Οι αγορές δεν θα μας χαριστούν
Πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε και επισήμως το ελληνικό πρόγραμμα στήριξης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Η 20ή Αυγούστου σηματοδότησε συμβολικά το τέλος μιας μακράς και δύσκολης περιόδου. Χάρη στις προσπάθειες και τις θυσίες όλων των Ελλήνων η χώρα κατάφερε να βγει από το καθεστώς των μνημονίων, έχοντας αντιμετωπίσει τις δημοσιονομικές και μακροοικονομικές ανισορροπίες που βρέθηκαν στη ρίζα της κρίσης. Πλέον ένας μεγάλος κύκλος έκλεισε και ένας νέος ανοίγει.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να δεσμεύεται από υψηλούς δημοσιονομικούς στόχους, έχοντας όμως την ευχέρεια να διαμορφώνει το μείγμα της οικονομικής πολιτικής, που θα οδηγήσει στην επίτευξή τους. Έχει επίσης ξανά τη δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές, για την κάλυψη των χρηματοδοτικών της αναγκών, με λογικά επιτόκια.
Ωστόσο, ο δρόμος από εδώ και πέρα δεν θα είναι εύκολος, καθώς η Ελλάδα δεν βγαίνει μόνο από τη μέγγενη, αλλά και από την προστασία του μνημονίου, σε μια συγκυρία μάλιστα που είναι κάθε άλλο παρά ευνοϊκή. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία και στην Ιταλία έχουν αυξήσει την αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές και την επιφυλακτικότητα των επενδυτών, κυρίως απέναντι στις περισσότερο ευάλωτες χώρες. Παρά τις θετικές αξιολογήσεις, ο συντελεστής ευαισθησίας των ελληνικών ομολόγων παραμένει υψηλός και –ειδικά κατά το πρώτο διάστημα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος– η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τις αγορές.
Τα μηνύματα που θα εκπέμψει η χώρα, σε σχέση με τις προτεραιότητες και τον τρόπο άσκησης της οικονομικής της πολιτικής, θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία της και κατ’ επέκταση τη δυνατότητα να αντλήσει δανεισμό από τις αγορές με βιώσιμο κόστος.
Στο πλαίσιο αυτό είναι απαραίτητο μετά το τέλος του προγράμματος να διατηρηθεί η ελληνική οικονομική πολιτική εντός του ευρύτερου πλαισίου των όσων έχουν συμφωνηθεί με τους εταίρους της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται ιδιαίτερα προσεκτικές κινήσεις σε δύο βασικά μέτωπα. Πρώτον, στην απόκρουση των πιέσεων –που αναμένεται ότι θα υπάρξουν– για παροχές και εφαρμογή μιας υπερβολικά επεκτατικής πολιτικής, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέο δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Δεύτερον, είναι σημαντικό να συνεχιστούν και να προχωρήσουν εντατικά οι μεταρρυθμίσεις χωρίς να υπάρξουν σημάδια επιβράδυνσης ή αντιστροφής, που θα έστελναν αρνητικά μηνύματα στις αγορές.
Τα μνημόνια τελείωσαν, ωστόσο από εδώ και πέρα κανείς και τίποτε δεν θα μας χαριστεί. Η αυτοσυγκράτηση, η υπευθυνότητα και η σοβαρότητα είναι τα στοιχεία που θα πρέπει να χαρακτηρίσουν την οικονομική πολιτική της Ελλάδας, στη διάρκεια των επόμενων μηνών προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και να καταφέρει να αφήσει οριστικά την κρίση στο παρελθόν.
