Δημήτρης Μπούκας: Αναγκαίο το «lifting» στον εξωδικαστικό μηχανισμό
Δύο χρόνια έχουν
συμπληρωθεί από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας του Εξωδικαστικού
Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι
επαγγελματίες που κατάφεραν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους είναι ελάχιστοι,
αποδεικνύοντας ότι οι αρχικές προσδοκίες και προβλέψεις κάθε άλλο παρά
ρεαλιστικές ήταν. Πολλοί είναι οι λόγοι που οδήγησαν στο τέλμα του
εξωδικαστικού: ο όγκος των δικαιολογητικών, οι μεγάλες καθυστερήσεις, η ελλιπής
προετοιμασία δημοσίου και τραπεζών, ο φόβος των τραπεζικών στελεχών πώς αν
εγκρίνουν «κουρέματα» οφειλών ενδεχομένως να οδηγηθούν ενώπιον των δικαστηρίων
από ανταγωνιστές. Και αν κάποια από αυτά τα προβλήματα επιλύθηκαν (;) στην
πορεία, η έλλειψη συγκεκριμένων διαδικασιών που προσδιορίζουν σαφώς τη
μεθοδολογία των περικοπών των οφειλών συνεχίζουν να αποτελούν ακόμα και σήμερα
ζητούμενο.
Τα επίσημα στοιχεία
(τελευταία ενημέρωση 12 Ιουλίου) δείχνουν ότι περίπου 61.000 επιχειρήσεις είχαν
ξεκινήσει την προσπάθεια ένταξης, είχαν κατατεθεί 6.877 αιτήσεις και είχαν
ρυθμίσει μόνο 2.107 επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες. Το πραγματικό
νούμερο επιχειρήσεων είναι πολύ μικρότερο αν αναλογιστούμε ότι η πλειοψηφία των
ρυθμισμένων αιτήσεων έχει να κάνει με ελεύθερους επαγγελματίες (γιατρούς,
δικηγόρους, μηχανικούς κ.λ.π.) που δοσοποίησαν τις οφειλές τους σε εφορία και
ταμεία καθώς δεν έχουν (ακόμα και σήμερα) τη δυνατότητα να εντάξουν και τις
οφειλές τους σε τράπεζες.
Δεν είναι τυχαίο
λοιπόν το γεγονός πως στην προσπάθειά τους να βρουν τρόπο τακτοποίησης των
οφειλών τους, οι επαγγελματίες επιλέγουν αποσπασματικά και τμηματικά να προβούν
σε ρυθμίσεις (μέσω του ν.4611/2019) σε εφορία και ταμεία, ενώ αναμένεται η
εφαρμογή –στην πράξη– των βελτιώσεων στις 120 δόσεις, που θα έρθουν μέσω του ν.4621/2019.
Ωστόσο, το πρόβλημα για πολλούς από αυτούς που έχουν τραπεζικό δανεισμό
παραμένει καθώς αφενός δεν μπορούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους προς τα πιστωτικά
ιδρύματα και αφετέρου να κάνουν έναν ολοκληρωμένο προγραμματισμό αποπληρωμής
οφειλών για την επιχείρησή τους.
Απολύτως λογικά η
κυβέρνηση της Ν.Δ., διά του αρμόδιου υπουργού Ανάπτυξης, κ. Άδωνι
Γεωργιάδη, έχει προαναγγείλει ουσιαστικές αλλαγές, οι οποίες θα προκύψουν
έπειτα από εκτενή και ουσιαστικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Για τον λόγο αυτό μάλιστα θα συσταθεί και σχετική ομάδα εργασίας. Ο στόχος
είναι να ενισχυθεί ο μηχανισμός του εξωδικαστικού προκειμένου να δοθεί
πραγματική λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης των ελληνικών επιχειρήσεων. Από τη
στιγμή λοιπόν που θα δρομολογηθούν σημαντικές αλλαγές, είναι πολύ πιθανή η
παράταση του εξωδικαστικού και πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2019 που είναι η
καταληκτική ημερομηνία.
Για το ουσιαστικό
«φρεσκάρισμα» του εξωδικαστικού κρίνεται απαραίτητη η συγκεκριμενοποίηση των
διαδικασιών «κουρέματος» των οφειλών προκειμένου να μην παρατηρούνται φαινόμενα
όπου σε ομοειδείς περιπτώσεις να υπάρχει διαφορετική μεταχείριση τόσο ως προς
το ύψος του κουρέματος όσο και ως προς τον αριθμό των δόσεων. Επίσης, με στόχο
να καμφθεί η απροθυμία των τραπεζικών στελεχών στην πραγματοποίηση περικοπών
οφειλών, θα πρέπει να εξεταστεί η θεσμοθέτηση της προστασίας τους κατά την
άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, όταν αυτές λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο των διεθνών
αρχών, κανόνων και πρακτικών της τραπεζικής.
Μετά από αρκετά
χρόνια κρίσης και οικονομικής δυσπραγίας πρέπει να δοθεί με ουσιαστικό τρόπο η
δυνατότητα στις βιώσιμες επιχειρήσεις να ορθοποδήσουν. Η απομείωση μέρους των
χρεών τους και η αποπληρωμή του υπολοίπου με την απαραίτητη δοσοποίηση σε βάθος
χρόνου είναι ειδικά μέτρα που παρέχονται κατ’ εξαίρεση λόγω ακριβώς των
κρίσιμων συνθηκών που βιώσαμε. Το πραγματικό στοίχημα όμως είναι τι θα γίνει
την επόμενη μέρα, όταν η «κανονικότητα» θα επιστρέψει.
* Ο Δημήτρης Μπούκας είναι δικηγόρος - διαμεσολαβητής και συντονιστής του Ν. 4469/2017 για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών. www.dboukas.gr
