Βίτολντ Πιλέσκι: Η ιστορία του ανθρώπου που φυλακίστηκε εθελοντικά στο Άουσβιτς
Στις 14 Οκτωβρίου του 1942 τα μέλη της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού συνεδρίασαν στη Γενεύη για να αποφασίσουν αν θα δώσουν στη δημοσιότητα όλα όσα είχαν μάθει για το Άουσβιτς και τα φρικιαστικά σχέδια των Ναζί για την εξόντωση των Εβραίων και των άλλων κρατουμένων στο διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Δύο ώρες αργότερα σχεδόν ομόφωνα αποφάσισαν να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό, όπως έκαναν και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η βρετανική κυβέρνηση και το Βατικανό, παρά τα στοιχεία που είχαν στη διάθεσή τους για τις μαζικές δολοφονίες που διέπρατταν οι Ναζί σ’ ολόκληρη την κατεχόμενη από τα στρατεύματα του Γ΄Ράιχ Ευρώπη. Επικαλέστηκαν διάφορους λόγους γι’ αυτή την ντροπιαστική σιωπή: από τους φόβους αντιποίνων από τους Ναζί κατά αιχμαλώτων από τα συμμαχικά στρατεύματα, μέχρι την ανάγκη να εστιαστούν οι προσπάθειες σε στρατιωτικούς στόχους και να τελειώνει μια ώρα αρχύτερα ο Πόλεμος. Ακόμη κι όταν ο Βρετανός υπουργός Πολέμου Άντονι Ήντεν μίλησε στη Βουλή των Κοινοτήτων για τα εγκλήματα των Ναζί στο Άουσβιτς κι αλλού δεν αναλήφθηκε δράση.
Το θέμα αναφορικά με το ποιος γνώριζε τι και πότε για το Ολοκαύτωμα έχει απασχολήσει αναρίθμητα βιβλία, άρθρα και ρεπορτάζ, αλλά ένα νέο βιβλίο με τον τίτλο “The Volunteer” («Ο Εθελοντής») ενός πρώην πολεμικού ανταποκριτή της Washington Post, του Τζακ Φεργουέδερ, έρχεται να αποκαλύψει ξεχασμένο υλικό για τις πρώτες μέρες του Άουσβιτς, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο διέρρεαν πληροφορίες για τη φρίκη στο διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης από τις πρώτες μέρες της σύστασής του το 1940. Πριν από οκτώ χρόνια ο Φεργουέδερ έμαθε λεπτομέρειες για μια ομάδα Πολωνών αντιστασιακών που είχαν ριψοκινδυνεύσει κατ’ επανάληψη τις ζωές τους προκειμένου να βγάλουν από το Άουσβιτς πληροφορίες για το σχέδιο εξόντωσης και να τις διοχετεύσουν μέσω της αντίστασης στη Βαρσοβία στους Συμμάχους. Τη δεκαετία του 1960 είχε βγει στο φως μια μυστική έκθεση ενός Πολωνού αντιστασιακού ονόματι Βίτολντ Πιλέτσκι, αλλά πέρασε κάποιο διάστημα μέχρι να αποκωδικοποιηθούν τα μηνύματά του και να καταρρεύσει η ΕΣΣΔ για να αποκαλυφθεί κι άλλο υλικό που παρέμενε μέχρι τότε θαμμένο στα κρατικά αρχεία της Πολωνίας. Τότε ήταν που έφθασε στα χέρια του γιου του Πιλέτσκι ένας μεγάλος χαρτοφύλακας, που περιείχε όχι μόνον τις αναφορές του πατέρα του, αλλά και τους κώδικες που χρησιμοποιούσε. Κι η ιστορία που αποκαλύπτουν είναι συγκλονιστική.
