Κωνσταντίνος Μίχαλος: Νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων
Η νέα φωτιά στον ΧΥΤΑ της Φυλής και η απώλεια μιας
ακόμα ανθρώπινης ζωής μάς υπενθυμίζει την ανάγκη να αποκτήσει η χώρα μας τη
βέλτιστη περιβαλλοντικά πολιτική στη διαχείριση απορριμμάτων. Πριν καταλήξουμε
είναι σημαντικό να δούμε πώς χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Αυστρία, το
Βέλγιο, η Βρετανία κ.ά. έχουν προχωρήσει σημαντικά, έχοντας πετύχει μεγάλα
ποσοστά μείωσης και εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων τους.
Το νέο μοντέλο οφείλει να στηριχτεί στην πολιτική της
πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Στην πρόληψη
είναι χρήσιμο να υιοθετηθούν δύο μεγάλες θεσμικές αλλαγές. Πρώτον να
σταματήσουμε να πληρώνουμε δημοτικά τέλη ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα της
κατοικίας μας, και αυτά να συνδεθούν με την ποσότητα των απορριμμάτων που
παράγουμε, ώστε να ισχύσει η αρχή της «ανταποδοτικότητας» και να καταστούμε
όλοι περιβαλλοντικά περισσότερο υπεύθυνοι δημότες που θα συμμετέχουμε στην
ανακύκλωση και κομποστοποίηση, για να μειώσουμε και τα δημοτικά μας τέλη. Δεύτερον,
αντίστοιχα, τα τέλη τελικής διάθεσης που πληρώνουν οι ΟΤΑ για τη χρήση των
ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ (Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων – Χώρων Υγειονομικής Ταφής
Υπολειμμάτων) θα πρέπει άμεσα να συνδεθούν με τις ποσότητες που θάβει κάθε ΟΤΑ,
ώστε να ισχύσει η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και να υπάρχουν και οικονομικά
κίνητρα στους ΟΤΑ για να καταστούν υπεύθυνοι και ενεργοί στη μείωση των
απορριμμάτων.
Η επαναχρησιμοποίηση πρέπει να επεκταθεί από τις
συσκευασίες αναψυκτικών, νερού και μπύρας και σε πολλά άλλα τυποποιημένα
προϊόντα. Πολιτεία, ΟΤΑ και επιχειρήσεις οφείλουν να προχωρήσουν σε δράσεις για
τη δημιουργία υποδομών σχετικά με τη διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση
ηλεκτρικών συσκευών, παλαιών επίπλων, ρουχισμού και άλλων προϊόντων, που σήμερα
καταλήγουν στα απορρίμματα.
Τα οικιακά οργανικά αποτελούν το 35%-50% των
απορριμμάτων μας και μπορούν εύκολα και οικονομικά να κομποστοποιηθούν στις
κατοικίες μας. Τα περισσότερα από τα νοικοκυριά της χώρας μας μπορούν με έναν
ειδικό κάδο να παράγουν κομπόστ (λίπασμα) από τα οικιακά οργανικά τους, που θα
αξιοποιούν στον κήπο ή σε φυτά του μπαλκονιού τους, μειώνοντας αντίστοιχα τα
παραγόμενα απορρίμματα. Εάν η πολιτεία θεσπίσει την τοποθέτηση κάδων οικιακής
κομποστοποίησης στα κτίρια και ξεκινήσει την υλοποίηση μαζί με τους ΟΤΑ κάποιων
μεγάλης κλίμακας προγραμμάτων οικιακής και δημοτικής κομποστοποίησης, θα έδινε
ουσιαστική ώθηση στο μέτρο.
Παράλληλα με την οικιακή κομποστοποίηση μπορεί να
υιοθετηθεί άμεσα από την πολιτεία και τους ΟΤΑ το μοντέλο με 4 κάδους για τη
συλλογή των απορριμμάτων και υπολοίπων υλικών. Ο πρώτος κάδος μπορεί να αφορά
μόνο στο χαρτί, που θα οδηγείται χωρίς άλλη διαλογή για ανακύκλωση, ο δεύτερος
κάδος θα δέχεται όλα τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικά, γυαλί, μέταλλα,
ξύλο), τα οποία θα οδηγούνται για διαλογή στα ειδικά ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαλογής
Ανακυκλώσιμων Υλικών) και εν συνεχεία για ανακύκλωση, ο τρίτος κάδος θα δέχεται
μόνο τα υπόλοιπα οργανικά και βιοαποδομήσιμα υλικά (όσα, δηλαδή, δεν
αξιοποιούνται στην οικιακή κομποστοποίηση), τα οποία θα οδηγούνται για
κομποστοποίηση σε μικρές ή μεγαλύτερες μονάδες κομποστοποίησης, και ο τέταρτος
κάδος θα δέχεται τα υπολείμματα τα οποία θα οδηγούνται για τελική διάθεση σε
ΧΥΤΥ.
Η Ελλάδα οφείλει να αποκτήσει σύγχρονη πολιτική για τη
διαχείριση των απορριμμάτων.
