Κωνσταντίνος Μίχαλος: Αναγκαία η παραγωγική ανασυγκρότηση
Η ανάγκη για ουσιαστική παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας έχει αναδειχθεί και συζητηθεί επανειλημμένα στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Είναι προφανές ότι το προ κρίσης αναπτυξιακό πρότυπο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τα αδιέξοδα που αντιμετώπισε η χώρα. Ένα οικονομικό μοντέλο που στηρίχθηκε στην κατανάλωση και στις εσωστρεφείς υπηρεσίες. Ένα μοντέλο που χαρακτηρίστηκε από την αποβιομηχάνιση και την ανάγκη για όλο και περισσότερες εισαγωγές, όλο και μεγαλύτερο εξωτερικό δανεισμό.
Σήμερα, η δυνατότητα ανάκαμψης εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο η Ελλάδα θα επιτύχει τη μετάβαση της οικονομίας της σε ένα νέο, υγιέστερο παραγωγικό μοντέλο, το οποίο θα δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας, θα ενσωματώνει την τεχνολογία και την καινοτομία, θα έχει εξωστρεφή προσανατολισμό. Ο τομέας της μεταποίησης μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά σε αυτή την προσπάθεια. Μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην παραγωγή περισσότερων διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών, με υψηλή προστιθέμενη αξία, τα οποία θα ενισχύσουν τις ελληνικές εξαγωγές και θα υποκαταστήσουν εισαγωγές. Μπορεί να επιταχύνει τη μεγέθυνση της οικονομίας, να βοηθήσει στην ανάκτηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας, στη διατηρήσιμη αποκατάσταση του εμπορικού ισοζυγίου, αλλά και στη δημιουργία περισσότερων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων απασχόλησης. Είναι γνωστό, επίσης, ότι η μεταποίηση μπορεί να διαδραματίσει σταθεροποιητικό ρόλο για μια οικονομίασε περιόδους κρίσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι στην τελευταία μεγάλη οικονομική κρίση, αυτή του 2008, οι χώρες που είχαν ισχυρή βιομηχανία έδειξαν μεγαλύτερες αντοχές και κατάφεραν να ανακάμψουν ταχύτερα.
Η σημασία, λοιπόν, μιας ισχυρής παραγωγικής βάσης, αναδεικνύεται ξανά, στο πλαίσιο της πανδημίας. Στην Ελλάδα, βλέπουμε ότι η κρίση πλήττει κομβικούς τομείς, στους οποίους βασίστηκε η ανάκαμψη της οικονομίας τα προηγούμενα χρόνια, όπως ο τουρισμός, αλλά και ένα ευρύτερο πλέγμα δραστηριοτήτων όπως το λιανεμπόριο, η εστίαση, οι μεταφορές κ.ά. Ακόμη είναι νωρίς για να γνωρίζουμε το μέγεθος της ζημιάς στον τουρισμό και αν αυτή θα περιοριστεί στη χρονιά που διανύουμε. Ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας και τις αλλαγές που αυτή θα επιφέρει στον κλάδο και στη συμπεριφορά των καταναλωτών, ενδέχεται να υπάρξουν πιο μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει άμεσα να επανεξετάσουμε το αναπτυξιακό μίγμα της ελληνικής οικονομίας. Ο τουρισμός σαφώς ισοδυναμεί με ένα μεγάλο πλεονέκτημα για τη χώρα, δεν μπορεί όμως να συνεχίσει να αποτελεί «μονοκαλλιέργεια». Πρέπει, λοιπόν, να αξιοποιήσουμε αυτή την περίοδο ως ευκαιρία για να εστιάσουμε στρατηγικά στην ανάπτυξη και στη ενίσχυση νέων, δυναμικών και εξωστρεφών παραγωγικών κλάδων.
Η εξασφάλιση πόρων συνολικού ύψους 50 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα Next Generation EU και το ΕΣΠΑ 2021-2027 αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, ώστε να βαδίσει με ταχύτερα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι σημαντικό να την αξιοποιήσουμε σωστά, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος. Στόχος πλέον δεν μπορεί να είναι η τροφοδότηση της κατανάλωσης, αλλά η δημιουργία μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού αποτυπώματος στη χώρα.
Αν θέλουμε η Ελλάδα να επωφεληθεί από την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και να μη βρεθεί ξανά ουραγός, πρέπει τώρα να κάνουμε πράξη την παραγωγική ανασυγκρότηση. Να διαμορφώσουμε ένα παραγωγικό μοντέλο, το οποίο θα διασφαλίζει ισχυρότερες αντοχές απέναντι στις κρίσεις, θα αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα της χώρας, θα δημιουργεί όρους ανάπτυξης και ευημερίας.
