Δύσκολα η αγορά θα τιθασεύσει την χειμερινή ακρίβεια
Η Ευρώπη βρίσκεται ακριβώς στο χείλος της ύφεσης και με υψηλές τιμές ενέργειας πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο κρύος είναι ο χειμώνας και πόσο καλά κρατούν τα αποθέματα
του Β. Κορκίδη
προέδρου ΕΒΕΠ
Τον τελευταίο χρόνο βιώσαμε μια βίαιη παγκόσμια ενεργειακή αναταραχή, τόσο από άποψη κόστους, όσο και από οικονομικά και γεωπολιτικά ζητήματα. Το ενεργειακό υπήρχε στο «κάδρο», όχι όμως με τον ρόλο που τώρα διαδραματίζει στη διαμόρφωση των γεωπολιτικών δεδομένων, αλλά και του πληθωρισμού που έχει πυροδοτηθεί από άκρου σ’ άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρώπη βρίσκεται ακριβώς στο χείλος της ύφεσης και με υψηλές τιμές ενέργειας πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο κρύος είναι ο χειμώνας και πόσο καλά κρατούν τα αποθέματα Και εάν το κόστος παραγωγής στην Ευρώπη θα είναι απλώς μια τέτοια πρόκληση που θα δημιουργήσει νέα μακροπρόθεσμα ζητήματα στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη όπου το φθηνό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από τη Ρωσία ήταν κεντρικό στοιχείο του είδους του οικονομικού μοντέλου.
Κατά συνέπεια ο βασικός παράγοντας που επηρεάζει τις τελικές τιμές που πωλούν τα προϊόντα οι επιχειρήσεις σήμερα είναι ο ενεργειακός. Δεν πρέπει να ξεφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι η οικονομία είναι κυκλική.
Άρα η παραμικρή διαταραχή στην κυκλικότητα αναπόφευκτα επηρεάζει όλο τον κύκλο στον οποίο μετέχει ο τελικός καταναλωτής.
Σήμερα για να παραχθεί οτιδήποτε στο χωράφι απαιτεί τη χρήση λιπασμάτων, η βασική πηγή παραγωγής των οποίων είναι τα πετρελαιοειδή.
Άρα ακριβά πετρελαιοειδή, ακριβά λιπάσματα. Και δεν είναι μόνο αυτό, τα προϊόντα της πρωτογενούς παραγωγής πρέπει να μεταφερθούν είτε απευθείας στον καταναλωτή, είτε να οδηγηθούν στη μεταποιητική βιομηχανία.
Άρα το κόστος των καυσίμων για τις μεταφορές αυτόματα επηρεάζει το κόστος προμήθειας των βασικών υλικών από τη βιομηχανία, η οποία, για να τα μεταποιήσει, χρειάζεται να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες ενέργειας.
Είναι προφανές ότι ήδη στην «αλυσίδα» που συνθέτει τον κύκλο έχουν επιδράσει παράγοντες που διαμορφώνουν το κόστος που τελικά καλείται να πληρώσει ο τελικός καταναλωτής.
Ο επιχειρηματικός κόσμος όλο αυτό το διάστημα έχει καταβάλει και συνεχίζει να καταβάλει σοβαρές προσπάθειες να απορροφήσει μέρος των αυξήσεων αλλά πλέον οι αντοχές έχουν οδηγηθεί σε οριακό σημείο.
Μόνη ελπίδα είναι μια συνολική παρέμβαση, η υιοθέτηση ενός πλαφόν στα βασικά κόστη των καυσίμων που αφορούν στην ηλεκτροπαραγωγή αλλά και τις μεταφορές ώστε να αποφευχθεί μια επιδείνωση της κατάστασης.
Η πώληση προϊόντων με διαφορετικές τιμές από περιοχή σε περιοχή σχετίζεται απόλυτα με τα logistics και με το κόστος των καυσίμων για την μεταφορά προϊόντων από σημείου σε σημείο συνυπολογιζόμενου και του όγκου των μεταφερόμενων προϊόντων καθώς τούτο επηρεάζει την τιμή μονάδας.
Όσον αφορά στις διαφορές στις τιμές πώλησης από κατάστημα σε κατάστημα είναι προφανές ότι υπεισέρχονται παράγοντες που διαμορφώνουν το κόστος προμήθειας αλλά και η πολιτική πωλήσεων που ασκεί το κάθε κατάστημα δεδομένου ότι οι λειτουργίες διέπονται από τους «νόμους» της ελεύθερης αγοράς, άρα της προσφοράς και της ζήτησης.
Είναι προφανές ότι η αύξηση των ανελαστικών δαπανών λειτουργίας όπως ρεύμα, πρώτες ύλες, μεταφορικά οδηγούν σε μια κρίσιμη επιλογή που έχει να κάνει με την επιβίωση των επιχειρήσεων και η οποία συνδέεται με την αύξηση των τιμών αναγκαστικά.
Οι πληθωριστικές πιέσεις σε όλη την Ευρώπη είναι μεγάλες και το εγχείρημα απότομης συμπίεσης - μείωσης αυτών των πιέσεων, πιθανώς θα οδηγούσε σε αύξηση της ανεργίας κάτι που βέβαια όλοι απεύχονται. Το μέσο κόστος ενέργειας στις επιχειρήσεις αυξήθηκε 90% σε ετήσια βάση.
Το κόστος ενέργειας αντιστοιχεί περίπου στο 35% του τζίρου, ενώ σε άνω του 50% των επιχειρήσεων επηρεάζεται η λειτουργία τους από την ενέργεια.
Όσον αφορά στη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ισχύος είναι προφανές ότι θα απαιτηθεί από όλους κατά την διάρκεια του χειμώνα, όμως ένας μόνο παράγοντας που διαμορφώνει τις ανελαστικές δαπάνες των επιχειρήσεων δεν αρκεί να τιθασεύσει τις χειμερινές αυξήσεις.