Βασίλης Κορκίδης: Συνοψίζοντας τα δέκα κεφάλαια με ιδέες της ευρωπαϊκής «Πράσινης Συμφωνίας» που παρουσίασε η Κομισιόν
Η Κομισιόν ανακοίνωσε
πρόσφατα την «Πράσινη συμφωνία», που φιλοδοξεί να μετατρέψει την Ευρώπη στην
πρώτη «πράσινη ήπειρο» και την Ε.Ε. σε μία σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση
των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα έως το
2050. Ο οδικός χάρτης που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παραμονές της
Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες και κατά τη διάρκεια των εργασιών στη Μαδρίτη
της COP25, συμπεριλαμβάνει ένα παράρτημα με χρονοδιάγραμμα για την παραγωγή των
διαφόρων μέτρων που προβλέπονται. Το έγγραφο της Ε.Ε. υποστηρίζει μια ολιστική
προσέγγιση που καλύπτει σχεδόν όλους τους τομείς, ενώ υποστηρίζει μια θεμελιώδη
επανεξέταση των πολιτικών, που περιλαμβάνουν την ενέργεια, τη βιομηχανική
παραγωγή, την κατανάλωση, τις υποδομές, την οικοδομική, φορολογική και
κοινωνική πολιτική. Τα κράτη - μέλη θα πρέπει όμως να πεισθούν και να προβούν
σε μετασχηματισμό των εθνικών πολιτικών τους, καθώς και να εφαρμόσουν τα μέτρα
μέχρι και οι τελευταίοι αντιρρησίες της Ε.Ε. – Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία. Τα
δέκα κεφάλαια και οι βασικές ιδέες του εγγράφου της Κομισιόν για την «ΕU Green
Deal» είναι οι ακόλουθες:
- Φιλόδοξοι
κλιματικοί στόχοι για το 2030 και το 2050
Έως τον προσεχή Μάρτιο θα
προταθεί ένας κοινοτικός νόμος για το κλίμα που θα αντικατοπτρίζει τον στόχο
για κλιματική ουδετερότητα το 2050. Στο πλαίσιο αυτό θα υποβάλει σχέδιο για τη
μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 50% και –ει δυνατόν– κατά 55% το
2030. Η αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας για την αύξηση
των τιμών του άνθρακα θα συνοδεύεται με έναν «μηχανισμό προσαρμογής στα σύνορα»
με φόρο άνθρακα για τις βιομηχανίες της Ε.Ε. με περισσότερο ρυπογόνο παραγωγή
σε άλλες χώρες.
Καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια
Η ολοκληρωμένη ενεργειακή
αγορά της Ε.Ε. για την παροχή βοήθειας για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα
και του φυσικού αερίου, αυστηρότερη εφαρμογή των ενεργειακών και κλιματικών
κανόνων σε εθνικό επίπεδο, στήριξη των πηγών ενέργειας χαμηλών εκπομπών για τη
διατήρηση των τιμών των καταναλωτών σε χαμηλά επίπεδα. Έξυπνα δίκτυα για
εναλλακτικές λύσεις ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνου, σε αντικατάσταση των
ορυκτών καυσίμων στις μεταφορές.
Βιομηχανία και κυκλική οικονομία
Αύξηση του σημερινού 12%
των ανακυκλούμενων πρώτων υλών, με μετάβαση σε βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα
με έντονη απασχόληση, συμπεριλαμβανομένου του οικολογικού σχεδιασμού
βιομηχανιών υψηλής έντασης. Μια βιομηχανική στρατηγική για την υποστήριξη του
πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ένα σχέδιο δράσης για την κυκλική
οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της προτεραιότητας στην επαναχρησιμοποίηση και
ανακύκλωση υλικών για νέα προϊόντα, ιδίως στα κλωστοϋφαντουργικά, τα
κατασκευαστικά, τα ηλεκτρονικά και τα πλαστικά, και την ενίσχυση της
διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού (EPR). Μέτρα για τη μείωση των μικροπλαστικών
σε προϊόντα και εξερχόμενα από ελαστικά και υφάσματα. Θα εξετάσει τις ψευδείς
πράσινες αξιώσεις στα προϊόντα, με ένα ηλεκτρονικό διαβατήριο προϊόντων, θα
αντιμετωπίσει τα απόβλητα και τα πλαστικά σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, ενώ θα
τα διαχωρίσει περισσότερο. Αξιόπιστες προμήθειες μπαταριών για αποθήκευση
οχημάτων και ενέργειας, υδρογόνο και άλλες κυψέλες καυσίμου. Περισσότερα «Σημαντικά
Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος» πέραν της πρόσφατα ανακοινωθείσας
Συμμαχίας Μπαταριών. Τέλος, θα γίνει χρήση ψηφιακής τεχνολογίας και AI για την
υποστήριξη αυτών των στόχων.
Ενεργειακή και οικονομικά αποδοτική κατασκευή
Μια νέα πρωτοβουλία για
την οικοδόμηση νέων κτιρίων με αποδοτική χρήση ενέργειας και πόρων, ώστε να
μειωθεί το 40% της ενέργειας που χρησιμοποιείται. Καλύτερη επιβολή των στόχων
και της νομοθεσίας για τις ενεργειακές επιδόσεις και της πιθανής εμπορίας
εκπομπών άνθρακα που χρησιμοποιείται στα κτίρια θέρμανσης / ψύξης και
αναθεώρηση της οδηγίας για τα δομικά προϊόντα.
Βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα
Μετατόπιση περισσότερων οδικών
εμπορευματικών μεταφορών σε σιδηροδρομικές και διαύλους, αναθεώρηση της οδηγίας
για τις συνδυασμένες μεταφορές, με την υποστήριξη της έξυπνης διαχείρισης
πολυτροπικών μεταφορών. Αναθεώρηση των φορολογικών απαλλαγών για τα αεροπορικά
και θαλάσσια καύσιμα, αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας και
εξέταση της εμπορίας εκπομπών, με στόχο την αντιμετώπιση της πιθανής διεθνούς
αντίδρασης όπως παρατηρήθηκε στο παρελθόν. Οδική τιμολόγηση και επιδίωξη την
αναβίωση του «Euro - Vignette». Υποστήριξη για καλύτερη κάλυψη των δημόσιων
σημείων φόρτισης ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνου, καθώς και αυστηρότερες
προδιαγραφές εκπομπών ρύπων για αυτοκίνητα και φορτηγά στα κέντρα των πόλεων,
καθώς και αντιμετώπιση της ρύπανσης από τα πλοία στα λιμάνια.
Σύστημα τροφίμων «Farm to Fork»
Αντιμετώπιση της ρύπανσης
από την υπερβολική χρήση των πόρων και μεγαλύτερο έλεγχο των περιβαλλοντικών
επιπτώσεων στη γεωργία. Στρατηγική που θα ξεκινήσει την επόμενη άνοιξη και θα
προκαλέσει δημόσιο διάλογο σχετικά με τα αειφόρα τρόφιμα. Η χρηματοδότηση της
γεωργίας και της αλιείας για την κάλυψη του 40% της CAP και του 30% της
χρηματοδότησης της CFP στις πολιτικές για το κλίμα και οι πρωτοβουλίες για τη
δημιουργία μεθόδων παραγωγής χαμηλών εκπομπών CO2. Μείωση χρήσης φυτοφαρμάκων
και λιπασμάτων, κυκλικές μέθοδοι παραγωγής. Μείωση των τροφίμων και των
απορριμμάτων συσκευασίας στους τομείς της μεταποίησης και του λιανικού εμπορίου,
καθώς και καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα,
συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής τεχνολογίας, και ένα κίνητρο για την αποτροπή
των καταναλωτών από την αγορά ξένων τροφίμων που παράγονται με χαμηλότερα
πρότυπα. Προσθέτει μια πιο συγκεκριμένη αναφορά σε μια στρατηγική που περιέχει
προτάσεις για τη βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας. Η Πράσινη
Συμφωνία δίνει σημαντικό ρόλο στην, αν όχι τυποποιημένη, τουλάχιστον στη συνεπή
ενημέρωση των καταναλωτών για «ενημερωμένες επιλογές», που θα προωθήσουν
βιώσιμα τρόφιμα.
Βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα
Μια νέα στρατηγική,
ενδεχομένως με τη θέσπιση νομοθεσίας για την αποκατάσταση βλαβερών
οικοσυστημάτων στην Ε.Ε. και μιας νέας δασικής στρατηγικής για την Ε.Ε., καθώς
και την προώθηση βιώσιμων εισαγωγών που δεν συνεπάγονται αποδάσωση σε τρίτες
χώρες. Νέα στρατηγική για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της θαλάσσιας
ρύπανσης και της παράνομης αλιείας.
Μηδενική ρύπανση
Ένα σχέδιο δράσης για τη
δημιουργία μηδενικής ρύπανσης που θα υιοθετηθεί το 2021. Περιλαμβάνει
στρατηγική αντιμετώπισης της ρύπανσης των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και
προώθηση βιώσιμων χημικών ουσιών και εναλλακτικών λύσεων για την εμφάνιση
επιβλαβών ουσιών. Απλούστευση της αξιολόγησης με τον συνδυασμό των σημερινών
συστημάτων και εφαρμογή της αρχής μιας ουσίας - μιας αξιολόγησης.
Άλλες πρωτοβουλίες
Περιλαμβάνουν πράσινες
πρωτοβουλίες χρηματοδότησης, βιώσιμες επενδύσεις και 25% του προϋπολογισμού της
Ε.Ε. για την ενσωμάτωση της διάστασης του κλίματος σε όλα τα προγράμματα της Ε.Ε.
Ένας δίκαιος μηχανισμός μετάβασης για την αντιμετώπιση των κενών δεξιοτήτων και
την αντικατάσταση των θέσεων εργασίας που επηρεάζονται από τις αλλαγές της
πολιτικής για το κλίμα, οι οποίες επηρεάζουν τις περιφέρειες και τα άτομα.
Εξοικονόμηση των εθνικών προϋπολογισμών και χρήση του προγράμματος Horizon
Europe για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας στην τεχνολογία φιλική προς το
κλίμα.
- Η
Ε.Ε. ως παγκόσμιος ηγέτης
Όλα αυτά αποσκοπούν
επίσης στην καθιέρωση παγκόσμιας ηγετικής θέσης της Ε.Ε. στην αντιμετώπιση των
κλιματικών ζητημάτων, με τη χρήση εμπορικής πολιτικής για την επιβολή πτυχών
βιωσιμότητας των εμπορικών συμφωνιών και εξουσιοδοτήσεων του ανώτατου
εκτελεστικού διευθυντή να το επιδιώξει. Η Ε.Ε. θα δρομολογήσει και το «Σύμφωνο
για το Κλίμα» μέχρι τον Μάρτιο του 2020, ώστε να δεσμευθούν όλοι οι
ενδιαφερόμενοι για όλες τις ενέργειες.
