Βασιλική Σουλαδάκη: Γερμανία, Ε.Ε., Ρωσία, HΠΑ και η σύγκρουση για το Nord Stream 2
Ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2 προορίζεται να μεταφέρει ετησίως 55
δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία μέσω της
Βαλτικής. Ο Nord Stream 2 αποτελεί κοινοπραξία μεταξύ της Gazprom και πέντε
ακόμη ευρωπαϊκών εταιρειών: Της γαλλικής ENGIE, της αυστριακής OMV, της
βρετανο-ολλανδικής Royal Dutch Shell και των γερμανικών Uniper και Wintershall.
Είναι μια συμφωνία που ενόχλησε εξαρχής όχι
μόνο τις ΗΠΑ αλλά και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες ενώ υπήρξαν έντονες συζητήσεις
και εντός Γερμανίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ρίχνουν όλο το βάρος στην ασφάλεια
θεωρώντας ότι ο αγωγός υπονομεύει τη συνολική ενεργειακή ασφάλεια και
σταθερότητα της Ευρώπης. Στις 9 Δεκεμβρίου η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια
διάταξη για κυρώσεις και πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων έναντι των φορέων
που καθορίζουν τον αγωγό, εκτός κι αν σταματήσουν άμεσα τις δραστηριότητες
τους. Στις 17 Δεκεμβρίου η εν λόγω διάταξη εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία και
από την Γερουσία.
Είναι περισσότερο από προφανές ότι η
ανησυχία των Η.Π.Α αναφορικά με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, σχετίζεται
περισσότερο με τα δικά τους ενεργειακά συμφέροντα και από την επιθυμία αύξησης
των εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. O Μιγκέλ Μπέργκερ,
Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας, υπεύθυνος για τις
οικονομικές υποθέσεις, έγραψε σε tweet την περασμένη εβδομάδα ότι οι κυρώσεις
ήταν μια «απόπειρα χρήσης πίεσης για να πουλήσουν αμερικανικό LNG στην Ευρώπη».
Όμως οι ΗΠΑ δεν περιορίστηκαν στον Nord Stream 2. Οι κυρώσεις αφορούν και τον αγωγό TurkStream,
ο οποίος θα μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω Μαύρης Θάλασσας στην Τουρκία
και από εκεί στην Ευρώπη. Ωστόσο οι κυρώσεις σε αυτήν τη φάση είναι αδύνατον να
σταματήσουν την ολοκλήρωση των αγωγών. Ο Νοrd Stream έχει ολοκληρωθεί κατά 90% ενώ η κατασκευή των
υποθαλάσσιων τμημάτων του TurkStream έχει ήδη τελειώσει. Η τελετή έναρξης έχει
προγραμματιστεί για τις 8 Ιανουαρίου.
Εδώ να θυμίσουμε ότι το 2014 η
αμερικανική πίεση στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία, και η τακτικιστική και
πολιτική χρήση των κανόνων της Κομισιόν, υποχρέωσαν τη Ρωσία να εγκαταλείψει
τον South Stream σε ένα προχωρημένο στάδιο σχεδιασμού. Ο Πίτερ Μπάιερ,
συντονιστής των διατλαντικών σχέσεων της γερμανικής καγκελαρίας, δήλωσε στο
γερμανικό ραδιόφωνο την περασμένη Τετάρτη ότι η περάτωση του αγωγού θα είναι
τώρα πιο ακριβή, αλλά θα ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Ο υπουργός
εξωτερικών της Γερμανίας, Μαας δήλωσε ότι «Για τα θέματα της ευρωπαϊκής
ενεργειακής πολιτικής οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται στην Ευρώπη, όχι στις
ΗΠΑ», συμπληρώνοντας ότι «Η επιβολή μονομερών κυρώσεων κατά του Nord Stream 2
ασφαλώς δεν είναι ο σωστός δρόμος».
Η Γερμανία αντί της ανάληψης μονομερούς
δράσης, προσπαθεί να ασκήσει επιρροή επιδιώκοντας την ευρύτερη δυνατή
υποστήριξή εντός της Ε.Ε. ¨Ήδη ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Bruno Le
Maire, επέκρινε τις κυρώσεις των ΗΠΑ ενώ ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το Εμπόριο,
Phil Hogan, δεν απέκλεισε μια απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παρ’όλα αυτά,
η σχέση του φυσικού αερίου με τη Ρωσία παραμένει αμφιλεγόμενη εντός της
Ευρώπης.
Μετά τη διεύρυνση της Ε.Ε. το 2004, τα
κράτη-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης θεώρησαν ότι οι
δυτικοευρωπαϊκές εταιρίες αερίου, οι οποίες είναι μεγάλοι πελάτες και εταίροι
της Gazprom, προδίδουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Αυτές οι εντάσεις αυξήθηκαν με την κρίση αερίου τον Ιανουάριο του 2006, τον
πόλεμο στη Γεωργία τον Αύγουστο του 2008 και την κρίση αερίου τον Ιανουάριο του
2009. Οι κρίσεις στη Γεωργία, στο Ντονμπας και
στην Κριμαία, μετέτρεψαν τη σχέση αερίου μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης και σε γεωπολιτικό
ζήτημα.
