Απόστολος Πάνας: Tο Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα βήμα εμπιστοσύνης
Κατά κοινή ομολογία η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με μια πρωτοφανή κρίση που έχει πλήξει όλα τα κράτη - μέλη, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο, ανάλογα με το οικονομικό τους στάτους και την πορεία των δημοσιονομικών τους στοιχείων.
H Ευρώπη κατάφερε να περισώσει –έστω και την τελευταία στιγμή– την ευρωπαϊκή κοινή προοπτική, καταλήγοντας σε συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης, κάνοντας ωστόσο παραχωρήσεις και περικοπές από την αρχική πρόταση.
Σε συνδυασμό με αυστηρότερους όρους στις εκταμιεύσεις, οι ηγέτες προχώρησαν σε περικοπές στον προϋπολογισμό 2021-2027 της Ένωσης που αφορούν στο πρόγραμμα για την υγεία και την καταπολέμηση του κορωνοϊού, το οποίο μειώνεται στα 47,5 δισ., μείωση πόρων στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης από 32,5 σε 10 δισ., μείωση στο Invest EU (Νέα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την ενίσχυση της απασχόλησης και της ανάπτυξης 2021-2027) και μειώσεις στους πόρους για την πολιτική γειτονία και αρωγή.
Παρ’ όλα αυτά το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα βήμα εμπιστοσύνης.
Μέσα από το βήμα αυτό, η Ελλάδα κατάφερε να εξασφαλίσει μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια για τα επόμενα λίγα χρόνια. Μπορούμε να μιλήσουμε για 70 και πλέον δισ. ευρώ, αν αθροίσουμε όλες τις παραμέτρους του πολυετούς προϋπολογισμού και όλες τις δυνατότητες του Ταμείου Ανάκαμψης. Μπορούμε να μιλήσουμε για τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης ή μόνο για τα 19 και κάτι δισ. των επιχορηγήσεων, χωρίς τα περίπου 12 δισ. που μας προσφέρονται με τη μορφή δανείου.
Τα χρήματα είναι αρκετά, τι γίνεται όμως με τον εθνικό και ειδικότερα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό αξιοποίησής τους;
Δεν έχει καταστεί ακόμα ξεκάθαρο αν τα κονδύλια αυτά θα αξιοποιηθούν μόνο υπό τη μορφή των προγραμμάτων ΕΣΠΑ ή και με άλλους τρόπους προκειμένου να διασωθεί η ελληνική οικονομία.
Ο στόχος, όμως, είναι βασικά η διάσωση; Ή η ευκαιρία που προσφέρουν τα χρήματα αυτά για την εξυγίανση του τρόπου λειτουργίας της οικονομίας;
Θα λέγαμε ότι είναι η αφορμή για να τεθούν οι βάσεις για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης που θα ενεργοποιήσει όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου και θα θέσει τα θεμέλια για μια νέα βιώσιμη πορεία ώστε η χώρα να βγει από τη διαρκή πάλη με τους δημοσιονομικούς στόχους και τη σκληρή επιτήρηση.
Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης μπορούν το επόμενο διάστημα να αποτελέσουν χρυσά εργαλεία στα χέρια της κυβέρνησης. Η ενεργοποίηση του μηχανισμού, όμως, πρέπει να γίνει γρήγορα και αποτελεσματικά με αντισυμβατικό και ταυτόχρονα ρεαλιστικό θα λέγαμε τρόπο, ενώ δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος.
Είναι παράλληλα γνωστό ότι η απορρόφηση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ σημειώνει στη χώρα εξαιρετικά χαμηλή επίδοση και επειδή η εκταμίευση κάθε φορά θα διέρχεται τη διαδικασία της αξιολόγησης, πρέπει το στοίχημα αυτή τη φορά να κερδηθεί.
Αδιαμφισβήτητα η αξιοποίηση των πόρων μπορεί να ξεκινήσει από τους τομείς της χώρας που εμφανίζει συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως ο τουρισμός, ο πρωτογενής τομέας και εξειδικευμένοι τομείς της μεταποίησης με τελικό στόχο ένα αναπτυξιακό πρότυπο που δεν θα εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από έναν τομέα όπως τώρα με τον τουρισμό.
Απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο είναι όλες οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου, αλλά και οι παράγοντες της αυτοδιοίκησης να γίνουν συνδιαμορφωτές των προτάσεων και της υλοποίησής τους.
Με την πολιτική βούληση και την αποφασιστικότητα που απαιτούνται για την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης που θα στηρίζεται σε συγκεκριμένους άξονες, η χώρα θα κρατήσει τους νέους για να εργαστούν εδώ, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα οδηγήσουν την κοινωνία που γερνά και την οικονομία που φθίνει, σταδιακά, σε τροχιά προόδου.
Γράφει ο Απόστολος Πάνας, βουλευτής Χαλκιδικής με το Κίνημα Αλλαγής
