Τα… μαθηματικά της εξόδου στις αγορές
Μισό χρόνο μετά το τέλος των πολυετών μνημονίων η Ελλάδα σχεδιάζει τον τρόπο με τον οποίο θα βγει στις αγορές. Κανείς δεν είναι σε θέση να πει το πότε, καθώς οι διεθνείς εξελίξεις δεν είναι ευνοϊκές για ένα τέτοιο εγχείρημα. Ωστόσο, στον ΟΔΔΗΧ εδώ και καιρό κάνουν επαφές με επενδυτές (όπως έγινε προσφάτως σε συνέδριο στη Νέα Υόρκη). Φαίνεται μάλιστα, ότι ετοιμάζεται και μια ενημερωτική επιστολή που θα σταλεί προς τους επενδυτές ώστε να… ξεδιπλωθεί η στρατηγική του υπουργείου Οικονομικών για το 2019. Άμεσα ο ΟΔΔΗΧ αναμένεται να ανακοινώσει και το πρόγραμμα δανεισμού του ελληνικού δημοσίου για το 2019.
Το αόριστο χρονοδιάγραμμα και τα προβλήματα
Το… πρόβλημα είναι ότι το χρονοδιάγραμμα θα είναι μάλλον… γενικό και κάπως αόριστο. Αυτή τη φορά, όμως, αυτή η… ασάφεια δεν είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης. Brexit, ευρωεκλογές, εμπορικοί - νομισματικοί «πόλεμοι», αύξηση επιτοκίων στις ΗΠΑ (όπως αυτή της περασμένης Τετάρτης κατά 0,25% και σήμερα για τουλάχιστον δύο ακόμα το επόμενο έτος), οι φόβοι για καθίζηση της παγκόσμιας οικονομίας συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ αβεβαιότητας στις αγορές.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με τα εσωτερικά προβλήματα: δεν έχει λυθεί το μείζον θέμα των «κόκκινων» δανείων, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια άτυπη, μακρά προεκλογική περίοδο, καθυστερούν μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Θέματα δηλαδή, που προβληματίζουν τους επενδυτές για να τοποθετήσουν τα χρήματά τους στα ελληνικά ομόλογα. Είναι άλλωστε οι… μόνιμες ερωτήσεις των διεθνών funds για την ελληνική οικονομία.
Πέραν των παραπάνω υπάρχει και ακόμα ένα θέμα: η Γερμανία θα βγει στις αγορές για να αντλήσει περίπου 200 δισ. ευρώ για να καλύψει τις δικές της δανειακές ανάγκες, ενώ η Ιταλία αναμένεται να αναζητήσει περίπου 250 δισ. ευρώ. Μαζί δηλαδή θα «σηκώσουν» από τις αγορές μέσα στο επόμενο έτος όσο 3 ελληνικά ΑΕΠ!
Οι αριθμοί, το «μαξιλάρι», το ΔΝΤ και οι λήξεις ομολόγων
Σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να αποπληρώσει 11 δισ. ευρώ σε λήξεις ομολόγων. Αν και υπάρχει το «μαξιλάρι» των 26 δισ. ευρώ, στην κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένοι να το αγγίξουν. Οι δαπάνες τόκων ανέρχονται σε 6,6 δισ. ευρώ και αναμένεται να καλυφθούν από το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ επιπρόσθετα θα πρέπει να καλυφθούν:
·7,444 δισ. ευρώ λήξεις εντόκων γραμματίων (τα οποία αναχρηματοδοτηθούνται συνεχώς).
· 8,778 δισ. ευρώ λήξεις ομολόγων
· 1,983 δισ. ευρώ δάνεια από το ΔΝΤ.
· 324,3 εκατ. ευρώ δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
· 472,2 εκατ. ευρώ δάνεια από την Τράπεζα της Ελλάδος.
· 181,3 δισ. ευρώ λοιπά δάνεια.
Στο οικονομικό επιτελείο φαίνεται πως «ποντάρουν» και στα κέρδη των ομολόγων. Αν όλα πάνε καλά με τις δυο επόμενες μεταμνημονιακές αξιολογήσεις (στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου) στα κρατικά ταμεία θα μπουν τον Φεβρουάριο 600 εκατ. ευρώ, τον Ιούνιο άλλα 600 εκατ. και τον Δεκέμβριο του 2019 ακόμα 600 εκατ. ευρώ. Σύνολο δηλαδή, 1,8 δις ευρώ. Τα ποσά αυτά δεν προσμετρώνται στο πρωτογενές πλεόνασμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για το χρέος. Με άλλα λόγια, οι δανειακές ανάγκες πέφτουν… αυτομάτως στα 9,2 δισ. ευρώ. Με τα 6,6 δισ. να καλύπτονται από τα πλεονάσματα (όπως εκτιμούν στο οικονομικό επιτελείο) θα πρέπει να βρεθούν περίπου 2,6 δισ. ευρώ.
Οι κινήσεις για να… ξεμπερδέψουν νωρίτερα με το ΔΝΤ
Δεν αποκλείεται να αντληθούν από το «μαξιλάρι» κι αυτό γιατί στη συντριπτική τους πλειοψηφία αφορούν τα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ.
Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγεται ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να αποπληρώσει νωρίτερα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς τα επιτόκια που έχει δώσει στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλά, πάνω ακόμα και από τα επιτόκια που προσφέρουν σήμερα οι διεθνείς αγορές στη χώρα μας.Από τα 9,4 δισ. ευρώ που καλείται συνολικά να καταβάλει η χώρα μας στο ΔΝΤ έως τις αρχές του 2024 προκειμένου να μηδενίσει τις οφειλές της προς το Ταμείο, τα 5 δισ. ευρώ έχουν τσουχτερό επιτόκιο (4,9%). Η αρχή θα γίνει κατόπιν εγκρίσεως του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) με την πρόωρη εξόφληση δόσεων συνολικού ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ το 2019. Θα ακολουθήσουν άλλα 3 δισ. ευρώ τη διετία 2020-2021, ώστε η Ελλάδα να απαλλαγεί πλήρως από το ακριβότερο κομμάτι του δανείου του ΔΝΤ. Λίγο νωρίτερα από τη λήξη τους (στις 19 Ιουλίου και στις 22 Οκτωβρίου 2019) μπορεί να αποπληρωθούν και τα ελληνικά ομόλογα, συνολικού ύψους 4,791 δισ. ευρώ, που κατέχει η ΕΚΤ, όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στη Νέα Υόρκη από το βήμα του Capital Link.
