Βασίλης Σωτηρόπουλος: Η airbnb συμβιβάζεται με τους ευρωπαϊκούς κανόνες
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ήρθαν για να μείνουν, όπως εξάλλου
και οι υπηρεσίες που προσφέρονται μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες. Η Ευρωπαϊκή
Ένωση πάντοτε αντιμετώπιζε τις υπηρεσίες αυτές με την λογική της ρύθμισης για
να εξισορροπηθούν αντιτιθέμενα συμφέροντα, όπως αυτά που προβλέπονται από το
δίκαιο του καταναλωτή και το δίκαιο περιβάλλοντος. Τα πολυεπίπεδα ζητήματα
ευρωπαϊκού δικαίου που θίγονται με την λειτουργία της airbnb αποτέλεσαν
αντικείμενο διαπραγματεύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την πασίγνωστη
επιχείρηση εκμετάλλευσης της ομώνυμης πλατφόρμας. Στις 11 Ιουλίου η Κομισιόν
ανακοίνωσε ότι η πλατφόρμα έχει
βελτιώσει και αποσαφηνίσει πλήρως τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τις
προσφορές καταλυμάτων στους καταναλωτές, οι οποίες είναι πλέον σύμφωνες με τα
πρότυπα που ορίζονται στο δίκαιο της Ε.Ε. για την προστασία των καταναλωτών.
Αυτό αποτελεί συνέχεια του αιτήματος που διατύπωσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι
αρχές προστασίας των καταναλωτών της Ε.Ε. τον Ιούλιο του 2018.
Ένα πολύ συνηθισμένο ζήτημα για τις πλατφόρμες είναι πως
άλλα νομίζει ο καταναλωτής ότι έχει αγοράσει κι άλλα τελικά του
προσφέρονται. Η κ. Βιέρα Γιούροβα,
επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, δήλωσε τα εξής:
«Φέτος το καλοκαίρι οι Ευρωπαίοι θα βρουν στις διακοπές τους ακριβώς αυτό που
είδαν όταν έκαναν κράτηση. Η σύγκριση και η κράτηση ξενοδοχείου ή καταλύματος
μέσω του Διαδικτύου κατέστησε τη διαδικασία γρήγορη και εύκολη για τους
καταναλωτές. Οι καταναλωτές μπορούν πλέον να είναι σίγουροι ότι η τιμή που βλέπουν
στην πρώτη σελίδα θα είναι η τιμή που θα πληρώσουν στο τέλος. Είμαι ιδιαίτερα
ικανοποιημένη γιατί η Airbnb ήταν έτοιμη να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή και τις εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών για τη βελτίωση του
τρόπου λειτουργίας της πλατφόρμας της. Περιμένω να κάνουν το ίδιο και άλλες
πλατφόρμες».
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς την
διαδρομή που ακολούθησε η διαπραγμάτευση και τον τρόπο με τον οποίο
ενεργοποιήθηκαν τα ανακλαστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της επιχείρησης.
Η Airbnb ανταποκρίθηκε σε όλα τα αιτήματα που υποβλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή και τις εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών, με επικεφαλής την
Νορβηγική Αρχή Προστασίας των Καταναλωτών, για να ευθυγραμμίσει πλήρως τις
πρακτικές και τους όρους της με τους κανόνες της Ε.Ε. για την προστασία των
καταναλωτών.
Κεντρική βελτίωση είναι ότι στην αναζήτηση καταλύματος με επιλεγμένες
ημερομηνίες οι χρήστες βλέπουν τη συνολική τιμή στη σελίδα αποτελεσμάτων,
συμπεριλαμβανομένων όλων των εφαρμοστέων υποχρεωτικών επιβαρύνσεων και τελών
(όπως χρεώσεις για υπηρεσίες και καθορισμό και τοπικοί φόροι). Δεν υπάρχουν
πλέον υποχρεωτικά τέλη έκπληξη που να εμφανίζονται στις επόμενες σελίδες·
Έπειτα, η πλατφόρμα κάνει διάκριση μεταξύ προσφοράς καταλύματος που διατίθεται
στην αγορά από ιδιώτη και καταλύματος που διατίθεται στην αγορά από
επαγγελματία. Τέλος, η Airbib παρέχει στον δικτυακό της τόπο εύκολα προσβάσιμο
σύνδεσμο προς την πλατφόρμα ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών καθώς και όλες τις
απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την επίλυση διαφορών. Πέρα από αυτά, η
πλατφόρμα αναθεώρησε και όρους παροχής των υπηρεσιών της στους οποίους. Σύμφωνα
με την αναθεώρηση, οι χρήστες μπορούν να προσφύγουν κατά της εταιρίας στα
δικαστήρια της χώρας κατοικίας τους, έχουν δικαίωμα να στραφούν κατά του
παρόχου καταλύματος σε περίπτωση σωματικής βλάβης ή άλλων ζημιών και δεσμεύεται
να μη μεταβάλει μονομερώς τους όρους και τις προϋποθέσεις χωρίς προηγούμενη
ενημέρωση.
Αναμένουμε να δούμε βέβαια κατά πόσον αυτά θα τηρηθούν στην
πράξη. Ως ένα πρώτο συμπέρασμα όμως αξίζει να καταγραφεί ότι η αντιμετώπιση
μιας τόσο σοβαρής πρόκλησης που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα δεν θα μπορούσε να
αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης από το υπουργείο εμπορίου ενός κράτους.
Το δίκτυο των ευρωπαϊκων αρχών καταναλωτή που ξεκίνησε την κοινή δράση τον
Ιούλιο του 2018 ενεργοποίησε τα ευρωπαϊκά όργανα με επιτυχία, δυνάμει του
Κανονισμού της Ε.Ε. για την συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών
που επιβάλλει την σύνδεση των εθνικών αρχών
σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο επιβολής της νομοθεσίας. Σ' αυτή τη βάση, η
εθνική αρχή μίας χώρας της ΕΕ μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή άλλων αρχών σε άλλη
χώρα της Ε.Ε., προκειμένου να σταματήσει μια διασυνοριακή παραβίαση του δικαίου
της Ε.Ε. για τους καταναλωτές. Η συνεργασία μπορεί να ενεργοποιηθεί για την
επιβολή διαφόρων μέτρων της ενωσιακής νομοθεσίας για τους καταναλωτές, όπως
π.χ. η οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, η οδηγία για τα δικαιώματα
των καταναλωτών ή για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων.
O Βασίλης Σωτηρόπουλος είναι δικηγόρος
