεια των θερινών εκπτώσεων. Αντίθετα, μόλις μία στις τέσσερεις σημείωσε ηπιότερη πτώση πωλήσεων έως 20%. Περίπου επτά στους δέκα εμπόρους αιφνιδιάστηκαν από την πτώση των πωλήσεών τους, που ήταν πολύ λιγότερες από εκείνες που ανέμεναν, παρά το γεγονός ότι είχαν λάβει υπόψη τους τον αντίκτυπο της πανδημίας.
Οι επιδόσεις των πωλήσεων στη λιανική το δίμηνο δεν επιβεβαίωσαν, αλλά ψαλίδισαν τις ελπίδες του εμπορικού κόσμου για ηπιότερης έντασης αντίκτυπο στην αγορά. Η αβεβαιότητα από την κρίση υγείας και η εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας επηρέασε αρνητικά τις μετακινήσεις με ΜΜΜ και την επισκεψιμότητα στα καταστήματα, καθώς περισσότερες από οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις κατέγραψαν συρρίκνωση της επισκεψιμότητας σε σχέση με το 2019. Εννέα στις δέκα επιχειρήσεις θεωρεί πως η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε σημαντικά την ψυχολογία των καταναλωτών, χαρακτηρίζοντάς την περισσότερο συγκρατημένη και φοβική. Οι οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις υποστήριξε πως η πανδημία έχει επηρεάσει από μεγάλο έως πολύ μεγάλο βαθμό τη λειτουργία τους, υπό τις παρούσες συνθήκες. Το κόστος προσαρμογής στο νέο πλαίσιο λειτουργίας που υπαγορεύει ο Covid-19 φαίνεται μοιρασμένα σε άλλους μικρό και σε άλλους μεγάλο με τη διαφοροποίηση να οφείλεται στο μέγεθος και τον κλάδο των επιχειρήσεων.
Οι μισές επιχειρήσεις θεωρούν πως η υποχρεωτική χρήση μάσκας στον χώρο του καταστήματος έχει επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία του καταστήματος και μόλις μία στις πέντε πως το έχει επηρεάσει θετικά. Σχεδόν σε τρεις από τέσσερις επιχειρήσεις οι πελάτες χρησιμοποίησαν κυρίως κάρτες κατά τις συναλλαγές τους. Η εξοικείωση των πελατών με το πλαστικό χρήμα και τα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής, σίγουρα λειτούργησαν ευνοϊκά προς αυτήν την κατεύθυνση. Ωστόσο, η υγειονομική κρίση, η οικονομική κρίση και τα μέτρα προστασίας υπαγόρευσαν μειωμένη επισκεψιμότητα και «καχεκτικές» πωλήσεις τη περίοδο των θερινών εκπτώσεων, στέλνοντας πολλές εμπορικές επιχειρήσεις ένα βήμα πριν την «οικονομική ΜΕΘ». Τριπλή επιβεβαίωση της μειωμένης κατανάλωσης και του τζίρου στο λιανικό εμπόριο είναι η μείωση των πωλήσεων του χονδρικού εμπορίου τον Ιούλιο κατά 21%, η μείωση των εισαγωγών κατά 15,5%, αλλά και η μείωση των δημοσίων εσόδων από ΦΠΑ κατά 16%.
Ο επόμενος στόχος για το εμπόριο είναι η εορταστική περίοδος του Δεκεμβρίου, η οποία όμως αφενός απέχει πολύ, αφετέρου δεν υπάρχουν οι εισπράξεις και επαρκή κεφάλαια για αγορές εμπορευμάτων. Το φθινοπωρινό τρίμηνο που ακολουθεί, παρά τις προσφορές και ενδιάμεσες εκπτώσεις που μεσολαβούν, δεν φαίνεται δυνατό να μπορεί να ενισχυθεί η αγοραστική κίνηση, αλλά ενδεχομένως να σταθεροποιηθεί.
Βασίλης Κορκίδης,
πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ
