Βασίλης Σωτηρόπουλος: Έρχεται ο νέος εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών
Μια νέα ελπίδα για την διάσωση επιχειρήσεων αλλά και απαιτήσεων καλλιεργείται με την αναμόρφωση της διαδικασίας του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών. Υπάρχει η γενική αντίληψη ότι η διαδικασία αυτή, που θεσπίστηκε πριν δύο χρόνια με τον Ν.4469/2017, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Λίγες θεωρούνται οι 24 επιχειρήσεις που ολοκλήρωσαν την διαδικασία, γεγονός που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των ειδικών. Γιατί είναι βέβαιο ότι, παρά τη μικρή της απόδοση, η εξωδικαστική διαδικασία είναι απολύτως απαραίτητα αν σκεφτεί κάνεις τις εναλλακτικές, δηλαδή τις κατασχέσεις και τους δικαστικούς αγώνες. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι και «εξωνομικός». Αντίθετα, πρόκειται για μια νομικά ρυθμισμένη διαδικασία, η προσφυγή στην οποία προϋποθέτει μεταξύ άλλων και υπεύθυνη νομική συμβουλή.
Νομικά είναι τα προβλήματα που δεν επιτρέπουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό να αποδώσει τους πολυπόθητους καρπούς του, άρα νομική θα πρέπει να είναι και η λύση που θα δοθεί από την κυβέρνηση και την Βουλή. Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι δηλαδή ότι οι τραπεζικοί υπάλληλοι διστάζουν να υπογράψουν το προϊόν του εξωδικαστικού συμβιβασμού διότι ανησυχούν μήπως η τελική έγκρισή τους είναι ποινικώς κολάσιμη. Ο φόβος μηνύσεων από ανταγωνιστές και το πρόβλημα των νομικών ερμηνειών του αδικήματος της απιστίας είναι που κρατάει στο συρτάρι ανυπόγραφα πολλά σχέδια διάσωσης επιχειρήσεων. Η απάντηση μπορεί να δοθεί από τον νομοθέτη και έχει ήδη προταθεί από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών: η εφαρμογή ενός ειδικού λογισμικού που αντιμετωπίζει με αντικειμενικά κριτήρια τα δεδομένα μιας επιχείρησης και των υποχρεώσεών της μπορεί να αποτελέσει το χρήσιμο εργαλείο που παράγει μια αδιαμφισβήτητη επιστημονικά συμφωνία. Αυτό σε συνδυασμό και με την αναγκαία νομική ασυλία για τους τραπεζικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους που θα υπογράφουν «διαπιστωτικά» είναι η ενδεδειγμένη νομική λύση στο πρόβλημα. Υπάρχει, λοιπόν, η αισιοδοξία από την κυβέρνηση και από τις τράπεζες ότι αυτός ο νομικός εξορθολογισμός θα αποδώσει και θα σώσει πολλές επιχειρήσεις που μέχρι τώρα βρίσκονταν σε αναμονή.
Υπάρχει όμως κι ένα οικονομικό σκέλος στην παρατηρούμενη δυσλειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού που δεν διασώζεται τόσο εύκολα με την κρατική παρέμβαση. Αυτό αφορά το ύψος των χρηματικών δόσεων που καλούνται να καταβάλουν οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες, ως μέρος της συμφωνίας διάσωσης. Οι δόσεις είναι υψηλές. Ωστόσο, μολονότι αυτό το πρόβλημα δεν είναι νομικό, η εξέλιξή του δεν είναι ασύνδετη με την νομική διαδικασία της επίλυσης του πρώτου προβλήματος. Αν οι νομοθετικές μεταβολές και το νέο λογισμικό όντως ξεμπλοκάρουν τις συμφωνείς που μένουν ανυπόγραφες και βελτιώσουν την ταχύτητα και την ποσότητα των νέων συμβιβασμών, τότε θα μεταβληθούν και οι οικονομικές συντεταγμένες του ζητήματος. Μια αισιόδοξη προοπτική θα έβλεπε ένα περιβάλλον στο οποίο οι δόσεις θα διαμορφώνονταν σε ελκυστικότερα επίπεδα μετά την κρατική παρέμβαση, χωρίς ειδικότερο έλεγχο για το οικονομικό καθαρά σκέλος. Δεν είναι τυχαίο που η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών έχει επενδύσει 2 εκατ. ευρώ στο νέο λογισμικό.
Η εικόνα αυτή αναμένεται να διαμορφωθεί τον Σεπτέμβριο με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Η διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη για την εφαρμογή του εξωδικαστικού σε εθνικό επίπεδο έχει ημερομηνία λήξεως την 31η/12/2019. Ο χρόνος είναι μεν ασφυκτικός για την δημιουργία ενός αισιόδοξου οικονομικά περιβάλλοντος, εάν όμως υπάρξουν θετικά πρώτα δείγματα, η παράταση θα είναι προς όφελος όλων των πλευρών. Εκεί βέβαια το θέμα δεν είναι μονομερές, αλλά εξαρτάται και από τις εκτιμήσεις των διεθνών μας υποστηρικτών. Αξίζει όμως να ενταθούν οι προσπάθειες και κυρίως από την πλευρά των επιχειρήσεων να καταγραφεί πιο οργανωμένο ενδιαφέρον, ώστε να μπορεί και η κυβέρνηση να πείσει καλύτερα για ευνοϊκότερους χρονικούς ορίζοντες. Όσο θετικά κι αν ακούγονται όμως αυτά, θα πρέπει κάποια στιγμή να μπει μία τελεία. Τα «κουρέματα» και οι ελαφρύνσεις είναι ειδικά μέτρα που λαμβάνονται κατ’ εξαίρεση λόγω κρίσιμων συνθηκών. Δεν μπορούν να ισχύουν για πάντα. Κάποια στιγμή θα επέλθει ένα χρονικό σημείο που θα μας επιβληθεί ότι η κρίση έχει τελειώσει από νομικής απόψεως. Μέχρι τότε θα πρέπει όλα να έχουν ρυθμιστεί.
O Βασίλης Σωτηρόπουλος είναι δικηγόρος
